༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ རེས་གཟའ་ཉི་མ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་བཞུགས་སྒར་རྡ་ས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་གསུང་ཆོས་རྭ་བར་གཞུང་འབྲེལ་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད། དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ ཐོག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་མཛད་སྒོ་དངོས་གཞི་འགོ་འཛུགས་སྐབས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་དང་། རང་དབང་ཅན་གྱི་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། གཞུང་འབྲེལ་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པ། ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་ཆུང་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་རྣམ་པ། སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གི་འགན་འཛིན་དང་སེར་སྐྱ་མི་མང་། སློབ་ཕྲུག་སོགས་ཁྱོན་མི་གྲངས་སྟོང་ཕྲག་བརྒལ་བ་འདུ་འཛོམས་ཐོག་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་༸ཞབས་སོར་འཁོད་འཕྲལ།  མཛད་སྒོ་དངོས་གཞི་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་ཚང་མས་སྐུ་བཞེངས་ཐོག་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་གིས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་དར་མཁའ་དབྱིངས་སུ་སྒྲེང་འཛུགས་གནང་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པས་རྔ་རོལ་དང་བཅས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་གླུ་བཏང་། དེ་རྗེས་བོད་དང་བོད་མིའི་རྩ་དོན་ཆེད་གཅེས་པའི་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་བློས་གཏོང་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དང་མྱ་ངན་གུས་འདུད་མཚོན་ཆེད་མྱ་ངན་ངག་བཅད་སྐར་མ་གཅིག་ཞུས་གྲུབ་བསྟུན།

བཙུན་མ་དགེ་བཤེས་མ་བཞི་གྲས་སྨོན་ལམ་གསུང་འདོན་གནང་། དེ་ནས་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཉིན་མོའི་བསྟོད་གླུ་ཕུལ་རྗེས་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བཀའ་ཤག་གི་གསུང་བཤད་གནང་དོན།

དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད། གཙོ་ཆེ་ཤོས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བུད་མེད་ཀྱི་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་གཏོང་དགོས་གལ་སྐོར་གྱི་བཀའ་སློབ་རིམ་པ་ཕེབས་ཡོད། བོད་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་བུད་མེད་དཔའ་མོ་མང་པོ ཞིག་གིས་སོ་སོའི་གཅེས་པའི་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་བློས་གཏོང་གནང་སྟེ་སྒེར་ལངས་ཆེན་པོ་བྱས་པ་རེད།

སྐབས་དེར་ཁོང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་དེ་མ་འགྲིག་པ་དང་། བོད་ཀྱི་བདག་པོ་བོད་མི་ཡིན་པ། ༸གོངས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་ལ་ཐེ་བྱུས་མ་བྱེད་རོགས།

ཞེས་སྒེར་ལངས་བྱས་ཏེ་དཔའ་མོ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རང་གི་ལུས་སྲོག་བློས་གཏོང་གནང་བའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ད་ལྟ་ཡིན་ནའང་བོད་ནང་ལྟ་བུ་མཚོན་ན། དཔའ་མོ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཁོར་ཡུག་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། ཆོས་དད་རང་དབང་སོགས་ཀྱི་ཆེད་མུ་མཐུད་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་རྩོད་དང་རྩོད་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་བོད་ནང་དུ་ད་བར་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་མཁན་བོད་མི་ ༡༤༥ བྱུང་ཡོད་ཁོངས་ནས་བུད་མེད་ཨ་མ་དང་། བུ་མོ། བཙུན་མ་ཡིན་པ་བཅས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད། འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བུད་མེད་དཔའ་མོ་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ནས་བཟུང་ད་བར་བུད་མེད་མང་པོ་ཞིག་གིས་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་གནང་སྟེ་ད་བར་རྩ་དོན་རྩོད་དང་རྩོད་མུས་རེད།

བཙན་བྱོལ་ལ་འབྱོར་བ་ནས་བཟུང་ཐོག་མར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གཞིར་བཟུང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོར་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་མཛད་པའི་ནང་ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ་རྩིས་གནང་མཛད་ནས་ཐོབ་ཐང་འདྲ་མཉམ་སྩལ་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོར་ང་ཚོའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་བུད་མེད་སྐུ་ཚབ་ཡོད་པ་ཐེངས་དང་པོ་ཆགས་ཡོད། སྐབས་དེར་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་དང་ང་ཚོ་བསྡུར་བ་ཡིན་ན། དཔེར་ན། སུད་སིར་མཚོན་ན།  སུད་སིའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་བུད་མེད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ ༡༩༧༠ དོན་གྲངས་ནང་མ་གཏོགས་ཕེབས་ཐུབ་མེད། འོན་ཀྱང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ནང་བུད་མེད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ཙམ་ནས་ཕེབས་ཟིན།

དེ་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་རིམ་པ་ཕེབས་པ་དང་།   ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོར་བུད་མེད་ཀྱི་ནུས་སྟོབས་སྤེལ་དགོས་གལ་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིས། མི་འབོར་གྱི་ཆ་ནས་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལྔ་བཅུ་ཆགས་ཡོད།   སྐྱེས་པ་ཚོར་ནུས་སྟོབས་ཡོད་པ་གཞིར་བཟུང་བུད་མེད་ཚོའི་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་བྱེད་ཐུབ་ཚེ། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་རྩོད་ཆེད་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ཐོག་ནས་རྩོད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པར་ང་ཚོ་ཚང་མས་ངོས་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་གཞིར་བཟུང་བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་འཕེལ་བར་ཤེས་ཡོན་གལ་ཆེར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ཤུགས་བརྒྱབ་སྟེ། ཉེ་བའི་ཆར་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་ཐོན་མཁན་བུ་དང་བུ་མོ་བསྡུར་ན་བུ་མོའི་བརྒྱ་ཆ་ ༥༡།༥༢ ཆགས་ཡོད།

མཐོ་སློབ་འགྲིམ་མཁན་བུ་མོ་བརྒྱ་ཆ་ ༥༣།༥༤ ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་འབུམ་རམས་པའི་ཕྱག་ཁྱེར་བཞེས་མཁན་ཁོངས་ཉེ་བའི་ཆར་བུད་མེད་མང་བ་ཆགས་ཡོང་གི་འདུག

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ནང་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བསྡོམས་བརྒྱབ་ན་ལས་བྱེད་བུད་མེད་བརྒྱ་ཆ་ ༤༥ ཆགས་ཡོད། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནང་ལས་བྱེད་བརྒྱ་ཆ་ ༤༨ བུད་མེད་ཡིན་པ་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནང་ལས་བྱེད་བརྒྱ་ཆ་ ༥༢ བུད་མེད་ཆགས་ཡོད།   སྲི་ཞུ་བ་རྒན་པའི་ནང་བུད་མེད་ཉུང་བ་ཡོད་ཀྱང་། སྲི་ཞུར་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་མཁན་བུད་མེད་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཁོང་རྣམས་རིམ་པས་ཞབས་ལོ་གཞིར་བཟུང་གནས་སྤར་གྱིས་དྲུང་ཆེའི་གནས་རིམ་ཐོག་ཕེབས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།

སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་གཟིགས་ཚེ་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་འགན་ཁུར་སྟངས་དེ་དག་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་གཞིར་བཟུང་ཡར་རྒྱས་ཧ་ཅང་ཕྱིན་ཡོད་ཀྱང་། ཡར་རྒྱས་ལ་མཐའ་མེད་སྟབས། ད་དུང་ཡིན་ནའང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བུད་མེད་ཀྱི་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་གཏོང་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། གཞི་རྩའི་ང་ཚོའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཞན་ཁག་གི་ནང་བུད་མེད་ཚོར་དབྱེ་འབྱེད་མེད་ཀྱང་། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་བག་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས་བསམ་བློ་དང་གོམས་གཤིས་ནང་དབྱེད་འབྱེད་ཅིག་ལྷག་བསྡད་ཡོད།

དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་རྒྱུའི་བསམ་བློ་དང་གོམས་གཤིས་འདི་དོར་དགོས་ཀྱི་ཡོད། འདི་དོར་བར་གཞི་རྩའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་རྒྱུ་ང་ཚོའི་འགན་རེད། འོན་ཀྱང་མི་མང་ནང་ནས་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་བྱས་པའི་ཐོག་སྐུ་ལས་སྐྱོན་པ་ཡིན་ན་ཏན་ཏན་བུད་མེད་ཀྱི་ནུས་སྟོབས་དེ་བཞིན་འཕེལ་ཐུབ་ཀྱི་རེད།

གཞི་རྩའི་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ནི་བུད་མེད་ཀྱི་ལོ་ཡིན་ཞེས། སྐྱེས་པ་ཚོས་བུད་མེད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད། HeForShe ཅེས་པའི་ལས་འགུལ་ཞིག་བརྩམས་ཡོད།   བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་འཕེལ་རྒྱུར་སྐྱེས་པས་འགན་འཁྱེར་དགོས་རེད། ཨིན་ཡིག་ནང་།   ཕོ་རབ་གཅིག་གི་བརྒྱབ་ཏུ་མོ་རབ་གཅིག་ཡོད།  Behind every successful man, there is a woman  ཅེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད།

ད་ལྟ་ང་ཚོས་སྐུ་ལས་བརྒྱབ་དགོས་རྒྱུ་གང་རེད། ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ་ཡིན་པའི་ཐོག་ནས་ཚང་མས་ནུས་པ་བསྒྲིམས་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་ནུས་སྟོབས་འཕེལ་ཐུབ་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ནུས་པ་འདི་འཕེལ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་འཛམ་གླིང་ནང་ལ་ང་ཚོ་ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ་བྱས་ནས་རྩ་དོན་བརྩོད་རྒྱུ་ཡིན་ནའང་ཐུགས་ཕན་གསོས་རྒྱུ་རེད།

༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དུས་རབས་ ༢༠ ནང་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་དང་དམག་འཁྲུག་མང་པོ་བྱུང་དགོས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཅིག་ནི་འགོ་ཁྲིད་དེ་དག་སྐྱེས་པ་ཡིན་པར་བརྟེན་རེད་འདུག  ཅེས་བཀའ་སློབ་རིམ་པ་ཕེབས་ཡོད།

དུས་རབས་ ༢༡ འདི་ཞི་བདེ་ལྡན་པའི་དུས་རབས་ཤིག་དགོས་ཚེ་བུད་མེད་འགོ་ཁྲིད་མང་ཙམ་ཡོད་ན། བུད་མེད་ལ་རང་བཞིན་གྱི་བྱམས་བརྩེའི་ནུས་པ་ཆེ་བ་ཡོད་པར་བརྟེན། བུད་མེད་ཚོས་དུས་རབས་ ༢༡ འདི་ཞི་བདེ་དང་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པའི་དུས་རབས་ཤིག་ཏུ་བསྐྲུན་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་མཛད་བཞིན་ཡོད།   ཅེས་བཀའ་སློབ་རིམ་པ་ཕེབས་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་གཞིར་བཟུང་བཙུན་མའི་ཁོངས་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་རིང་ཕྱག་དཔེ་གཟིགས་ཏེ་བོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དགེ་བཤེས་མ་ཐོན་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་འདི་ནི་རྟེན་འབྲེལ་བཟང་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཅེས་གསུང་བཤད་གནང་།

དེ་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་། དེ་རྗེས་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་ལི་ས་སིངྒ་ Lisa Singh མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན།

དེ་རིང་ང་རང་འདིར་རྡ་སར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་སྒེར་ལངས་ཐེངས་ ༥༨ སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུའི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་ཐུབ་པ་དགའ་སྤོབས་དང་ཆེ་མཐོང་ཧ་ཅང་ཐོབ་པ་ཞིག་བྱུང་།  བུད་མེད་དཔའ་མོ་མི་རབས་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་རང་དབང་ཞི་བདེའི་ཆེད་བློས་གཏོང་གནང་བར་གུས་འདུད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ་རིང་ང་ཚོས་ཆེ་མཐོང་ཞུ་ཡུལ་བུད་མེད་དེ་དག་གིས་ཞི་རྒོལ་རྔམ་སྟོན་གནང་བར་བརྟེན།  ང་ཚོས་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་བྱས་རྗེས་ལ་མཇུག་དེད་བྱས་ནས་བོད་མིར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད།

དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་ སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་བོད་པའི་བུད་མེད་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ལམ་ཆེན་སོགས་ ནང་ཐོན་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ས་དབང་སྒྱུར་བྱས་པ་དེར་ཞི་རྒོལ་རྔམ་སྟོན་ གནང་ཡོད། དེ་ཉིན་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དང་ལས་རིགས་འདྲ་མིན་གྱི་བུད་མེད་རྣམས་འཛོམས་ནས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་མ་དེ་འགོ་འཛུགས་གནང་བ་རེད། རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཕྱིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་དེར་ཞི་བའི་ལམ་ནས་རྔམ་སྟོན་བྱས་པ་དང་།  རང་བཙན་གྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་འཆར་རྒྱུའི་རེ་བ་དང་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་རྒྱུན་སྐྱོང་ ཐོག་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ལམ་གཞུང་དུ་ཞི་བའི་རྔམ་སྟོན་གནང་ཡོད།

ཇི་སྲིད་བོད་ པའི་བུད་མེད་ཚོས་ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གི་དབང་སྒྱུར་ལ་མུ་མཐུད་གདོང་ལེན་གནང་བཞིན་པ་དེ་མུ་མཐུད་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ཉིན་ཞིག་བོད་ལ་རང་དབང་དང་ཞི་བདེ་སླར་གསོ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཆོག ཅེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད།

དང་ཕ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་ཨེ་ནིག་བྷི་ལོན་Annick Billon མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་། དེ་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་སྩལ་རྗེས་གཞུང་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་གྲོལ་ཡོད་པ་བཅས།།