༢༠༡༢ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡ རེས་གཟའ་སྤེན་པ།
༄༅། །སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཁ་ཆེའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཇཱ་མི་ཡཱ་མི་ལི་ཡཱ་ཨི་སི་ལཱ་མི་ཡཱ་ Jamia Millia Islamia གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ཀེ་ཨར་ན་ར་ཡན་དྲན་རྟེན་ Dr. K. R. Narayanan Memorial Lecture ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༦ ཐོག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་སྐོར་གྱི་གཏམ་བཤད་དེ་བཞིན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་གནང་ཡོད།
དེ་ཡང་ཐོག་མར་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་དེའི་ཉེ་བའི་རིག་བདག་སྐུ་ཞབས་ན་ཇིབ་ཇངྒ་ Mr. Najeeb Jung མཆོག་གིས་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། བོད་མི་རྣམས་རང་ཡུལ་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་གྱར་དགོས་བྱུང་བའི་གནས་སྟངས་སྐོར་གསལ་བཤད་གནང་རྗེས་ཁོང་སྒེར་གྱིས་བོད་ཀྱི་༸སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་ཧ་ཅང་གུས་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད།
དེ་རྗེས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། བོད་དུ་རྒྱ་གར་ནས་ནང་ཆོས་དར་བ་མ་ཟད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཚགས་ཚུད་ཐོག་ལག་བསྟར་ཐུབ་པ་ནི་གཙོ་ཆེ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གཞུང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་རིན་ཐང་སོགས་ཉམས་ལེན་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེར་བརྟེན་བོད་དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་དང་ས་ཐག་ཉེ་བོ་ཡིན་པ་ཙམ་མ་ཟད། བོད་མི་རྣམས་རྒྱ་གར་དང་སེམས་ཐག་ཧ་ཅང་ཉེ་པོ་ཆགས་ཡོད། བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་དེ་ཡང་རྒྱ་གར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་གྲོས་མོལ། འཆམ་མཐུན་སོགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ལ་གཞི་བཅོལ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
སྤྱིར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་ཀྱི་འཆར་སྣང་ལྟར་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་དབུ་འཛུགས་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་གསར་འཛུགས་མཛད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོར་གྲོས་ཚོགས་སུ་བུད་མེད་སྐུ་ཚབ་འཐུས་མི་འོས་འདེམས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ཕྱོགས་མཚུངས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་གི་དོན་ཚན་ཆེད་འཛུགས་མཛད་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འཛིན་སྐྱོང་དང་འབྲེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཡོངས་རྫོགས་མང་གཙོའི་ལམ་ནས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ལ་རྩིས་སྤྲོད་མཛད་རྒྱུའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་མཛད་པ་མ་ཟད། དེ་འབྲེལ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཡོངས་རྫོགས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་སྲིད་སྐྱོང་ལ་རྩིས་སྤྲོད་མཛད་ཡོད།
སྤྱིར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་དང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཆེད་རྒྱ་མིའི་འགོ་ཁྲིད་དང་ལྷན་གྲོས་མོལ་གང་མགྱོགས་ཡོང་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་ཞུས་དང་ཞུ་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་བོད་ནང་དུ་བོད་མི་ཚོས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་རྒྱུའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་པ་དེ་ནི་ཧ་ཅང་བློ་ཚབས་སྐྱེ་གཞི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་བོད་ནང་དུ་བོད་མི་གྲངས་ ༨༩ རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་ཡོད། དེར་བརྟེན་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དེ་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཅན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་དངོས་ཡོད་དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་དེ་བཙན་བྱོལ་ནས་རྒྱུད་སྐུལ་བྱས་པའི་སྙོན་འཛུགས་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་ཧང་སངས་དགོས་པ་དང་ཧ་ཅང་ཡ་མཚན་སྐྱེ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་མི་དེ་དག་གིས་རང་སྲེག་གཏོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ག་པར་ཐུག་ཡོད། ཅེས་འདྲི་བ་གཏོང་རྒྱུ་འོས་འཚམ་ཆེ་བ་ཡོད། དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཐོག་སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་ཐོག་དབྱེ་འབྱེད་དང་། ཆབ་སྲིད་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་དམ་བསྒྲགས། བོད་མི་ཚོར་སྨྲ་བརྗོད་དང་བསམ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང་ལ་དམ་བསྒྲགས་བྱས་པ་སོགས་ལ་རྟེན་ནས་མཐར་བོད་མི་རྣམས་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དམ་བསྒྲགས་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཞི་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན། བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་རྒྱུག་ཆུ་དེ་དག་རྒྱ་གར་ཙམ་མ་ཟད་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་རྒྱུན་གནས་ཐོག་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་གཏེར་དངོས་མུ་མཐུད་གང་བྱུང་རྩ་མེད་བཟོ་བཞིན་པ་དང་། ཡར་རྒྱས་ལ་ཁ་ལ་འཁྱེར་ནས་བོད་སའི་ནང་འཛུགས་སྐྲུན་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་རྒྱུ་དང་དམག་མིའི་རྟེན་གཞི་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་སོགས་ཀྱིས་གོ་ལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་བཟོ་རྒྱུ་ཡིན། དེར་བརྟེན་བོད་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་དག་སུའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནམ། ཞེས་ང་ཚོས་དྲི་བ་འདོན་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་ཤོག་ནང་འཛུལ་བཞུགས་སྐབས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད། གསུང་བཤད་ཉན་པར་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་སོགས་མང་དག་ཅིག་ཕེབས་ཡོད་པ་བཅས།།
