༢༠༡༠ ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༡ རེས་གཟའ་པ་སངས།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་ཨ་ཡོ་བའི་ Iowa ནང་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་ཡོད། ཉིན་དེར་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཐོག་མར་ཧོང་ཀོང་ནས་ཆེད་ཕེབས་གནང་བའི་རྒྱ་རིགས་གསར་འགོད་པ་གཅིག་གིས་བཅར་འདྲིར་བཀའ་ལན་མཛད་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས་བྱང་ཕྱོགས་ཨ་ཡོ་བའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ Northern Iowa University དུ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་ཏེ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འཛམ་གླིང་བསྐྲུན་རྒྱུའི་སློབ་སྟོན། ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གི་ཚོགས་འདུར་ལྷན་ཞུགས་དང་བཀའ་སློབ་སྩལ་ཡོད།
ཉིན་དེའི་ཉིན་གུང་ལྗགས་སྨིན་གྲུབ་བསྟུན་ཐེའུ་སོ་ཕི་ཀལ་ཚོགས་པའི་ (Theosophical Society) ཚོགས་མི་རྣམས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ཁོང་ཚོས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་གཞི་ཇི་སྤེལ་རྣམས་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་ཡོད། དེ་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བྱང་ཕྱོགས་ཨ་ཡོ་བའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ནང་སློབ་གཉེར་གནང་བཞིན་པའི་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཁག་གཅིག་ལ་མཇལ་ཁ་སྩལ་བ་དང་སྦྲགས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཧུར་བརྩོན་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་རིགས་ཚོ་དང་འབྲེལ་བ་གང་ཡོང་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཚུལ་གྱི་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་ཀྱང་སྩལ།
དེ་རྗེས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བྱང་ཕྱོགས་ཨ་ཡོ་བའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གིས་ཇི་ལྟར་གདན་ཞུའི་གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ལྟར་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་མེག་ལོཌ་ཚོགས་ཁང་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས། སྐབས་དེར་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་བྷེན་ཇ་མིན་ཨེལ་ལན་ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ལྷན་ཚོགས་ཁང་གི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་ཕེབས་ནས་དེར་འདུས་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། མ་འོངས་པའི་དགེ་རྒན་ལ་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་རྒྱུའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་འཆང་བཞིན་པའི་ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་ཁང་འདིར་དེ་རིང་འཛམ་གླིང་ནང་ཆེ་མཐོང་ཆེ་ཤོས་ཞུ་སའི་དགེ་རྒན་ཞིག་དང་། མཁས་དབང་། ལྟ་གྲུབ་སྨྲ་བ་ཞིག་ལ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་འདིར་མགྲོན་འབོད་ཞུ་ཐུབ་པར་ཆེ་མཐོང་ཐོབ་བྱུང་ཞེས་གསུང་བཤད་གྲུབ་མཚམས། ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ཀྱི་ཕྱག་ཁྱེར་བཙོངས་པའི་ཡོང་བབ་ནས་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཁག་གཅིག་ལ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་དེར་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུའི་སློབ་ཡོན་དུ་འབུལ་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་མ་ཟད། གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གིས་ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩ་ (Tibet Fund) དང་ལྷན་མུ་མཐུད་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་དང་། སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་རིན་ཆེན་དར་བློ་ལགས་སུ་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་བྷེན་ཇ་མིན་ཨེལ་ལན་ལགས་ཀྱིས་བྱང་ཕྱོགས་ཨ་ཡོ་བའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ནང་སློབ་མ་ཕུལ་བྱུང་དེ་འདྲ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཆེད་བཏང་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་ཞུས་ཡོད།
དེ་རྗེས་རོལ་དབྱངས་ཀྱི་ལམ་ནས་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་མཉམ་གཞས་གཟིགས་འབུལ་གྲུབ་བསྟུན་བྱང་ཕྱོགས་ཨ་ཡོ་བའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་བྷེན་ཇ་མིན་ཨེལ་ལན་ལགས་དང་ཚོགས་གཞོན་སྐུ་ཞབས་གྷོ་ལོ་རི་ཡ་ཇིབ་སོན་ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོར་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ། བཟོད་བསྲན་བཅས་འགྲོ་བ་མིའི་རིན་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུའི་ཐུགས་བརྩོན་མཛད་པར་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གིས་ཆེ་བསྟོད་ཀྱི་ཕྱག་འཁྱེར་ (Honorary Degree) ཞིག་འབུལ་ལམ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། བོད་ཀྱི་༸སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་བོད་ནས་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་པ་ནས་ད་བར་འཛམ་གླིང་ནང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་བོད་མིའི་ངོ་བོ་མཚོན་བཞིན་ཡོད། ཁོང་གིས་འབད་བརྩོན་དེར་ངོས་ལེན་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་ནོ་བེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་གནང་ཡོད། ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་ཤེས་ཡོན་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་ཤེས་ཡོན་མུ་མཐུད་སློབ་ཁྲིད་མཛད་རྒྱུའི་ཆོད་སེམས་དེ་མི་ཚེའི་དགོས་དོན་སྙིང་པོར་ངོས་འཛིན་མཛད་ཡོད། ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ནི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་པ་ཞིག་དང་ཆོས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་སྨྲ་བའི་མཁས་དབང་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གཅིག་གི་མཛད་འགན་དེ་མུ་མཐུད་ནས་བཞེས་པའི་ཐོག་སློབ་ཁྲིད་དང་ལམ་སྟོན་མཛད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུང་བཤད་གྲུབ་མཚམས། ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཀྱི་ཕྱག་འཁྱེར་འབུལ་ལམ་ཞུས་པ་དང་ལྷན་དུ་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ནས་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་སྩལ་རྒྱུའི་རེ་འདུན་ཞུས་པ་ལྟར་བཀའ་བཞེས་བཟང་པོ་སྨིན་སྩལ་ཐོབ་སྟེ་བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན། གཞི་རིམ་གྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་ནས་བལྟས་ན་སྲིད་འཛིན་ནས་སྤྲང་པོའི་བར་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་བཙུན་མོ། ཨེ་ཌི་ནད་པ་དང་བཙོན་པའི་བར་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་ཡིན་པ་གཅིག་མཚུངས་ཆགས་ཡོད། འགྲོ་བ་མི་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་གཞི་རྩའི་གནས་སྟངས་དེར་གཞིགས་ན་པགས་མདོག་མི་འདྲ་བ་དང་། ཕོ་མོའི་དབྱེ་བ། ཡོང་བབ་མི་འདྲ་བ། ཤེས་ཡོན་གྱི་གནས་ཚད་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པ་དེ་དག་གནས་སྟངས་གཉིས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ཅེས་བཀའ་སྩལ། དེ་བཞིན་སྐབས་དེར་མང་ཚོགས་གྲངས་ ༥༠༠༠ ཙམ་འདུ་འཛོམས་བྱུང་ཡོད་པ་ཚོར་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་སྐུ་ཉིད་ཀྱང་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་མི་ཚེའི་བདེ་དོན་འཚོལ་ཆེད་དུ་ཕེབས་པ་ཡིན་ཚུལ་བཀའ་སྩལ་དོན། ངོས་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ནུས་པ་དེ་འདྲ་གང་ཡང་མེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་ངོས་ཀྱི་མཁྲིས་རྡོ་གཤག་གཅོད་བཏང་བ་རེད།
དེར་བརྟེན་ཚན་རིག་གི་ཐོག་ནས་ངོས་ལ་ནུས་པ་དེ་འདྲ་མེད་པ་གསལ་པོར་ར་འཕྲོད་བྱུང་ཡོད། མ་གཞི་ནས་ནུས་པ་དེ་འདྲ་ཡོད་ཟེར་མཁན་བྱུང་ནའང་ངོས་རང་དེར་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་ཅེས་བཀའ་སྩལ། དེ་བཞིན་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་རིན་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡོང་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་མཛད་ཁུར་གཉིས་པོའི་ཐོག་བཀའ་སློབ་སྩོལ་སྐབས་སྐུ་ཉིད་ཡེ་ཤུའི་གྲྭ་པ་སྐུ་ཞབས་ཐོ་མ་སི་མར་ཊོན་དམ་པ་དང་མཇལ་འཕྲད་བྱུང་སྐབས་དམ་པ་ཁོང་ནས་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ཀྱི་རིན་ཐང་ངོ་མ་ཇི་ཡིན་མཁྱེན་རྟོགས་བྱུང་སྐོར་བཀའ་སྩལ། དེ་བཞིན་ཚོགས་འདུའི་བརྗོད་གཞི་དང་འབྲེལ་ནས་བཀའ་སྩལ་དོན། སྔ་མོའི་དུས་སུ་མི་རྣམས་ལ་ཤེས་ཡོན་གྱི་དགོས་པ་མེད། རིམ་པས་འཕྲུལ་ཆས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པའི་ཐོག་གཞི་ནས་ཤེས་ཡོན་དགོས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་བ་དང་སྦྲགས་སློབ་དཔོན་དཔའ་བོའི་སྐྱེེས་རབས་ནས། ཐོས་པ་གཏི་མུག་མུན་སེལ་སྒྲོན་མེ་ཡི། རྐུན་པོ་ལ་སོགས་མི་འཁྱེར་ནོར་གྱི་མཆོག ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་མཚོན་ཆ་ཡིན། ཐབས་ཚུལ་མན་ངག་བསྟེན་པའི་གྲོགས་ཀྱི་མཆོག ཅེས་གསུངས་པ་དེ་ལུང་འདྲེན་མཛད་ནས་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། ཤེས་ཡོན་གཅིག་པུས་མི་སྒེར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་ཐུབ་པའི་ངེས་པ་གང་ཡང་མེད། ཤེས་ཡོན་དེ་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་བེད་སྤྱོད་ཡོང་བར་གཞན་གྱི་བདེ་དོན་ལ་སེམས་ཁུར་དང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོང་བར་ང་ཚོ་ཚང་མ་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་པ་ཡིན་བསམ་པའི་བསམ་བློ་དགོས། ནང་གི་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་པར་བཟང་སྤྱོོད་གོང་ཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། བཟང་སྤྱོད་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུར་ཐབས་ལམ་གཉིས་ཡོད། ཐབས་ལམ་གཅིག་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ཐབས་ལམ་གཞན་དེ་ཆོས་དང་མ་འདྲེས་བའི་ཐོག་ནས་ཡིན། ཆོས་ལུགས་དང་འདྲེས་བའི་ཐོག་ནས་བཟང་སྤྱོོད་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཆོས་ལུགས་ཇི་འདྲ་ཞིག་ལ་རྟེན་ནས་གོང་མཐོར་གཏོང་དགོས་མིན་སོགས་ཀྱི་རྙོག་འཛིང་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད།
ཆོས་ལུགས་ལ་མ་རྟེན་པའི་ཐབས་ལམ་དེ་རང་ཉིད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཉམས་མྱོང་དང་། མི་གཞན་ལ་བསམ་ཤེས། དེ་བཞིན་ཚན་རིག་གི་ལམ་ནས་དཔྱད་པ་བྱེད་རྒྱུའི་མཚོན་རྒྱུ་མཚན་མང་པོར་གཞི་བཅོལ་ནས་བཟང་སྤྱོོད་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེར་ངོས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཐོག་ནས་བཟང་སྤྱོོད་ (Secular Ethics) གོང་མཐོར་གཏོང་ཐབས་ཞེས་བརྗོད་བཞིན་ཡོད། ངོས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཟེར་བ་དེ་ཆོས་ཁས་མ་ལེན་པའི་གོ་དོན་མིན་པར་རྒྱ་གར་ནང་དར་བའི་ཆོས་ལུགས་ཚང་མར་གུས་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་དེར་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་བཀའ་སློབ་སྩལ་གྲུབ་མཚམས། ཚོགས་བཅར་བ་གཅིག་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཆོས་ལུགས་ཚང་མ་གཅིག་པ་ཡིན་མིན་གྱི་འདྲི་བ་ཕུལ་བར་བཀའ་ལན་མཛད་དོན། ཆོས་ལུགས་ཚང་མའི་ནང་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ། བཟོད་བསྲན་སོགས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ཡོད་པ་མཚུངས་ཀྱང་ཆོས་ལུགས་ཚང་མ་གཅིག་པ་མིན། ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཐོག་ནས་ཆོས་ལུགས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་རེད། ནང་ཆོས་ལྟ་བུ་ཆོས་ལུགས་གཅིག་གི་ནང་ལའང་གྲུབ་མཐའ་མི་འདྲ་བ་ཡོད། གྲུབ་མཐའ་མི་འདྲ་བ་དེ་དག་གང་ཟག་གི་བསམ་པ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་དགོས་ངེས་ཆགས་ཡོད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་གྲུབ་བསྟུན་ཚོགས་བཅར་བ་ཚང་མ་ཡར་བཞེངས་ནས་དགའ་བསུའི་ཐལ་མོ་བརྡབས།
མཐའ་བསྡོམས་དེར་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གསུང་བཤད་གནང་སྟེ་ཚོགས་འདུ་གྲོལ། སྐབས་དེར་གྲོང་ཁྱེར་སི་ཌར་ཕོལ་བརྙན་འཕྲིན་ (Cedar Fall TV station) བརྒྱུད་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་འདུའི་ལས་རིམ་ཆ་ཚང་ཐད་ཀར་རྒྱང་སྲིང་ཞུས་ཡོད་པ་བཅས།།
