༢༠༡༢ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༤ རེས་གཟའ་སྤེན་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ལ་དྭགས་བསོད་ནམས་གླིང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་བོད་མི་དང་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ལུང་བསྟན་པ་བཞིན་ང་རང་ཚོ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་འདུལ་ཞིང་བསིལ་ལྡན་གྱི་ལྗོངས་འདི་ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་དང་། ལྷག་པར་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ་བོད་གངས་ཅན་པ་ཞེས་ཆོས་སྲིད་གང་ཅིའི་ཐོག་ནས་དབུས་ཨེ་ཤི་ཡའི་ནང་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། ང་ཚོ་དེའི་རྒྱུད་པ་ཆགས་ཡོད། བར་སྐབས་བོད་སིལ་བུར་ཆགས་ནས་ང་རང་ཚོའི་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་གོང་བུའི་ནུས་པ་ཉམས་པ་དང་། གཉིས་ནས་ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་ནང་གི་བླ༌དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་རང་སྡེ་ཁོ་ནར་དོ་སྣང་བྱས་པ་ལས་བོད་སྤྱིའི་བདེ་དོན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་མིག་འཕང་གིས་མ་ཁྱབ་པར་བརྟེན་དར་རྒུད་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱུང་ཡོད། དེ་བཞིན་ནང་ཁོངས་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་ཕྲན་དུ་ཆགས་པ་དེ་དག་གཅིག་འོག་གཅིག་ཏུ་མ་འདུས་པའི་ཐོག་ནས་སོ་སོའི་ཕ་མེས་དུས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་དེ་དག་རིམ་བཞིན་བྱབ་བསྐྱལ་ཏེ་ཉམས་པའི་མཐའ་མར་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་ཏེ་ལོ་ལྔ་བཅུ་ང་གསུམ་ལྷག་ཕྱིན་ཡོད། ཐབས་སྡུག་པ་ཞིག་ལ་བོད་ནང་ཡོད་པའི་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་དེ་དག་ཐ་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་སྲོག་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་རང་ཉིད་ལ་མ་དབང་བ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད། ལྷག་པར་བོད་མི་རིགས་ལ་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་དང། དེ་འབྲེལ་གྱི་འཛམ་གླིང་འདིའི་ཐོག་ངོམ་ཆོག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཤིག་ཡོད། ཁོང་ཚོས་ཆེད་དུ་གཉེར་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་འབུར་འཐོན་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དམིགས་བསལ་སྡང་ཟུག་གིས་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་ཀྱི་འདུག དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྟངས་འོག་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ས་ཡ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཧ་ཅང་དངངས་སྐྲག་གིས་མི་ཚེ་བསྐྱལ་ནས་བསྡད་ཡོད།
ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་བྱས་ནས་ལོ་དེ་དག་རིང་ཕལ་ཆེར་མི་རབས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་འཚར་ལོངས་ཡོང་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན། བོད་ལ་དུས་འགྱུར་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་ཞིག་མ་བྱུང་བར་སྔར་བཞིན་གནས་ཡོད་ན། ཕལ་ཆེར་ང་ཚོ་མགོ་བཏུམས་ནས་བསྡད་ཡོད་ངེས། དེ་ནི་ང་ཚོའི་ཁ་རྒྱུན་ལ་སྔར་ལམ་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ལྟར་དེའི་ཐོག་བསྡད་ཡོད་ངེས་རེད། རྐྱེན་ངན་བྱུང་བ་དེས་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཡོད་པའི་སྙིང་སྟོ༞བས་དེ་ལ་བསྐུལ་ལྕག་ཐེབས་རྐྱེན་དེང་གི་སྐབས་སུ་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་ཧ་ཅང་ཤུགས་ཆེན་པོ་དང། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་ཞེན་ཁོག་གི་བསམ་བློ་ཧ་ལས་དགོས་པ་འདུག རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་བོད་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱས་ནས་ལོ་དྲུག་ཅུ་བརྒལ་བ་དང། ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་བོད་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་སྟངས་འཛིན་དམ་པོས་དམ་བཅིངས་བྱེད་པ། དེའི་རིང་རྒྱུ་དངོས་པོ་སྤྲད་ནས་བསླུ་བྲིད་དང་། བསམ་བློའི་སློབ་གསོ་བཏང་བ། དེ་མིན་དྲག་གནོན་གྱིས་གསོད་རྡུང་བྱེད་པ་སོགས་མདོར་ན་ཐབས་ཤེས་འཇམ་རྩུབ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གི་སྙིང་སྟོབས་ཇེ་ཆེ་ཇེ་བརྟན་དུ་འགྲོ་བ་ལས་ཉམས་ཞན་དུ་སོང་མེད། དཀའ་ངལ་འཕྲད་དུས་གདོང་ལེན་བྱེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་ངོ་མཚར་སྐྱེ་དགོས་པ་ཞིག་འདུག ང་རང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པ་ཚོར་ཆ་བཞག་ན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩།༦༠།༦༡ དེ་འདྲའི་སྐབས་སུ་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཞན་པོ་ཡོད།
ལ་དྭགས་ལ་ཐོག་མར་གཞིས་ཆགས་ཚུགས་སྐབས་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་བྱུང་ཡོད། དེ་ནས་ལོ་རིམ་བཞིན་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། དེ་ནི་གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་དང། དེ་བཞིན་ས་གནས་གཞུང། ལྷག་པར་བོད་མི་གང་དུ་གནས་པའི་ཡུལ་པ་ཚོ་བཅས་ནས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་བྱས་ཡོད། ཡང་སྒོས་ལ་དྭགས་ལྟ་བུར་ཆ་བཞག་ན་ང་ཚོ་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གཅིག་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཆོས་གྲོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དམ་པོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་གར་ཡོད་པའི་བོད་པ་ཚོའི་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་ཡག་པོ་བྱུང་འདུག མདོ་དོན་བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ལ་ཆོས་རྒྱལ་བཀའ་དྲིན་ཅན་ཚོའི་དུས་ནས་བཟུང་ང་ཚོ་བོད་པར་བོད་ཡིག་དང་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་རིག་གཞུང་གཏིང་ཟབ་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་འདིའི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་དུས་ད་བར་དུ་བོད་མི་རིགས་ཕྱི་ནང་གང་དུ་ཡོད་ཀྱང་རང་ཚུགས་ཟིན་ནས་སྡོད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ང་ཚོར་རྐྱེན་ངན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དང། ཕྱོགས་གཉིས་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན་རྐྱེན་ངན་དེ་དག་ཕལ་ཆེར་གྲོགས་སུ་ཤར་བ་ལྟ་བུ་བྱུང་ཡོད། དེང་གི་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཞེས་འཛམ་གླིང་ཀུན་ལ་གྲགས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེ་སྔ་བོད་དུ་ལྟ་སྐོར་ལ་འགྲོ་མཁན་དེ་འདྲས་ནས་ནང་དོན་ཇི་བཞིན་མ་ཤེས་པར་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བླ་མའི་ཆོས་ཞེས་མིང་བཏགས་ཡོད། བོད་པས་གཏོར་རྒྱག་རྒྱག་པ་དང་འཆམ་རྒྱག་པ་དེ་ཚོའི་གྲས་ཨཕ་རི་ཀའི་ཡུལ་པ་ཚོར་ཡང་ཡོད་པ་དེ་དག་དང་སྤྱི་འགྲེ་སྤྱི་མཚུངས་ལྟ་བུར་མཐོང་གི་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་དེང་སང་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཞེས་བརྗོད་དུས། གཏིང་ཟབ་པོ་ཡོད་པར་མ་ཟད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་གཞི་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་པ་དེ་ལ་དེང་སང་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚན་རིག་པའི་ནང་ནས་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ནས་བཤད་པའི་སེམས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་སྐོར་གྱི་འགྲེལ་བཤད་ལ་དོ་སྣང་བྱས་ཏེ་དེ་ནས་ལེགས་བཤད་དང་ཉམས་མྱོང་ལེན་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་སྔ་ཡིན་ན་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཞེས་བརྗོད་དུས་ལྟད་མོ་ལྟ་ཡུལ་དང། ཡ་མཚན་ལྟ་བུར་རྩི་གི་ཡོད། དེང་སང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འདི་རྩ་བའི་ཐོག་ནས་འཛམ་གླིང་གི་མི་སྤྱི་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་དང་། ཚན་རིག་པ་ཚོར་མཚོན་ན་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་སྐོར་ཁོང་ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་མཐོང་ནས་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་ང་ཚོ་བོད་པ་སྤྱིའི་གནས་ཚུལ་ལྟ་བུ་ཡིན།
ལྷག་པར་རྒྱ་ནག་ལ་ཆ་བཞག་ན་འདས་པའི་ལོ་གཉིས་གསུམ་གོང་རྒྱ་ནག་ནང་ནང་པ་ག་ཚོད་ཡོད་པ་རྒྱ་ནག་གི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཞིག་གིས་ཉམས་ཞིབ་བྱས་པའི་ཕྱོགས་བསྡོམས་ནང་རྒྱ་ནག་ནང་ནང་པ་ས་ཡ་སུམ་བརྒྱ་སྐོར་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་མང་ཆེ་བ་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཡིན་པ་བཀོད་འདུག དེ་ནི་གནས་ཚུལ་ཆེན་པོ་རེད། རྒྱ་རིགས་ནང་པ་དེ་ཚོའི་ནང་ཁ་ཤས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་ཆོས་ཡག་པོ་ཡོད་པ་དང། བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་གསང་སྔགས་ཀྱིས་གང་བྱུང་མ་བྱུང་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་དེ་འདྲའི་མཐོང་ཚུལ་ཡོད། རྒྱ་རིགས་ནང་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་ལ་རྒྱུ་མཚན་མཐོང་བའི་སྒོ་ནས་དད་མོས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དཔེར་ན། བོད་ནང་གི་དགེ་བཤེས་དང་བླ་མ་ཚད་ལྡན་དེ་འདྲ་རྒྱ་ནག་ནང་བསྐྱོད་དེ་ནང་ཆོས་སློབ་ཁྲིད་བྱས་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཀག་འགོག་བྱེད་རྒྱུའི་མཚམས་སུ་སླེབས་ཡོད། གང་ལྟར་རྒྱ་རིགས་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་མཁན་ཇེ་མང་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་གི་འདུག རྒྱ་གར་ནང་ངོས་ཀྱིས་ཆོས་འབྲེལ་བྱེད་སྐབས་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོ་ནས་རྒྱ་རིགས་དོན་གཉེར་ཡོད་མཁན་ལོ་རེ་བཞིན་མང་དུ་འགྲོ་གི་འདུག རྒྱ་ནག་ནང་རྒྱ་རིགས་ནང་ཆོས་བྱེད་མཁན་ཁྱོན་ཆེན་ཡོད་པའི་ཁོངས་ནས་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་ལ་དོ་སྣང་གསར་པ་ཞིག་བྱེད་བཞིན་འདུག ཇི་ཙམ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་དོ་སྣང་བྱས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཐོག་ཤ་ཚ་དང་དོ་སྣང་རང་ཤུགས་ཀྱིས་སླེབས་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་ནས་ལོ་ལྔ༌བཅུ་ང་གསུམ་བརྒལ་བར་སྤྱི་ཡོངས་ཕྱོགས་བསྡོམས་ནས་བལྟས་ན་ང་ཚོ་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ཞིག་ཐོག་སླེབས་ཡོད།
དེ་རིང་འདིར་ལ་དྭགས་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གཞིས་སྤྱི་ནས་ལས་བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་ཐོག་བཟང་པོའི་ཕྱོགས་དང་འཐུས་སྒོ་མ་ཚང་བའི་ཕྱོགས་བཅས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་བཤད་སོང་བར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང། གཞི་རྐང་ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཡས་མས་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ནང་ལ་དྭགས་བྱང་ཐང་དང་ལ་དྭགས་ནས་ཡིན་པ་གང་ཙམ་མང་པོ་འདུག ཁྱེད་རྣམས་ནས་ང་ཚོའི་ལ་དྭགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ལ་མཐུན་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་བསྐྲུན་འདུག ད་ལྟ་སློབ་གྲྭའི་ལས་བསྡོམས་ནང་གྲུབ་འབྲས་ཡིད་ཚིམས་པ་བྱུང་བ་བཀོད་པ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་བྱུང་འདུག འདི་གའི་གཞིས་སྤྱིས་གཙོས་སློབ་གྲྭའི་སློབ་སྤྱི་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་བཅས་ཚང་མར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ད་དུང་ཡང་ཡར་རྒྱས་ལ་མཐའ་མེད་སྟབས། ང་ཚོ་ཡར་རྒྱས་ཡག་པོ་བྱུང་ཡོད་བསམས་ནས་ལྷོད་གཡེང་རྩ་བ་ནས་བྱེད་རྒྱུ་མེད། ཡར་རྒྱས་ཀྱི་གཞི་རྐང་ཚུགས་པ་དེ་གཞི་ལ་བཞག་ནས་མུ་མཐུད་ནས་ཡར༌རྒྱས་ཡོང་བའི་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་འཆར་གཞི་གསར་པ་བཀོད་དགོས། དཔེར་ན། ང་ཚོ་བོད་མི་ལ་དྭགས་སུ་ཡོད་པ་ཚོས་ལ་དྭགས་ཀྱི་ཡུལ་སྤྱི་ལ་ང་ཚོས་ཕན་ཐོགས་བསྒྲུབ་ཐུབ་པ་གང་འདུག་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། ཡུལ་སྤྱི་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་ན། རང་གཞན་ཚང་མར་ཕན་ཐོགས་ཡོད། གོང་དུ་ལས་བསྡོམས་ནང་སློབ་ཐོན་ཟིན་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་དྭགས་ཁུལ་གྱི་ལས་རིགས་འདྲ་མིན་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཡོད་ཅེས་བཀོད་འདུག ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད། དེ་བཞིན་གོང་དུ་གཞིས་སྤྱིས་ཡ་རབས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་བཟང་པོ་ཡོང་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ་བརྒྱ་ཆ་དགུ་བཅུ་གོ་དགུ་ལྷག་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡོད་ཀྱང་། ཉུང་ཤས་ནས་མགོ་ལོག་ཕྲན་བུ་བཙལ་གྱི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་པ་དེ་བདེན་པ་རེད། སྔོན་མ་ངས་ཁྱེད་ཚོར་བརྗོད་མྱོང་ཡོད། ལོ་གཅིག་ང་འདི་གར་ཡོང་སྐབས་མངའ་སྡེའི་བློན་ཆེན་མཆོག་དང་རླངས་འཁོར་ནང་བཀའ་མོལ་བྱུང་བར་ལ་དྭགས་ནང་ཆང་འཐུང་མཁན་དང་ཤོ་སྦག་རྒྱག་མཁན་གང་འདྲ་ཡོད་དམ་ཞེས་བརྗོད་པར། ཁོང་གིས་དེ་སྔ་ལ་དྭགས་པའི་ནང་ལ་མཱ་ཅང་རྒྱག་མཁན་མེད། འོན་ཀྱང་བོད་པ་སླེབས་རྗེས་མཱ་ཅང་རྒྱག་མཁན་ཡོད་པ་དེ་བོད་པས་བསླབ་སོང་ཞེས་བརྗོད་བྱུང། རྒྱུན་པར་ཡ་རབས་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དུས་ཆེན་སྐབས་སུ་རྐང་བྲོ་གླུ་གཞས་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་དགོས་ཡོང་རྒྱུ་ཡང། དེ་མིན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལས་ཀར་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་བའི་རྒྱན་རྩེད་དང་ཆང་རག་ཚོད་མེད་འཐུང་བ་དེ་རིགས་མི་ཡོང་བ་ནང་ཁུལ་བསླབ་བྱ་རྒྱག་རེས་བྱེད་དགོས། དེ་བཞིན་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་དེ་འདྲ་བརྗོད་སོང་ཞེས་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཕན་ཚུན་གཞེན་བསྐུལ་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་རིགས་ཀྱིས་གཙོ་བོ་རང་ཉིད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་གནོད་པར་མ་ཟད། དངུལ་འཕྲོ་བརླག་དང་ཐ་ན་མི་ཚེ་ཡང་འཕྲོ་བརླག་འགྲོ་ཉེན་ཡོད། དེ་རིགས་ལ་གཟབ་གཟབ་བྱེད་དགོས།
སྤྱིར་བཏང་ཡུལ་ཆུ་འཐུང་ནས་ཡུལ་ཁྲིམས་འཁུར་དགོས་བརྗོད་པ་ལྟར། ང་ཚོ་ཐོག་མར་རྒྱ་གར་ལ་སླེབས་མ་ཐག་པ་ནས་བཟུང་ཡུལ་ཆུ་འཐུང་ནས་ཡུལ་ཁྲིམས་འཁུར་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ཡོད། ཡུལ་ཁྲིམས་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་ང་ཚོས་བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས་པ་ལས་སྤྲང་རྟགས་བསྟན་པ་དང་། ཡང་ན་མགོ་བདེ་དྲན་འཕྲུལ་བྱས་ན་རྩ་ནས་ཡག་པོ་མེད་ལ་ལས་འབྲས་ལའང་འགྲོ་གི་མ་རེད། དེར་བརྟེན་ཡུལ་པ་ཚོའི་བློ་དང་མ་འཚམས་པའི་རིགས་མི་ཡོང་བའི་གཟབ་ནན་བྱེད་དགོས། ཆེ་ས་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན་ལ་དྭགས་ཀྱི་ཡུལ་པ་ཚོ་ཧ་ཅང་ཆོས་དད་ཆེན་པོ་རེད། ང་ཚོ་བོད་པ་ཚོ་དང་ནང་གཙང་མ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡིན།
ལ་དྭགས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གྲྭ་རྒྱུན་རྒྱ་གར་ནང་ཡོད་པའི་རིས་སུ་མ་ཆད་པའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་རྟེན་གཞི་ཁག་ལ་སློབ་གཉེར་བ་ཕལ་ཆེར་སྟོང་ཕྲག་ལྔ༌དྲུག་སླེབས་ཡོད། དེ་དག་གིས་སློབ་གཉེར་བྱས་ཏེ་བཤད་གྲྭ་སོ་སོར་སློབ་གཉེར་གྱི་རྐང་འཛིན་མཁན་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་བྱུང་ཡོད་ལ། ཡང་གདན་ས་ཁག་ནང་སློབ་གཉེར་བྱས་རྗེས་སོ་སོའི་རང་ཡུལ་ལ་ལོག་ནས་དགོན་པ་དང་ཡུལ་པ་ཚོར་ཕན་ཐོགས་བྱེད་མཁན་མང་པོ་བྱུང་ཡོད། དེར་བརྟེན་ལ་དྭགས་མི་མང་རྣམས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡིན། དམ་ཚིག་གཙང་མ། ངོས་ཀྱིས་བརྗོད་ན་རན་པོ་མི་འདུག་རུང་བསམ་འཆར་བཤད་པ་རྣམས་ལག་ལེན་བསྟར་ཏེ་ལ་དྭགས་ཡུལ་མི་རྣམས་ཧ་ཅང་ཁ་ལ་ཉན་པོ་ཡོད། དེར་བརྟེན་ལ་དྭགས་ཡུལ་པ་ཚོ་དང་མཐུན་པོ་བྱེད་དགོས། ཡུལ་པའི་བློ་ལ་མ་འཇུག་པ་དེ་འདྲ་ཡོང་གི་འདུག་ན། ང་རང་ཚོས་དྲན་ཤེས་བག་ཡོད་བསྟེན་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།
བོད་སྤྱིའི་གནས་སྟངས་གོང་དུ་བརྗོད་པ་ལྟར་ཡིན། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ནི་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཡོད། བར་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་འུ་ཐུག་པའི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ཞིག་སྟེ་བོད་མི་རིགས་འབུར་འཐོན་དུ་ཡོད་པ་དེ་ནག་བསུབ་གཏོང་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་འདུག ལོ་ཁ་ཤས་གོང་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཚན་ཕུད་དེ་མིན་གྱི་སློབ་ཚན་རྣམས་རྒྱ་ཡིག་ཐོག་ནས་བསླབ་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད། དེའི་རྐྱེན་པས་མདོ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་སློབ་ཕྲུག་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པར་བརྟེན་ཕྲན་བུ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ནང་དོན་འགྱུར་བ་ཕལ་ཆེར་ཕྱིན་མེད་པ་ལྟ་བུ་འདུག བོད་ཀྱི་གཅེས་ནོར་གཞན་ལ་ངོམས་སུ་ཆོག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གཏིང་ཟབ་པོ་ཞིག་ཡོད། ཕལ་ཆེར་འདས་པའི་ལོ་བཅུ་བཅོ་ལྔའི་གོང་དུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཏང་གི་དྲུང་ཆེ་ཁྲེན་ཁུའེ་ཡོན་ཟེར་བ་ཞིག་སླེབས་པ་དེས་ཉིན་གཅིག་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བོད་ཁ་བྲལ་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཞིག་བོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་རེད་འདུག་ཅེས་བཤད་པ་དང། དེ་ལུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་བཟུང་སྟེ་དཔེར་ན། བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ནང་དེ་སྔ་བཤེས་སྤྲིངས་སོགས་ང་ཚོའི་གནའ་རབས་ཀྱི་སློབ་ཚན་དཔེ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དེ་དག་དེ་ནས་བཟུང་ཚང་མ་ཁྲིད་མི་ཆོག་པ་བཟོས་ཏེ། སློབ་དེབ་ཚང་མ་རྒྱ་ཡིག་ནས་བསྒྱུར་པ་ལས་བོད་རང་ལ་ཡོད་པའི་གནའ་རབས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་སློབ་མི་ཆོག་པ་བཟོས་འདུག དེ་ནི་བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ནང་དགེ་རྒན་བྱེད་མྱོང་མཁན་ཞིག་རྗེས་སུ་ཕྱི་རྒྱལ་ལུང་པ་ཞིག་ཏུ་ངོ་ཐུག་བྱུང་བ་དེས་ང་ལ་གསལ་པོ་བརྗོད་བྱུང་། བཤེས་སྤྲིངས་ལྟ་བུ་ཁྲིད་ན་དེ་ནི་ཚིག་སྙན་ལ་ནང་དོན་ལའང་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡོད། དེ་དག་བསླབ་མི་ཆོག་པར་དེའི་ཚབ་ལ་རྒྱ་ཡིག་ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་མིའི་སློབ་གྲྭར་བསླབ༌རྒྱུ་དེ་རིགས་བོད་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་ནས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་སྒྲུང་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ལས་དོན་སྙིང་གང་ཡང་མི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་བྱུང་། ལྷ་སར་ཆ་བཞག་ན་གཙོ་བོ་གདན་ས་གསུམ་པོ་སློབ་གཉེར་ཁང་ཆེ་ཤོས་ཆགས་ཡོད། དེ་དག་ནང་དགེ་འདུན་པ་ཞུགས་རྒྱུར་སྟངས་འཛིན་བྱེད་པ་དང། དཔེ་ཆ་བསླབ་རྒྱུར་ཡང་ཚོད་འཛིན་བྱས་ཏེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤྲོད་པའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད། སྐབས་དེར་ལྷ་སའི་ཡུལ་མི་ཚོའི་བཤད་སྲོལ་ལ། རིག་གནས་གསར་བརྗེ་གཉིས་པ་ཡོང་འདུག་ཅེས་བཤད་ཡོད།
སྲིད་བྱུས་དེ་ལྟ་བུའི་གུ་དོག་པོ་ཞིག་ལག་བསྟར་བྱས་རྐྱེན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་དང་པོ་ལྷ་ས་ནས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་དང། རྗེས་སུ་རིམ་པས་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་ཡོད། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེ་ནི་རྒྱ་གར་ཕྱོགས་ནས་ང་ཚོས་བརྒྱུད་སྐུལ་བྱས་པ་རེད་ཅེས་བསྙད་འདོགས་བྱས་ཡོད། འོན་ཀྱང་དོན་ངོ་མ་ཁོ་རང་ཚོས་ས་གནས་ས་ཐོག་ལ་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལག་ལེན་བསྟར་རྒྱུ་ལྡོག་སྟེ། བོད་པའི་འདོད་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྒྱབ་འགལ་གྱི་བཙན་ཤེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ལག་ལེན་བསྟར་བར་བརྟེན་བོད་པ་ཚོ་བློ་ལོག་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་བྱུང་བ་རེད། བར་སྐབས་ནས་བོད་ནང་ཧ་ཅང་དམ་དྲག་བྱེད་པ་དང། ལྷག་པར་ཤེས་ཡོན་ཅན་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཐོག་ཤུགས་རྒྱག་མཁན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དེ་རིགས་མང་པོ་ཞིག་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་ཀྱི་འདུག རྒྱ་ནག་ནང་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་རྙོག་དྲ་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ཡོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང། རྒྱ་ནག་གི་ཞིང་པ་དང་བཟོ་པ་མང་པོར་དཀའ་ངལ་ཧ་ཅང་འཕྲད་སྟབས་ལོ་གཅིག་ནང་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་རིགས་ཕལ་ཆེར་འབུམ་ཕྲག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་བརྗོད་ཀྱི་འདུག བར་ལམ་ཟི་ཁྲོན་གྱི་ས་གནས་ཁག་གཅིག་དང། དེ་བཞིན་ཀོང་ཏུང་གི་ས་གནས་བཅས་སུ་མི་མང་གིས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་དེར་ཐོག་མར་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་བྱས་ཡོད། མི་མང་གི་ངོ་རྒོལ་མུ་མཐུད་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པར་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་གཞན་ནས་བསམ་བློའི་རྒྱབ་སྐྱོར་སོགས་བྱས་པར་བརྟེན། མཐར་མི་མང་གི་འདོད་དོན་གང་ཡོད་ལག་ལེན་བསྟར་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་བྱེད་དགོས་བྱུང་སྟེ་མི་མང་གི་ངོ་རྒོལ་ལ་ཕན་འབྲས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁ་གང་ཙམ་ཐོབ་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་མཐོ་གྲས་ནང་མི་རིགས་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པ་དང། བསྐྱར་ཞིབ་བྱེད་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་ཞིག་བར་སྐབས་ནས་ཡོང་གི་འདུག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་ནང་ངོ་རྒོལ་གྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་དང། དེ་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་ཤིང་ཅང་ནང་ངོ་རྒོལ་གྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ། དེ་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་ནང་སོག་ནང་གོང་ལྟར་ངོ་རྒོལ་ཤུགས་ཆེ་བ་བྱུང་མེད་ཀྱང་ངོ་རྒོལ་ཆུང་རིགས་གང་ཙམ་བྱུང་ཡོད།
དེ་ལྟར་ལོ་བསྟུད་མར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་གལ་ཆེ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པའི་ས་ཁུལ་གསུམ་ནང་ངོ་རྒོལ་དེ་རིགས་བྱུང་བར་བརྟེན་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ཡོན་ཅན་གྱི་མི་སྣ་མང་པོ་ཞིག་དང་། དེ་བཞིན་གུང་ཁྲན་ཏང་མི་ཉམས་མྱོང་ཅན་ད་ལྟ་རྒས་ཡོལ་དུ་ཡོད་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པ་དང། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་འཚམས་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པའི་བསམ་འཆར་རྒྱུན་མཐུད་ཡོང་བཞིན་ཡོད། བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོ་ནས་བཟུང་ན་ནིང་བར་ཕྱི་སྡོད་རྒྱ་རིགས་དང་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ནས་ཡིན་པ་རྒྱ་རིགས་བཅས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་ཐོན་པ་ང་ཚོས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། དེ་དག་ཚང་མས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་བོད་ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དེ་ནོར་འཕྲུལ་འདུག་ཅེས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད། དེ་བཞིན་ང་ཚོས་གཉིས་ཕན་དབུ་མའི་ལམ་ལས་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་མེད། ང་ཚོར་རང་བཙན་རྩོད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་ཀྱང་ད་ལྟའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ཏེ་བསམ་བློ་རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་བཏང་ནས་རྒྱ་ནག་ངོ་ཚ་ཁ་སྐྱེངས་མི་དགོས་པ་ཞིག་དང་། ང་ཚོ་བོད་པར་ཡང་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཡོད་པའི་གཉིས་ཕན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་རྩོམ་ཡིག་སྟོང་ཕྲག་ཡོད་པ་ཚང་མས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཡོད། ངོས་ཀྱིས་འདས་པའི་ལོ་འགའ་ཤས་རིང་རྒྱ་རིགས་མཁས་དབང་དང་སློབ་ཕྲུག་བཅས་བརྒྱ་ཕྲག་འགའ་ཤས་ངོ་ཐུག་བྱས་ཡོད། དེའི་ཁོངས་རྒྱ་གར་ནང་ངོས་ཆེད་མངགས་ཐུག་འཕྲད་དུ་ཡོང་མཁན་མང་པོ་ཡོད། དེ་བཞིན་ཨ་རི་དང། ཡུ་རོབ། ཉི་ཧོང། ཨོ་སི་ཊ་ལི་ཡ་སོགས་ཡུལ་ཁག་ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས་སློབ་ཕྲུག་དང་ཤེས་ཡོན་ཅན་མང་པོ་ཞིག་ཐུག་ཡོད། ཚང་མས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་རྒྱ་ནག་མི་མང་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་ངེས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་འདུག ན་ནིང་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིང་ནས་ཡིན་པའི་རྒྱ་མི་ཞིག་ངོས་ལ་ཁོ་རང་གི་ལག་བྲིས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཞིག་སྤྲད་བྱུང། དེའི་ནང་ཁོང་རང་དེ་སྔ་བོད་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཟེར་དུས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བླ་མ་ཞིག་དང་། ཡང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ཁ་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བར་སྐབས་རྒྱ་ནག་རི་བོ་རྩེ་ལྔར་རྒྱ་གར་ནས་གནས་སྐོར་དུ་ཡོང་བའི་བོད་མི་ཞིག་ཐུག་བྱུང་། དེ་དང་སྐད་ཆ་ལྷོད་པོ་བྱུང་བས། དེས་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་འབད་བརྩོན་གནང་བ་ནི་ཁ་བྲལ་མིན་པ་གཉིས་ཕན་གྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་འཛིན་གྱི་ཡོད་པ་གོ་ཐོས་བྱུང། དེ་ལྟ་བུའི་གཉིས་ཕན་གྱི་ཐབས་ལམ་དེ་རྒྱ་ནག་མི་མང་གིས་ཤེས་པ་ཡིན་ན་རྒྱ་ནག་མི་མང་ཚང་མས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་རེད། ཁོང་རང་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་གནས་ཚུལ་དེ་ཐོས་རྗེས་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེར་ཡིད་ཆེས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་བྱུང་ཞེས་བྲིས་འདུག ངོས་ལ་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཡི་གེ་སྤྲོད་མཁན་གང་ཙམ་བྱུང་། དེ་བཞིན་ང་ཚོ་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བའི་ནང་ནས་རྒྱ་ཡིག་གི་དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་དེ་འབྲེལ་བ་བྱེད་མཁན་ཁག་ཁ་ཤས་ཡོད། ཁོང་ཚོ་ཚང་མའི་ཉམས་མྱོང་ལ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་བ་བྱེད་སྐབས་མང་ཆེ་བས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་དང། རང་བཙན་ཞེས་བརྗོད་ན་ལམ་སང་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཟེར། དེར་བརྟེན་ང་ཚོའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་འདི་རྒྱ་རིགས་ནང་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ཚང་མས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་འདུག དེ་ནི་ང་ཚོའི་མཐུན་པའི་རྐྱེན་གཅིག་ཡིན།
གཙོ་ཆེ་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཆ་བཞག་ན་ང་ཚོའི་སྲིད་བྱུས་འདི་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གཙང་མ་གནང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། ན་ནིང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་མཇལ་འཕྲད་རྗེས་སྲིད་འཛིན་གྱི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོ་ནས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་དབུ་མའི་ལམ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གཙང་མ་ཡོད་ཅེས་གསར་བཀོད་བསྒྲགས་གནང་ཡོད། ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་དེ་བཞིན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད། ཡང་ང་རང་ཕྱི་རྒྱལ་ལུང་པ་འདྲ་མིན་ནང་སྐྱོད་སྐབས་བོད་ནས་ཡོང་བའི་མཁས་དབང་དང་ལས་བྱེད་དེ་འདྲ་མང་པོ་ཐུག་འཕྲད་བྱུང་བ་དེ་ཚོ་ཚང་མས་ང་ཚོར་དགོས་རྒྱུ་རང་བཙན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཕྱི་ནང་གི་གནས་ཚུལ་གང་ལ་བལྟས་ཀྱང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་འཚམས་ཤོས་དབུ་མའི་ལམ་འདི་རེད་འདུག བོད་ནང་ལ་ཡོད་པའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཚང་མས་དེའི་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གཙང་མ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་བྱུང་། དེར་བརྟེན་ང་ཚོའི་གནས་ཚུལ་ལ་འགྱུར་བ་རིམ་པས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་འགོ་ཁྲིད་འདི་ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་ཏེ་དེའི་ཐོག་ནས་འགོ་ཁྲིད་གསར་པ་གཏན་འཁེལ་གྱིས་ལོ་རྗེས་མ་འགོ་ཁྲིད་འཕོ་འགྱུར་ཡོང་གི་རེད། འགོ་ཁྲིད་གསར་པ་ཡོང་མཁན་ཚོའི་ནང་བསམ་ཚུལ་གསར་པ་ཡོང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཏན་ཏན་ཡོད་པ་དང། རྒྱ་རིགས་ངོ་ཤེས་པ་མང་པོས་ཀྱང་འགྱུར་བ་ཏན་ཏན་འགྲོ་གི་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་འདུག དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་ད་བར་དཀའ་ངལ་རིམ་པ་བརྒྱུད་པའི་སེམས་ཤུགས་རྩ་བ་ནས་ཆག་མེད། ད་ཆ་ཕྱི་ནང་གང་ནས་གནས་ཚུལ་ལ་འགྱུར་བ་འགྲོ་བའི་མཚམས་སུ་སླེབས་ཡོད་སྟབས་ཚང་མས་སེམས་ཤུགས་མ་ཆག་པར་ཧུར་ཐག་བྱེད་དགོས།
བར་སྐབས་ང་ཚོའི་གནས་ཚུལ་འགྱུར་བ་གཅིག་ལ་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཞེས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བླ་བྲང་གིས་བོད་ཀྱི་སྲིད་དབང་འཛིན་པ་ཞིག་༸གོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་སྐབས་ནས་བྱུང་སྟེ་ད་བར་ལོ་བཞི་བརྒྱ་མ་ཟིན་ཙམ་སོང་ཡོད།གང་ལྟར་དེ་ལ་སྔ་ཕྱི་མ་གཏོགས་འགྱུར་བ་འགྲོ་དགོས་པ་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ཐམ་པ་གཏན་འཁེལ་ཡིན།སྔ་མོ་ངོས་བོད་ལ་ཡོད་སྐབས་ཕལ་ཆེར་ལོ་བཅུ་གསུམ་བཅུ་བཞིའི་དུས་ནས་དོ་སྣང་བྱུང་བར།སྲིད་སྐྱོང་དང་།དེའི་འོག་གི་བཀའ་ཤག་དང་།དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོ།རྩིས་དཔོན་བཅས་དབང་ཆ་ཚང་མ་ཁོང་ཚོའི་ལག་ཏུ་ཡོད་སྟབས།སྐབས་རེ་ཉེ་དགའ་ཕྱོགས་ལྷུང་བྱས་ཏེ་ཉམ་ཆུང་ཚོ་སྐྱབས་མེད་མགོན་མེད་ལ་ལུས་པའི་མཐོང་ཚུལ་ཡོང་གི་ཡོད།ངོས་ལ་གསར་འགྱུར་ཤོད་མཁན་ནི་གྲོང་གསེབ་ནས་ཡོང་བའི་གད་པ་དང་དམག་མི་རྙིང་པ་ཚོ་རེད། ཁོང་ཚོར་རེ་དོགས་མེད་སྟབས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྐད་ཆ་ག་རེ་འདུག་ཅེས་འདྲི་སྐབས།ཁོང་ཚོས་རྒྱལ་པོས་དྲང་པོ་བྱེད་ཀྱི་མི་འདུགབླ་མ་འདི་ཞེས་བྱ་བས་ཡག་པོ་བྱེད་ཀྱི་མི་འདུགབཀའ་བློན་དེ་དང་དེས་ཡག་པོ་བྱེད་ཀྱི་མི་འདུག་ཅེས་རང་གིས་གང་ཤེས་པ་ཤོད་ཀྱི་ཡོད།གཞུང་ཞབས་རིགས་ལ་སྐད་ཆ་དྲིས་ན་འདྲ་ཆགས་པོ་ཤོད་པ་ལས་དྲང་པོ་ཤོད་ཀྱི་མ་རེད།ཁོང་ཚོ་ཞེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།ངོས་ཀྱི་གསར་འགྱུར་ཡོང་ས་གད་པ་དེ་ཚོའི་གྲས་ཡིན།ཁོང་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་ཇ་འཐུང་། རྩེད་མོ་རྩེས།སློབ་སྦྱོང་གི་བར་གསེང་ལ་དེ་ལྟར་བྱས་ནས་སྡོད་ཀྱི་ཡོད།གང་ལྟར་ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་དབང་ཆ་ཚང་མ་མི་རེ་ཟུང་ལ་ཡོད་པ་དེར་སྐྱོན་ཡོད། ང་རང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལ་སླེབས་དུས་རྒྱལ་སྲིད་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྱེར་བ་དང། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༤ལོར་ལེགས་བཅོས་སྤྱི་ཚོགས་བཙུགས་པ་ཡིན།ལེགས་བཅོས་ཞེས་པའི་མིང་དེ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཆེད་བཙུགས་པ་ཞིག་རེད། དེའི་འགན་རྐང་ང་ཕོད་ཀྱིས་ཁྱེར་ཏེ་ལེགས་བཅོས་སྤྱི་ཚོགས་བཙུགས་པ་དེ་ནས་རྟ་ཁལ་འུ་ལག་གི་ཁྲལ་དང་།བུ་ལོན་སྤྲོད་འཇལ་སོགས་འགྲོ་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་འགོ་བཙུགས་ཡོད།འོན་ཀྱང་འདོད་པ་ཁེངས་པ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུགརིམ་པས་གཞུང་སྒེར་ཆོས་གསུམ་གྱི་ས་ཞིང་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་ཡོད་ཀྱང་ལག་ལེན་འཁྱོལ་ཐུབ་པ་བྱུང་མེད། གང་ལགས་ཤེ་ན་སྐབས་དེར་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བོད་གཞུང་གིས་བཅོས་བསྒྱུར་བཏང་ན་དེ་ནི་བོད་པར་རན་པའི་བཅོས་བསྒྱུར་གཏོང་གི་རེད།
དེ་ལྟར་བཏང་ན་རྒྱ་མི་གུང་ཁྲན་གྱིས་བོད་ལ་རྒྱ་ནག་ནང་གི་བཅོས་བསྒྱུར་ལྟར་གཏོང་རྒྱུར་འགལ་རྐྱེན་ཆགས་ཀྱི་ཡོད།བོད་མི་ཚོས་ང་ཚོ་བཅོས་བསྒྱུར་བཏང་ཚར།ཁྱེད་ཚོ་གུང་ཁྲན་གྱི་བཅོས་བསྒྱུར་དགོས་དོན་མི་འདུག་ཟེར་བའི་མཚམས་ལ་སླེབས་རྒྱུར་བརྟེན་རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་དངོས་ཤུགས་ཀྱིས་དགག་པ་རྒྱག་གི་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོའི་འཆར་གཞི་ལག་ལེན་འཁེལ་ཐུབ་མེད།ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོར་ངོས་རྒྱ་ནག་ལ་བསྐྱོད་པ་དང།ཕྱི་ལོ་༡༩༥༦ལོར་ངོས་རྒྱ་གར་དུ་སངས་རྒྱས་མྱང་འདས་ཀྱི་དུས་དྲན་ལ་ཡོང་སྐབས་བོད་ནང་ཟང་ཟིང་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༥ལོའི་ལོ་འགོ་ནས་ཁམས་ལི་ཐང་སོགས་ནས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༧ནས་༡༩༥༨ལོ་ཨ་མདོ་ཁུལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ།དེ་རྗེས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་ནས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཏེ་ཐ་མ་ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩ལོའི་གནས་ཚུལ་འདི་བྱུང་བ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ ལོར་ངོས་ཀྱིས་གྱོད་ཞིབ་ལས་ཁུངས་ཟེར་བ་ཟུར་དུ་བཙུགས་པ་ཡིན།དེ་འཛུགས་དགོས་དོན་ཡུལ་ལུང་གཞན་ལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཟུར་དུ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ལྟར།གྱོད་ཁ་མཆུ་ཞུ་གཏུགས་བྱེད་ཡུལ་བཀའ་ཤག་དང་། རྩེ་ཡིག་ཚང་ལས་ཁུངས་མིན་པར་ལས་ཁུངས་ཟུར་གསལ་ཞིག་བཙུགས་ཏེ་དེ་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་དང་།དེའི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱང་གཡུ་ཐོག་བསྐོས་པ་ཡིན།གཡུ་ཐོག་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མི་དྲང་ཚུགས་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་གི་ཡོད།གཡུ་ཐོག་གྱོད་ཞིབ་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ལ་བསྐོས་པ་ལྟར།ཁོང་གིས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་བྱས་ཡོད།
ཉིན་གཅིག་གྱོད་གཏུགས་བྱེད་མཁན་ཞིག་གིས་གཡུ་ཐོག་གི་གཟིམ་ཤག་ལ་བཅར་ཏེ་ལྐོག་རྔན་གྱི་འབུལ་ཚན་ཕུལ་བ་རེད།ཁོང་གིས་འབུལ་བ་འདིར་ཞོགཁྱེད་རང་སང་ཉིན་ལས་ཁུངས་ལ་ཤོག་ཅེས་གསུངས་ཡོད། སང་ཉིན་གཡུ་ཐོག་གིས་འབུལ་བ་དེ་དག་ལས་ཁུངས་ལ་འཁྱེར་ནས་ལས་ཁུངས་ཚུགས་པ་དང་མི་དེ་ཡར་སྐད་བཏང་ནས།ཁ་སང་ཁྱེད་རང་གིས་ང་ལ་གྱོད་དོན་སྐོར་ལྐོག་རྔན་འདི་སྤྲོད་དུ་ཡོང་བ་ངས་འདི་རྩ་བ་ནས་ལེན་གྱི་མ་རེད། གྱོད་གཞི་ཞིབ་འཇུག་གིས་བདེན་རྫུན་རྣམ་དབྱེ་ཕྱེ་སྟེ་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་ལས་འབུལ་ཚན་ལ་བལྟས་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་མ་རེད། ཁྱོད་རང་གི་དངོས་པོ་འདི་མར་འཁྱེར་རྒྱུགས་ཞེས་བཤད་དེ། མི་དེ་ངོ་ཧ་ཅང་ཚ་པོ་བྱུང་ཡོད།གྱོད་ཞིབ་ལས་ཁུངས་གསར་དུ་བཙུགས་པ་དང། འགོ་ཁྲིད་གཡུ་ཐོག་དྲང་པོ་དང་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་མི་མང་པོས་དགའ་པོ་བྱས་ཡོད། དེ་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོའི་གནས་ཚུལ་འདི་བྱུང་བ་དང། ལོ་དེའི་ཟླ་༤པའི་ནང་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་ལ་སླེབས་པ་རེད།ཕལ་ཆེར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོའི་ལོ་མགོ་ཡིན་པ་ཡོད།
རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་གདན་ས་ཁག་གི་མཁན་པོ་ལས་སྣེ་རྣམ་པ་དང་། གཞུང་ཞབས་ཚོ།ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་མི་མང་པོ་ཞིག་བཅས་འཛོམས་ཏེ་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་པ་དེའི་ཐོག་ནས་སྤྱི་འཐུས་བསྐོ་རྒྱུའི་འགོ་ཚུགས་ཡོད། མ་གཞི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་གསར་པ་དེ་རིགས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་མ་སུ་རིར་སླེབས་པ་དང་བཟོ་བཅོས་བྱས་པ་ཡིན། དེ་སྔའི་བཀའ་ཤག་དང།རྩིས་ཁང་། ཡིག་ཚང་གི་ལས་འགན་དེ་དག་ལས་བགོས་བརྒྱབ་སྟེ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་དང། ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས།ཆོས་དོན་ལས་ཁུངས་བཅས་བཟོས་པ་དང། བཀའ་བློན་འགའ་ཤས་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ལས་བགོས་བརྒྱབ་པ་ཡིན། སྤྱི་འཐུས་འདེམས་བསྐོ་བྱས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གོང་གསལ་ལས་ཁུངས་ནང་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་རྒྱུ་བཟོས་ཡོད། དེ་ལྟར་བྱས་ཏེ་ང་ཚོས་མང་གཙོའི་ལམ་ལ་འགྲོ་རྒྱུའི་འགོ་བཙུགས་པ་རེད། དེ་ནས་ ༡༩༦༣ ལོར་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ས་བོན་ཞིག་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དེའི་ནང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་དབང་ཆ་གྲོས་ཚོགས་མང་མོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གལ་ཏེ་དགོས་གལ་བྱུང་ན། ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་དབང་ཆ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པའི་དོན་ཚན་ཞིག་བཀོད་ཡོད། སྐབས་དེར་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་དེ་འགྲིག་གི་མི་འདུག་ཅེས་བསམ་ཚུལ་བཏོན་ཡོད། གང་ལྟར་མང་གཙོའི་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་འགོ་བོད་ནས་བཙུགས་པ་དང།རྒྱ་གར་ལ་སླེབས་ནས་དེའི་མཇུག་མུ་མཐུད་དེ་ལས་ཀ་འགོ་བཙུགས་པ་ཡིན།
འདས་པའི་ལོ་བཅུ་གཅིག་གི་གོང་ལ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ངོས་ཀྱིས་བསྐོ་མི་དགོས་པར་མི་མང་འོས་བསྡུ་བྱས་ཏེ་བསྐོ་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་ཁ་ཤས་ཀྱིས་དེ་གང་འདྲ་བྱས་ཡོང་བསམས་ནས་དོགས་པ་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཀྱང་གང་ཡང་བྱེད་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། འོས་བསྡུ་བྱས་ནས་བསྐོས་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་པོ་དེ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་གནང་བ་དང། ཁོང་གིས་ལོ་ལྔ་ཚན་གཉིས་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གནང་བ་རེད། དེའི་སྐབས་ངོས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ནི་ཕྱེད་རྒས་ཡོལ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཡོད། དོན་དག་གལ་ཆེ་བ་ཚང་མ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་ཐག་གཅོད་གནང་བ་ལས་ངོས་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་མེད། བསམ་འཆར་ནི་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་བྱས་ཏེ་ངོས་རང་ཕྱེད་རྒས་ཡོལ་ཐོག་བསྡད་པ་རེད།
དེ་ནས་ལོ་བཅུ་ཕྱིན་ཏེ་སྔ་ལོའི་གནས་ཚུལ་ལ་ལྟ་སྐབས་མི་མང་གི་ངོས་ནས་དངོས་གནས་འགོ་ཁྲིད་འོས་འདེམས་བྱ་རྒྱུར་དོ་སྣང་དང་འོས་ཤོག་བླུག་རྒྱུར་ཚང་མས་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག ཐ་མ་འོས་མི་གསུམ་སླེབས་པའི་ནང་རྒན་པ་གཉིས་དང་མི་རབས་གསར་པའི་ན་གཞོན་གཅིག་བཅས་སླེབས་པ་ཧ་ཅང་འོས་པོ་དང་ཡག་པོ་མཐོང་བྱུང། བློ་བཟང་སེང་གེ་ལགས་རྒྱ་གར་ནང་སྐྱེས་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་དང། དེང་དུས་ཤེས་ཡོན་གྱི་རྨང་གཞིའི་སློབ་སྦྱོང་རྒྱ་གར་ནང་ཐོག་མར་བོད་གཞུང་སློབ་གྲྭ་དང། དེ་ནས་ལྡི་ལིར་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པ། དེ་རྗེས་ཨ་རིར་འཛམ་གླིང་ནང་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་ཧ་ཝར་ཌི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭར་ཁྲིམས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་བྱས་རྗེས་ལོ་མང་རིང་དེར་ལས་ཀ་བྱས་ཏེ་བསྡད་པ་བཅས་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་རྩེར་སོན་པ་ཞེས་བརྗོད་ཐུབ། ཁོང་མིང་ཐོའི་ནང་སླེབས་འདུག ཁོང་ཚོ་གསུམ་སུ་སླེབས་པ་ཡིན་ནའང་ཧ་ཅང་འོས་པོ་འདུག་སྙམ་པ་དང། ཐ་མ་བློ་བཟང་སེང་གེར་འོས་མང་ཤོས་ཐོབ་པ་ཧ་ཅང་འོས་པོ་འདུག་སྙམ་བྱུང། ངོས་རང་ཕྱེད་རྒས་ཡོལ་ནས་རྒས་ཡོལ་ཆ་ཚང་བྱ་རྒྱུ་དང། ངོས་ཀྱི་རྒས་ཡོལ་དེ་ཡང་ངོས་སྒེར་གྱི་གནས་ཚུལ་གཅིག་པུ་མིན་པར་༸གོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་སྐབས་ནས་བཟུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གཞུང་གི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་བྱེད་པ་འདི་མཚམས་བཞག་སྟེ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྱེར་བ་འདི་མེད་པ་བྱས་ཏེ། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དེ་སྔ་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་གསུམ་པ་བཞི་པ་དེ་དག་གི་སྐབས་སུ་འབྲས་སྤུངས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཞེས་པའི་བླ་བྲང་ཞིག་ཡོད་པ་ལས་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད། སྔར་གྱི་༸རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་གི་ནང་ནས་དང་པོ་དགེ་འདུན་གྲུབ་པ་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དང། དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ནས་བཟུང་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་དེ་འབྲས་སྤུངས་ནས་ཡིན། ༸གོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཐོག་མར་འབྲས་སྤུངས་ཀྱི་བླ་མ་བྱས་ཏེ་བཞུགས་ཡོད། དེར་བརྟེན་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྱེར་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱས་ཏེ་ལོ་བཞི་བརྒྱ་མ་ཟིན་ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་དགའ་བཞིན་སྤྲོ་བཞིན་དང་དུ་བླང་བའི་ཐོག་ནས་གཟི་བརྗིད་ངང་མཚམས་བཞག་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ནང་ནས་དེ་ལྟར་བྱེད་རྒྱུ་མི་འདུག་ཅེས་བསམ་འཆར་དང་རེ་འདུན་འདོན་མཁན་བྱུང་ཡང་དེ་ནི་ངོས་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་བྱས་ཟིན་པ་ཞིག་ཡིན། སྔ་ཕྱི་མ་གཏོགས་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པ་རེད།
འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་མཐུན་པའི་མང་གཙོ་ཡང་དག་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་ཤིང། ཕར་ཕྱོགས་རྒྱ་ནག་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་རྒྱུར་ཆ་བཞག་ན། ང་ཚོས་ལུགས་སྲོལ་རྙིང་པ་ཕར་བཞག་སྟེ་དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་འགྲོ་གི་ཡོད་ཅེས་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་ཐོག་ནས་བསྟན་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་ན། འཛམ་གླིང་གི་ཕྱོགས་གང་ནས་བལྟས་ཀྱང་ང་ཚོར་བདེན་པ་ཡོད་པ་མཐོང་སྟེ་རྒྱབ་སྐྱོར་མང་དུ་འགྲོ་བ་སོགས་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་མང་པོ་ཞིག་ལ་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་ངོས་ཀྱིས་ཐ་མའི་ཐག་གཅོད་འདི་བྱས་པ་ཡིན། གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ལ། ངོས་ཀྱིས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་འཛིན་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱས་པ་འདི་བོད་སྤྱི་པའི་དོན་དག་ཐད་སེམས་ཤུགས་ཆག་པའམ། ཡང་ན་བོད་ཀྱི་སྤྱི་དོན་ལ་རེ་བ་མེད་པ་ལྟ་བུའི་ཐོག་ནས་མཚམས་འཇོག་བྱས་པ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མིན། དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་མང་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་༸རྒྱལ་དབང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱས་པ་ཡིན། གནས་ཚུལ་འདི་གཅིག་ཤོད་འདོད་བྱུང།
དེ་ནས་ཞོར་འཕྲོས་ཤོད་འདོད་པ་ཞིག་ལ།སྐབས་དེར་ང་ཚོའི་བོད་རིགས་ཀྱི་ནང་ནས་གཞོན་ནུ་ཚོགས་པ་དང་།མི་སྒེར་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ད་ཆ་བོད་གཞུང་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ཏེ་བོད་གཞུང་མེད་པ་ཆགས་པ་རེད་ཅེས་ཧ་ཅང་སྐད་ལོག་བརྒྱབ་ཡོད།སྐབས་དེར་ངོས་ཀྱིས་གསལ་བཤད་བྱས་པ་ཡིན།ང་ཚོའི་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཞེས་པ་འདི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བླ་བྲང་དང་འབྲེལ་བའི་ཚིག་ཅིག་ཡིན།བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཞེས་པའི་ནང་གི་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ང་ཚོའི་བོད་སྐད་ནང་གཞུང་ཟེར་བ་དེ་(government)སྲིད་གཞུང་ཁོ་ན་མིན།གཞུང་ཟེར་བ་འདི་གཟིམ་ཤག་གཞུང་རྐྱང་དང། དགོན་པ་གཞུང་རྐྱང།གྲྭ་ཚང་གཞུང་རྐྱང།གཞན་ཕར་བཞག་ཆུའི་གཞུང་ཞེས་བོད་སྐད་ནང་གཞུང་ཞེས་པ་འཇུག་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད། དབྱིན་ཇིའི་ཚིག་ནང་གི་གཞུང་ཟེར་བ་དེ་ང་ཚོས་དང་པོ་ནས་བེད་སྤྱོད་བྱས་མེད། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གནང་སྟེ་ལོ་དྲུག་བདུན་གྱི་གོང་དུ་ང་ཚོས་ལྡི་ལིར་རྒྱ་གར་གསར་འགྱུར་འགོད་མཁན་གྱི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་འཚོགས་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་གསར་འགོད་པ་གཅིག་ཡོད་པ།ཁོང་གིས་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་སྐབས་དབྱིན་སྐད་ཐོག་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྲིད་བློན་ཞེས་བརྗོད་སོང། སྐབས་དེར་ངོས་ཀྱིས་ང་ཚོས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དང་སྲིད་བློན་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་མེད། ང་ཚོས་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཅེས་བརྗོད་པ་ལས་སྲིད་བློན་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་མེད་ཅེས་ཐད་ཀར་གསལ་བཤད་བྱས་པ་ཡིན། དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད།དཔེར་ན།ཕྱི་ལོ ་༡༩༥༩ ཟླ་ ༤ པའི་བདུན་ཕྲག་གསུམ་པ་ཙམ་ཡིན།ངོས་རང་མ་སུ་རིར་ཡོད།སྐབས་དེར་སྲིད་བློན་ནེ་ཧེ་རུ་མཆོག་མ་སུ་རིར་གཟིགས་སྐོར་དང་གཙོ་བོ་ངོས་ཐུག་འཕྲད་དུ་ཆེད་ཕེབས་གནང་བྱུང། དེ་དུས་ཁོང་དང་ལྷན་དུ་བཀའ་མོལ་ལྷོད་ལྷོད་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང། རྩ་བའི་ངོས་རང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ ལོར་རྒྱ་གར་ལ་ཡོང་སྐབས་ཁོང་དང་ལན་མང་མཇལ་འཕྲད་བྱུང་བ་ལྟར་བོད་པའི་བདེ་སྡུག་སྐོར་ལན་མང་གོ་བསྡུར་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་། མཐར་ནེ་ཧེ་རུས་ངོས་བོད་ལ་ཕྱིར་ལོག་བྱས་ན་ཡག་གི་རེད་ཅེས་གསུངས་བྱུང། རྒྱ་གར་ནང་བསྡད་ནས་ཐབས་ཤེས་བྱས་པ་ལས་བོད་དུ་ཕྱིར་ལོག་ནས་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ནང་གསལ་ལྟར་གྱི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ན་ཡག་གི་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་དེ་དོན་ངོས་རང་བོད་ལ་ཕྱིར་ལོག་བྱས་ཏེ། ནེ་ཧེ་རུའི་དགོངས་འཆར་ལྟར་ངོས་ཀྱིས་ལག་ལེན་བསྟར་བ་ཡིན།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་གློ་བུར་དུ་ནོར་གླིང་ནས་བྲོས་དགོས་བྱུང་སྟེ་རྒྱ་གར་དུ་སླེབས་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་ལྟ་བུ་ཞིབ་ཕྲ་གསལ་ཞུ་བྱས་པ་ཡིན།ངོས་རང་ལྷ་ས་ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༧ དགོང་མོ་ཐོན་པ་དེ་ནས་ཉིན་གཉིས་སོང་རྗེས་ལྷ་སར་དྲག་གནོན་ཚབས་ཆེན་བྱས་ཏེ།ལྷ་ས་རྒྱ་དམག་གི་ལག་ཏུ་ཤོར་ནས་གཞུང་ཞབས་ཕལ་མོ་ཆེ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཁག་ལས་དོན་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བའི་གནས་སུ་གྱར་བའི་གནས་ཚུལ་གོ་ཐོས་བྱུང་བར་བརྟེན། ང་ཚོ་གཉལ་གཡུལ་རྒྱལ་ལྷུན་རྩེར་སླེབས་པ་དང་དེ་གར་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གནས་སྤོས་བྱས་པ་དང་། དེའི་བཀའ་རྒྱ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཟུར་ཁང་ས་དབང་ཆེན་མོས་གནང་བ་བཅས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རྣམས་སྐབས་དེར་ནེ་ཧེ་རུར་ཞུས་པ་ཡིན།ཁོང་གིས་ང་ཚོས་གཞུང་ཞེས་པ་ཁས་ལེན་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་བྱུང།
དེ་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་མ་སུ་རིར་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་དང་པོ་འཚོགས་པ་རེད། དེའི་གོང་ལ་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་མི་གསུམ་པ་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་གསར་བཀོད་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་ལས་ངོས་ནས་ཐད་ཀར་ཐུག་འཕྲད་བྱས་མེད། ཐད་ཀར་ཐུག་འཕྲད་བྱས་པ་དེ་ཉིན་དང་པོ་ཡིན། སྐབས་དེར་གསར་འགོད་པ་ཞིག་གི་དྲི་བ་ལ་བོད་གཞུང་གང་དུ་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་བྱུང།ངོས་ཀྱིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བཀའ་ཤག་དང་བཀའ་བློན་ཚོ་གང་དུ་ཡོད་ས་དེར་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་བོད་གཞུང་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་རེད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། དེ་ནས་ཉི་མ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་ནས་དབུས་རྒྱལ་སྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཆེད་མངགས་གསར་བཀོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ་བོད་གཞུང་ཞེས་པ་ཡོད་མ་རེད་ཅེས་བཤད་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་མ་རན་པ་ཞིག་ཨུ་ཚུཌ་བརྒྱབ་ན་ཡག་པོ་མེད། ནང་རྟག་ཏུ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ང་ཚོ་བོད་པའི་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ངོས་འཛིན་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡོད། ང་རང་ཚོར་ནང་དོན་བྱུང་ན་དེ་གས་འགྲིགས་པ་ལས། མིང་འདྲ་ཆགས་པོ་དགོས་དོན་མེད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་རྡ་སར་ཕལ་ཆེར་འདས་པའི་ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་བརྒྱད་ཅུ་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་དང་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ལྡི་ལིར་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་ཡི་གེ་འབུལ་སྐབས་ལས་ཁུངས་(Department)ཞེས་བྲིས་ཡོད། སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ནས་ཌི་པ་ཊི་མན་ཌི་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་མ་བྲིས། དེ་བྲིས་ན་ཡིག་ལན་གཏོང་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་དང་པོ་ནས་བོད་པའི་ཚིག་གི་ནང་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཞེས་བརྗོད་ན་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད། བྱིན་ཇིའི་ཚིག་ནང་དུ་ང་ཚོས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ཞེས་པ་རྩ་བ་ནས་བརྗོད་ཀྱི་མེད། དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་སྔ་ལོ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་སྐབས་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཞེས་པ་ནས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ན་ཡང་། ད་དུང་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ལྷག་གི་ཡོད། ཚིག་འདི་ལ་བསམ་བློ་ཏན་ཏན་གཏོང་དགོས། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡོད་པའི་སྐབས་ལ་ཚིག་འདི་བླ་མའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་པའི་བཟོ་ལྟ་བུ་བྱས་ནས་གནས་ཡོད། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཕྱིར་བསྡུ་ཟིན་པ་དང་བོད་གཞུང་ཞེས་པ་འདི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་རང་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེར་གཟབ་གཟབ་བྱེད་དགོས་ཞེས་ངོས་ཀྱིས་བསམ་འཆར་བཤད་པ་ཡིན། དེ་རྗེས་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཕྱིར་བསྡུ་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་གོ་བསྡུར་མང་པོ་བྱས་ཡོད། དེས་འཁྲོག་ཐེབས་ནས་བོད་གཞུང་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ཏེ་མེད་པ་བཟོས་པ་རེད། ཅེས་སྐད་ཆ་མང་པོ་བྱུང་ཡོད། སྐབས་དེར་ངོས་རང་ཕྲན་བུ་བློ་ཕམ་བྱུང། བློ་ཕམ་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ངོས་རང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ནས་ལོ་བདུན་ཅུ་དོན་དྲུག་ལ་སླེབས་པའི་བར་ལོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་ངས་བོད་གཞུང་བདག་པོ་བརྒྱབ་སྟེ་དཀའ་ངལ་རིམ་པ་མང་པོ་བརྒྱུད་པའི་ནང་གཡས་སྐྱོར་གཡོན་སྐྱོར་བྱས་ཏེ་འཚོ་འཛིན་མཁན་གྱི་མི་གཅིག་གིས་མི་ལོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་གཅེས་པར་བསྐྱངས་རྗེས་ཕྱིར་བསྡུ་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་རེད་དམ། མི་ལ་མཚོན་ན་ཕ་མ་གཅིག་གིས་ཕྲུ་གུ་ལོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་གསོས་པ་ཐ་མ་བློས་གཏོང་བྱེད་ཀྱི་རེད་དམ། དེ་ནི་ཡིད་ཆེས་ཡོད་མེད་ལ་ཐུག་ཡོད། ངོས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་ན། ད་རེས་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་གཞུང་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་པ་ལ་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་ཏན་ཏན་ཡོད་ངེས་དྲན་དགོས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་དེ་ལྟར་མ་དྲན་པར་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བོད་གཞུང་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ཏེ་ད་ཆ་ང་ཚོར་རྒྱ་གར་ནང་གཞུང་མེད། བོད་ནང་མ་གཏོགས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་རྒྱུ་མེད་ཅེས་སྐད་ཆ་མང་པོ་བཤད་པ་དང། ད་ལྟའང་ཤོད་བཞིན་ཡོད་པར་ངོས་རང་ཕྲན་བུ་བློ་ཕམ་ཡོང་གི་འདུགལོ་བཅུ་དྲུག་ནས་བདུན་ཅུ་དོན་དྲུག་བར་ཧུར་ཐག་བྱས་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཡག་བྱུང་ཟེར་རྒྱུའི་ཚབ་ལ་ད་དུང་སྐད་ཆ་ཁྱད་མཚར་དེ་འདྲ་ཤོད་དུས་གཅིག་བྱས་ན་མ་ཤེས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ན་ཁྱད་པར་མི་འདུག གཅིག་བྱས་ན་དགོས་པའི་དབང་གིས་གོ་སྐབས་བཟུང་སྟེ་ཆེད་མངགས་དཀྲོག་རྐྱེན་བཟོ་བ་ལྟ་བུ་འདུག དེ་རིང་ཁ་སང་ཤོད་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་ལ་གཟབ་གཟབ་མ་བྱས་ན།ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཆིག་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་ཡོད་པ་ད་བར་རྡོག་ལ་བསྒྲིལ་ནས་གནས་ཡོད་པ་འདི་རིམ་བཞིན་རལ་པོ་ཁ་ལུག་ལྟར་བཟོ་ཉེན་ཡོད། དེར་ཚང་མས་བསམ་བློ་ཏན་ཏན་གཏོང་དགོས། ངོས་རང་དགོངས་པ་ཞུས་ཏེ་ལས་འགན་མེད། ཡིན་ནའང་ལོ་བདུན་ཅུ་དོན་དྲུག་ལ་མ་སླེབས་བར་འགན་འཁྱེར་མཁན་གྱི་མི་ཞིག་རྒས་ཡོལ་བྱས་ནས་སྡོད་སྐབས་སྐྱོན་མཐོང་ན་ང་རང་བོད་ཀྱི་སྤྱི་འབངས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་སྤྱི་དོན་ཐོག་སྐད་ཆ་ཤོད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པར་བརྟེན་སྐད་ཆ་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཁྱེད་ཚོ་འདི་ག་ལ་དྭགས་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་མི་མང་ཚོ་དང། ལྷག་པར་སློབ་ཕྲུག་ཁྱེད་ཚོས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ག་རེ་ཡིན་པ་དེ་ཆ་ཚང་རྟོགས་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། དེར་བརྟེན་ངོས་ཀྱིས་དེ་རིང་འདིར་ཞིབ་ཕྲ་གསལ་བཤད་བྱས་པ་ཡིན། མི་མང་ཚོས་ཀྱང་དེ་ལུགས་ཤེས་པར་བྱེད་དགོས།
ཕྱོགས་མཚུངས་བླ་སྤྲུལ་དགེ་བཤེས་འགའ་ཤས་ཕེབས་འདུག་པ་ཁྱེད་ཚོས་ཀྱང་མཁྱེན་པ་གནང་དགོས། རང་བཙན་བརྗོད་ན་ངོས་ཀྱིས་གོང་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་རེད། བོད་པ་སུ་ཡིན་རུང་ཧ་ཅང་སྡུག་པོ་གཏོང་མཁན་ཞིག་གི་འོག་ལ་སྡོད་རྒྱུ་དང་། དེ་ལས་ཐ་དད་དུ་སྡོད་རྒྱུ་འདེམས་བཅུག་ན་ཐ་དད་དུ་སྡོད་རྒྱུ་འདེམས་པ་ལས་སྡུག་པོ་གཏོང་མཁན་དང་མཉམ་དུ་སྡོད་རྒྱུ་འདེམས་ཀྱི་མ་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་འདྲ་མིན། བོད་ནང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཡོད་པ་འདིའི་འོག་ནས་ང་ཚོ་བོད་པ་འཚོ་ཐུབ་པ་ཞིག་དང། བོད་མི་རིགས་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་འདི་འཚོ་གནས་ཐུབ་པའི་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་རྡ་རམ་ས་ལར་གཞོན་ནུ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་རྒྱུན་ལས་སོགས་དང་། དེ་བཞིན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཟབ་སྦྱོང་གོ་སྒྲིག་བྱེད་མཁན་ཁག་གཅིག་བཅས་ཁོང་ཚོ་མཉམ་དུ་ཐུག་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་ངོས་ཀྱིས་རྩེད་མོ་དང་སྦྲགས་ཁྱེད་ཚོ་གཞོན་ནུས་རང་བཙན་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་ང་ཚོ་བོད་པའི་ཐོབ་ཐང་རེད། དེ་བཞིན་ཕྱོགས་གཞན་ཁྱེད་ཚོས་དབུ་མའི་ལམ་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཁྱེད་ཚོ་འཛིང་རེས་ཤིག་གཏོང་དང་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། དེ་རྗེས་ངོས་ནས་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་བོད་སྤྱི་པའི་དོན་དག་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། གཞོན་ནུས་རང་བཙན་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་ང་ཚོར་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་དང། དབུ་མའི་ལམ་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་ད་ལྟ་ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་དངོས་ཡོད་གི་གནས་སྟངས་བོད་མི་རིགས་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་འཆི་དང་གསོན་ཛ་དྲག་གི་མཚམས་ལ་སླེབས་ཡོད་པ་འདི་ལས་བསྐྱབ་ཐུབ་པའི་བསམ་བློ་བཏང་ནས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། གཉིས་ཀ་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དོན་ཡིན་པར་བརྟེན་འགལ་བ་གང་ཡང་མེད་ཅེས་བརྗོད་རྒྱུ་བྱུང། རང་བཙན་ང་ཚོའི་ཐོབ་ཐང་ཡིན་པས་ཤོད་ཆོག་པ་རེད། གོ་མིང་ཏང་གི་སྐབས་ནས་བཟུང་རྒྱའི་ཡིག་ཆའི་ནང་བོད་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་བྲིས་ཡོད། དོན་དངོས་དེ་འདྲ་མ་རེད། ང་རང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་ཟུར་གསལ་དུ་ཡོད། ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་རལ་པ་ཅན་གྱི་སྐབས་རྒྱ་ནག་གོང་མ་དང་མཉམ་དུ་ཡིག་ཆ་བཞག་ཡོད། ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་དོན་རྡོ་རིང་ལ་བཀོད་དེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་མདུན་དང། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་ཁྲང་ཨན། བོད་རྒྱའི་ས་མཚམས་གུར་གུ་རྨེ་རུར་བཅས་སུ་བཙུགས་ཡོད། ཡིག་ཆ་དེ་རྒྱ་ཡིག་ནང་ཡོད་པ་བོད་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་ནས་ལོ་མང་གོང་ལ་ཤིང་ཧྭ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་པར་འདེབས་བྱས་འདུག རྒྱ་ཡིག་ནང་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཞེས་འཁོད་པ་བོད་ཡིག་ལ་སྒྱུར་སྐབས་རྒྱ་བོད་མི་རིགས་གཉིས་ཞེས་ཚིག་འཇམ་དུ་བཏང་འདུག གང་ལྟར་རྒྱ་རྒྱ་ཡུལ་ན་སྐྱིད། བོད་བོད་ཡུལ་ན་སྐྱིད། ཅེས་ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་གསལ་པོ་ཡོད།
དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ངོ་མ་ཡིན་པས་ང་ཚོར་ཐོབ་ཐང་ཡོད་ཅེས་ངོས་ཀྱིས་རྟག་པར་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། དཔེར་ན། ཡོ་རོབ་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོ་རེད། ཡིན་ནའང་སྤྱིའི་ཁེ་ཕན་ལ་བལྟས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའིཤོག་དངུལ་རྒྱལ་ཁབ་རང་བཙན་ཡིན་པའི་མཚོན་རྟགས་ལ་བརྩི་བ་འདི་བློས་བཏང་ནས་སྤྱིའི་པའི་ཤོག་དངུལ་བཏོན་ཡོད།དེ་རིང་ཁ་སང་ཆབ་སྲིད་ཐོག་སྤྱི་མཐུན་(Federal)བཟོ་རྒྱུའི་སྐད་ཆ་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་རན་པ་ཞིག་དང་། ཐུན་མོང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ནས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་པ་་དང། ཁོང་ཚོའི་ཡར་ཐོན་གྱི་བསམ་བློ་རེད། ང་ཚོ་ཨེ་ཤི་ཡར་ཆ་བཞག་ན་སྔ་མོ་བི་ནོ་སྦ་སྦ་ཇི་ཡོད་སྐབས་ཁོང་གིས་མ་འོངས་པར་རྒྱ་གར་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་ཨེ་བྷི་སི་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ཨེ་བྷི་སི་ (ABC) འཛུགས་དགོས།ཨེ་ནི་ཨབ་གྷ་ནི་སི་ཐན་དང་། བྷི་ནི་འབར་མ། སི་ནི་སེ་ལོན་ནམ་དེང་སྐབས་ཤི་རི་ལངྒ་དང། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་བཅས་པ་མཉམ་ཞུགས་ཀྱི་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུའི་དགོངས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཞེས་ཡོད། ཁོང་གི་རྨི་ལམ་དེ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ན། ཨབ་གྷ་ནི་སི་ཐན་ལྷིང་འཇགས་སུ་གནས་རྒྱུ་དང་། པ་ཀི་ཐན་ནང་དུའང་ལྷིང་འཇགས་ཡོང་རྒྱུ་བཅས་དེ་ནི་ང་ཚོའི་མིག་དཔེ་ལྟ་ས་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད།
ང་ཚོ་བོད་པར་ཆ་བཞག་ན་ང་ཚོར་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་དགོས་ཞེས་ངོས་ཀྱིས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཐོག་ནས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། བོད་མི་ཨ་རི་དང་། ཡོ་རོབ། ཁེ་ན་ཌ་སོགས་ཀྱི་ནང་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ཐོག་ནས་འགྲོ་མཁན་སྟོང་ཕྲག་འགའ་ཤས་ཡོད། ལྡི་ལིར་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཁང་གིས་དེ་སྔ་བོད་མི་ཨ་རིར་འགྲོ་མཁན་ཚོར་ཆོག་མཆན་ལམ་སང་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད། བར་ལམ་ནས་སྤྲོད་ཁག་ཏུ་སོང་ཡོད། དེ་ནི་ཐེངས་གཅིག་ང་ཚོའི་དོན་གཅོད་ལས་ཁང་ནས་འགན་ལེན་བྱས་པའི་མི་ཞིག་ལག་འཁྱེར་ཐོབ་རྗེས་ཨ་རིར་ཕྱིན་ནས་ཚུར་ལོག་མེད། དོན་གཅོད་ཧ་ཅང་ངོ་ཚ་པོ་བཟོས་ཡོད། དེ་རྗེས་ངོས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ངོ་མ་ཐུག་སྟེ་དགོངས་དག་ཞུས་པ་ཡིན། བོད་པ་བཙན་བྱོལ་བའི་ནང་ནས་ཞབས་འདྲེན་ཞུ་གི་འདུག་ཅེས་ངོས་ཀྱིས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། བོད་ནང་དུ་ཡོད་པའི་བོད་པ་ཁག་གཅིག་གིས་ཨ་རི་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་འགྲོ་རྒྱུའི་དོན་དུ་རྒྱ་གར་ནང་ཡོང་། དེ་ནས་དངུལ་སྤྲད་དེ་ ཕྱི་རྒྱལ་ལ་འགྲོ་གི་ཡོད། དེ་ལྟར་བོད་མི་སྟོང་ཕྲག་འགའ་ཤས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ཐོག་ནས་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ་སོགས་ལ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ཁོང་ཚོ་ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་ནས་འགྲོ་གི་མེད་པར་དངུལ་དང་ཌོ་ལར་ལ་ཆགས་ནས་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་བོད་པ་ཚོ་ལ་དངུལ་དང་དཔལ་འབྱོར་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དངུལ་དང་དཔལ་འབྱོར་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ན། དངོས་པོ་ཡར་རྒྱས་དང་འཛུགས་སྐྲུན་དེ་ཙམ་མེད་པའི་བོད་ལུང་པ་འདི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བསྡད་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་སྒོ་རྣམས་རྒྱ་ནག་གཞུང་བྱེད་དུ་བཅུག བོད་ཀྱི་ས་གཏེར་སྔོག་པའི་ཁེ་འབབ་ནས་མ་མཐའ་ཡང་ཕྱེད་ཀ་ང་ཚོ་བོད་པར་ཡོད་པ་ཞིག་བྱུང་ན། ལུང་པ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་ཤུགས་ཆེ་བ་ཡོང་རྒྱུ་རེད། དེ་དག་ང་ཚོ་བོད་པ་གཅིག་པུས་བྱེད་དགོས་བྱུང་ན་ཕལ་ཆེར་ཁག་པོ་ཡིན། བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ་སོགས་རིག་གཞུང་དང། འཕྲོད་བསྟེན། དེ་བཞིན་བོད་མི་རང་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་ཐུབ་པའི་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་དང། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བཅས་པ་ཆ་ཚང་གི་འགན་བོད་པ་རང་གིས་གཙང་མ་འཁྱེར་རྒྱུ་ཞིག་བྱུང་ན། བོད་པས་བྱེད་ཐུབ་པ་ཚང་མ་བོད་མིས་འགན་འཁྱེར་ནས་བྱས། ཡང་འཛུགས་སྐྲུན་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་འགྲོ་སོང་མང་པོ་གཏོང་དགོས་རིགས་རྣམས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བྱས་ན་ཡག་པོ་ཡོད་ཅེས་ང་ཚོས་འདི་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། སྐབས་དེར་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་པ་ཡིན། གཞོན་ནུས་རང་བཙན་འདོད་པ་ལྟར་རྒྱ་མི་རྣམས་བོད་ནས་ཕྱིར་འབུད་དགོས་པས་དེ་ལྟར་ཕུད་ཐུབ་པ་འདུག་གམ་ཞེས་ངོས་ཀྱིས་སྐད་ཆ་དྲིས་པར་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་གཙོས་ཕུད་ཐུབ་ཅེས་བརྗོད་བྱུང། ཕྱིར་ཕུད་ཐུབ་པ་ཡོད་མེད་ཁྱེད་ཚོ་བསམ་བློ་ཞིག་ཐོངས་དང། རྒྱ་མིའི་དམག་མི་འབུམ་ཕྲག་དང་ས་ཡ་བརྒལ་བ་ཡོད་པ་དེ་དག་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་མེ་མདའ་འཁྱེར་ནས་ཁ་གཏད་བཅག་ཀྱང་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་ཡིན། དེས་ན་རྒྱ་མི་རིགས་དགྲ་བཟོས་པ་ལས་རྒྱ་མི་རིགས་གཉེན་དུ་བཀུགས་ན་ཡག་གི་རེད་ཅེས་སྐད་ཆ་བྱུང། ལྷག་བསམ་དང་སེམས་ཤུགས་ཡིན་ནའང་བསམ་བློ་ཆ་ཚང་མ་བཏང་བར་རྒྱ་མི་ང་ཚོས་ཕུད་ཐུབ་བརྗོད་བྱུང། དེ་ནི་ལས་སླ་པོ་ཞིག་མེད།
རྒྱ་མི་བོད་ནས་ཕྱིར་ཕུད་བྱེད་འདོད་བོད་ཀྱི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཚོར་ཡང་ཏན་ཏན་ཡོད། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་ལས་སླ་པོ་ཞིག་མེད། ཐེ་ཝན་ལ་ཆ་བཞག་ན་རང་བཙན་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ན་ཨ་མི་རི་ཀས་མཚོན་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་རག་གི་མེད། ཐེ་ཝན་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་སྤྱིར་ལས་སླ་པོ་རེད། ལས་སླ་པ་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ན་བོད་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་རེད། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་རན་པ་ཞིག་གི་ཐོག་འགྲོ་དགོས་པ་ལས་སོ་སོའི་འདོད་དབང་དང་ང་རྒྱལ་གྱི་ཐོག་ནས་ང་ཚོར་རང་བཙན་དགོས། རང་བཙན་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན། དབུ་མའི་ལམ་ཟེར་བ་དེ་ཕམ་ཉེས་རེད། དེ་འགྲིག་གི་མི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ན། གཏམ་བརྗོད་རང་དབང་རེད། དེ་ལ་དགའ་བསུ་ཡོད། འོན་ཀྱང་ལག་ལེན་འཁེལ་ཐུབ་དང་མི་ཐུབ། དེ་ནི་ཧ་ཅང་རྙོག་དྲ་ཚ་པོ་ཡིན་པས་བསམ་བློ་ཏན་ཏན་མ་བཏང་ན་རྗེས་སུ་འགྱོད་པ་སྐྱེ་དུས་ཕྱི་དྲགས་པ་ཡིན། ངས་དུས་རྒྱུན་རེ་བ་བཟང་ས་ནས་རྒྱག་དགོས་པ་དང་། གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ནས་བྱེད་དགོས། ཞེས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། ད་བར་ལོ་ལྔ་བཅུ་ང་གསུམ་ལྷག་ཙམ་སོང་ཞིང། གང་ལྟར་འཛམ་གླིང་འདིའི་ཐོག་བོད་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྐོར་གོང་དུ་བརྗོད་ཟིན་པ་དང། ཆབ་སྲིད་ཐད་འཛམ་གླིང་ཐོག་ང་ཚོར་ ཤ་ཚ་ཡོད་མཁན་ཚོས་ལག་པ་འཆང་བདེ་པོ་ཆགས་ཏེ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡག་ཐག་ཆོད་ཡོད། གཙོ་ཆེ་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡོད། དེ་ནས་གལ་ཆེ་ཤོས་རྒྱ་ནག་མི་མང་ནང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ཇེ་མང་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། གནས་སྟངས་ད་ག་རང་གི་ཐོག་འཇོག་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་དག་འཕྲོས་བཤད་ཡིན་པས་གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས་པ་མ་བྱས་ན་དེ་རིང་ཁ་སང་སྐད་ཆ་མང་པོ་ཡོང་གི་འདུག ཁྱེད་རང་ཚོར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན།
ངས་གོང་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་ང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་ཞེས་པ་འདི་དངོས་གནས་སྲེག་གཏུབ་འཕེར་བའི་མི་རིགས་དང། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཕྱུག་པོ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་གྱོང་མཁྲེགས་ཅན་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཐད་དེ་སྔ་ནས་རྗེས་ལུས་ཐེབས་ཡོད། རྩ་བའི་མི་རིགས་ཧ་ཅང་མཁྲེགས་པོ་དང་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་ཏེ་ལུང་པ་མེད་པའི་སྐྱོ་པོ་ཞིག་ཡིན་བསམ་ནས་མ་བསྡད་པར། ང་ཚོ་བོད་པ་ཡིན་བསམ་པའི་སྤོབས་པ་རྒྱུན་བཅངས་བྱེད་དགོས། ཁྱེད་རང་ཚོ་ ལ་དྭགས་པར་ཆ་བཞག་ན་གོ་སྐབས་ཐོབ་ན་གང་ཡང་བྱེད་ཐུབ་མཁན་ཞིག་རེད། ང་ཚོ་ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་རྒྱུད་བོད་དང་འདབས་འབྲེལ་ཡིན་སྙམ་པའི་སྤོབས་སེམས་བྱེད་དགོས། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ཞེས་བཀའ་སྩལ།།
