༄༅། །བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༩ རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་རབ་གནས་ཆུ་སྟག་ལོའི་བོད་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཀྱི་ཉིན་མོ་འདི་ནི། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དགོངས་གཞི་སྔོན་ཡོད་ལྟར། བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་འབྱོར་བྱུང་མ་ཐག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ༢ པའི་ནང་གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་ཆོལ་གསུམ་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་འོག་ཤར་བསྐྱོད་ཀྱི་མནའ་གན་མཐུ་མོ་ཆེ་ཕུལ་བས་སྐབས་དེར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སྔ་འཕྲོས་རིང་ཆོལ་གསུམ་ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོའི་འཐུས་མི་བསྐོ་གཏོང་དགོས་པའི་བཀའ་ཕེབས་དགོངས་དོན་བཞིན་སྐབས་དང་པོའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་ཕྱག་རྟགས་བསྐོ་གཞག་སྩལ་ཏེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་ལོ་ངོ་ ༦༢ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་མང་གཙོའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བའི་ཉིན་མོ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
འཛམ་གླིང་ནང་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་མང་པོ་ཡོད་པའི་ནང་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནི་མང་གཙོ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཅིང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་དང་། རང་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་རྣམས་གཅེས་སྐྱོང་བྱེད་ཐུབ་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དམིགས་བསལ་ཅན་དུ་གྱུར་ཡོད། དེ་ཡང་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ཉིད་མང་གཙོའི་ཆ་ལག་ཡོངས་སུ་ཚང་ཞིང་། དེང་གི་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་གཞན་དང་དོ་ཟླ་ཐུབ་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་ནི། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་དགོངས་གཞི་དང་། དུས་ནས་དུས་སུ་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་སྩལ་བའི་བཀའ་དྲིན་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པས་བོད་མི་ཚོས་དགའ་སྤོབས་བྱེད་འོས་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་སྟབས། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་གཞལ་ཐབས་བྲལ་བའི་བཀའ་དྲིན་རྣམས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ལ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་བཀའ་དྲིན་བླ་ལྷག་ཏུ་ཆེ་ཞེས་གསོལ་འདེབས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
འདས་ལོ་བཅུ་ཕྲག་དྲུག་ལྷག་གི་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་སྒྲོམ་གཞིར་དུས་བསྟུན་འཕེལ་རིམ་གྱིས་འགྱུར་བ་ཧ་ཅང་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་དུ་གྱུར་ཡོད། ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་སྐབས་དང་པོའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱིས་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས་ཏེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོ་ཐོག་མར་དབུ་བརྙེས་པ་དང་། དེ་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་བདེ་རྩར་དགོངས་པ་ཆེ་བཞེས་ཀྱིས་བཀའ་དྲིན་གཞལ་ཐབས་བྲལ་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ལམ་སྟོན་ཟབ་མོའི་འོག་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་བཞིན་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་བར་གཞི་བཅོལ་བའི་ཐོག་རང་དབང་དང་། དྲང་བདེན། འདྲ་མཉམ་བཅས་ཀྱི་གཞི་རྩ་ལྡན་པའི་མང་གཙོའི་ལམ་བཟང་འདི་བྱུང་བ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ ལོར་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་སྙིང་དོན་དང་། ༡༩༦༣ ལོར་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་གདམ་བྱ་འདེམས་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་གཏན་འབེབས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དེ་ཉིད་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་སུ་བསྒྱུར་གནང་མཛད་པ་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཆོག་མཆན་བསྩལ་ནས། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དེ་གཞི་རྩའི་ཁྲིམས་ཡིག་ཡོད་པའི་དེང་རབས་ཀྱི་མང་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་གནང་མཛད། དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱ་འགོ་བཙུགས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཐེངས་ ༢༥ པ་བརྒྱུད་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་འགན་དབང་ཡོངས་རྫོགས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་འཁྲིད་ཚོར་གསོལ་སྩལ་གནང་བ་ནས་བཟུང་། མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་འཁྲིད་ཚོས་འགན་འཁུར་གྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་མང་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་ཐོག་མདུན་བསྐྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བྱུང་རབས་ནང་བཙན་གཉོམ་དང་། དབུལ་ཕྱུག ཕོ་མོ། རིགས་རྒྱུད་སོགས་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་མཆོག་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་འབྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་མེད་པར་བྱས་ནས། སྤྱི་ཡོངས་སམ་ཐུན་མོང་ལ་ལྟ་བའི་འདྲ་མཉམ་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་བར་མི་མང་གི་འདོད་མོས་གཙོ་བོར་འཛིན་པའི་རིང་ལུགས་ཤིག་ཡིན་ལ། རླབས་ཆེན་གྱི་རིང་ལུགས་དེ་འདྲ་ཞིག་མངོན་འགྱུར་ཡོང་ཆེད་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ལོ་རྒྱུས་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། དམག་འཁྲུག་དང་། གྱེན་ལོག འཐབ་རྩོད་བཅས་ཀྱི་མཇུག་འབྲས་ཁོ་ནས་རྒྱལ་ཕམ་ཐག་གཅོད་བྱས་ཏེ། མི་མང་གི་དབང་བསྒྱུར་ནུས་ཤུགས་མངོན་འགྱུར་ཡོང་ཐབས་བྱས་དང་བྱེད་མུས་སུ་ཡོད་མོད། བོད་མིའི་མང་གཙོ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་གང་ཡང་བྱུང་མེད་ཅིང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐུགས་དགྱེས་བརྩེ་ཆེན་པོས་མང་ཚོགས་ལ་མང་གཙོ་གསོལ་སྩལ་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ནས་གསལ་པོ་ཤེས་ཐུབ།
སྤྱིར་འཛམ་གླིང་ནང་གྲངས་ཐོ་ལྟར་ན་རྒྱལ་ཁབ་གྲངས་ ༡༩༥ ཙམ་ནས་ ༡༦༧ ཙམ་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡོད་ཀྱང་མང་གཙོའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་མ་རྫོགས་པ་ཅི་རིགས་ཤིག་ཚུད་ཡོད། དེ་ཡང་མང་ཚོགས་ཀྱི་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་ཇི་བཞིན་སྐྱོང་ཐུབ་མིན་དང་འགོ་འཁྲིད་ཀྱིས་འགན་ཁུར་བྱེད་ཕྱོགས་བཅས་ལ་རག་ལས་ཡོད། དེ་བཞིན་མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལྟ་གྲུབ་འདྲ་མིན་ཡོང་ཆོག་གི་ཡོད་ནའང་རང་རེའི་རྩ་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ཉིད་ནུས་ལྡན་ཚགས་ཚུད་ཡོང་ཆེད་དང་། བོད་མིའི་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་ཉམས་དམས་སུ་མི་འགྲོ་བ་དགོས་པ་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་ཚེ་སྲོག་ལྟ་བུ་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
དེ་ལྟའི་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་གཞུང་དང་མི་མང་། གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་དེ་དག་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣ། མི་སྒེར་ཁག་བཅས་ཀྱིས་བསྔགས་འོས་སུ་གྱུར་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། བོད་དོན་ཐོག་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་མུས་ཐོག རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་བོད་དོན་ཐོག་ཁྲིམས་ཡིག་དང་། གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་བཅས་གང་འཚམས་བཞག་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། དཔེར་ན། ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་བོད་ནང་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་ཐོབ་ཐང་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཁྲིམས་ཡིག་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་བོད་དོན་སྲིད་བྱུས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་ཡིག དེ་བཞིན་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཇིམ་མེག་གྷོ་ཝན་ (Jim McGovern) མཆོག་དང་། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་མཱ་ཡི་ཀེལ་མེག་ཁོལ་ (Michael McCaul) མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་ཀྱི་ (Resolve Tibet Act) རྒྱབ་སྐྱོར་ཁྲིམས་འཆར་གསར་པ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་ཀྱིས་བཏོན་གནང་ཐུབ་ཡོད། ཉེ་འཆར་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣ ཉིན་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་མང་པོའི་ཐོག་གླེང་སློང་དང་གྲོས་བསྡུར་གང་ལེགས་བྱུང་འདུག
དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༢ ནས་ ༢༣ བར་ཉིན་གཉིས་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བརྒྱད་པ་དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིང་ཊོན་དུ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་སྐུ་ནེན་སི་པེ་ལོ་སི་ (Nancy Pelosi) སོགས་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་ཀྱང་གནང་ཡོད། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་ནང་ཨ་རིས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་མི་འདྲ་བ་ ༢༨ ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དངོས་སུ་ཕེབས་པ་དང་ཁག་ཅིག་གིས་དྲྭ་ཐོག་ནས་ལྷན་ཞུགས་གནང་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། དེ་དང་ལྷན་དུ་”བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་ཐོག་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ།” ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ (Congressional Executive Commission on China) གི་འགན་ཁུར་བཞེས་ཏེ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་ཞིག་ཏུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གནས་བབ་ཐད་ལོ་རྒྱུས་མཁས་དབང་རྣམ་པས་བོད་དོན་ཉན་ཞིབ་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་བོད་དེ་ནམ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་མིན་པའི་བདེན་དཔང་གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ་ (INPaT) སླར་གསོ་དང་། ཝ་ཤིང་ཊོན་སྤྱི་བསྒྲགས་ (Washington Declaration) དང་། ཝ་ཤིང་ཊོན་ལག་བསྟར་འཆར་གཞི་ (Washington Action Plan) བཅས་སྤྱི་མོས་ཐོག་གཏན་འབེབས་གནང་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་འཕྲོད་ཡོད་ཅིང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོ་བོར་གྱུར་ཅིང་རྒྱ་ནག་ནང་གི་གནད་དོན་གཅིག་པུ་མིན་པ་གསལ་སྟོན་གནང་ཐུབ་ཡོད།
བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ནི་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུ་འཁྲིད་ལམ་སྟོན་འོག་རང་དབང་མང་གཙོའི་སྐལ་བཟང་ལ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་ནའང་། གཞིས་བཞུགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ནི་ད་དུང་ཡང་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་འོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཞི་རྩའི་རང་དབང་དང་། མང་གཙོ་སོགས་གང་ཡང་མེད་པར་ཉེས་མེད་འཛིན་བཟུང་དང་། བཀག་ཉར། བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་གཅོད། དྲག་གནོན་མནར་གཅོད་སོགས་ཀྱི་འོག་མུ་མཐུད་གནས་བཞིན་ཡོད་པ་དེའི་ཐོག དེང་གི་ཆར་རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧན་ནས་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་རྩ་མེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཟེར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ནང་གི་བོད་མིར་འགྲོ་བསྐྱོད་དང་བཟའ་བཅའི་རིགས་མཁོ་སྒྲུབ་སོགས་ལ་དཀའ་ངལ་ཚད་མེད་འཕྲད་བཞིན་པ་དང་། དོན་དངོས་སུ་ནད་ཡམས་སྔོན་འགོག་དང་སྲུང་སྐྱོབ་གང་ཡང་མེད་པར་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བ་ལྟ་བུ་མི་མང་རྣམས་བཙན་ཤེད་ཀྱི་འདུ་འཛོམས་ལག་བསྟར་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་སློབ་གསོའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཆེད་མིའི་ཚེ་སྲོག་ལ་ལྟོས་མེད་ཀྱིས་གོ་དབང་བེད་སྤྱོད་ལོག་པར་སྤྱོད་བཞིན་པ་ནི་ཧ་ཅང་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
དེ་བཞིན་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་འབྲེལ་བ་བྱེད་མི་ཆོག་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལག་བསྟར་བྱེད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། དེ་སྔ་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་ཁྲིམས་གཞི་ཡིག་ཐོག་གསལ་གསལ་ཐིང་ཐིང་ཡོད་རུང་། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་གཞི་དེ་དག་རིམ་བཞིན་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་འདུས་གྲུབ་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཞེས་པའི་འོག་རྨེག་མེད་དུ་གཏོང་བའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་འཛིན་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་སྐད་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་རྒྱུ་ཟེར་བ་དང་། རང་རྒྱལ་གྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱ་རྒྱུ་ཟེར་བའི་མཛུབ་སྟོན་རབས་དང་རིམ་པ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཡོད་མོད། ད་ཆ་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་གི་གྲུབ་ཆར་གྱུར་ཟིན་པ་མངོན་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་མདོར་ན་བོད་མི་རིགས་དང་རིག་གཞུང་རྣམས་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་ངན་པ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། གཞིས་བཞུགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་ལ་མི་འདོད་པའི་ཞི་རྒོལ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་སྤེལ་བཞིན་པ་དང་། རང་རེའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཐབས་བྱ་དགོས་པ་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོའི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ནམ་ཡང་བརྗེད་མི་རུང་།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་དུས་ནས་དུས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིར་འབྲེལ་བ་གང་ཐུབ་ཞུས་དང་ཞུ་མུས་ཐོག བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་མང་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་ཚད་ལྡན་ཡོང་ཕྱིར་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་དང་སྲ་བརྟན་ཡོང་སླད། ས་འཐུས་དང་། ས་གནས་འགོ་འཛིན། རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་བཅས་ལ་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་འབུལ་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལོར་ཨོ་ཌི་ཤ་ཕུན་ཚོགས་གླིང་དང་། མན་སྤར་ཕན་བདེ་གླིང་། སྦན་ད་ར་ནོར་རྒྱས་གླིང་བཅས་ལ་ཨོ་ཌི་ཤར་ཕྱི་ཟླ་ ༧ པའི་ནང་ཟབ་སྦྱོང་ཕུལ་བ་དང་། ལ་བྱང་གི་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་དང་རང་ཚོགས་རྣམས་ལ་ལ་དྭགས་བསོད་ནམས་གླིང་གཞིས་ཆགས་སུ་ཕྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་ཟབ་སྦྱོང་ཕུལ་ཟིན་པ་ཡིན། རིང་མིན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ནང་ཀ་སྦུག་དང་། རྡོར་གླིང་། སྒང་ཏོག བསུ་ན་མདའ། ར་ཝང་ལ་བཅས་ཀྱི་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་དང་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་སྒང་ཏོག་ས་གནས་སུ་ཟབ་འཁྲིད་ཞུ་འཆར་ཡོད། ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་གྲོས་ཚོགས་གྲོལ་རྗེས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཉིན་གྲངས་ལྔའི་རིང་ཐབས་བྱུས་ཚོགས་འདུ་ཞིག་འཚོགས་རྒྱུ་གཏན་ཁེལ་ཡོད། དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ལོ་གཉིས་དང་ཕྱེད་སྔ་མའི་མང་ཚོགས་ལ་ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རྒྱུའི་ལས་རིམ་འགོ་འཛུགས་ཞུས་ཟིན་པས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། གཞན་ཡང་ཡུ་རོབ་ཁུལ་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་ཏུ་བོད་དོན་ཞུ་བསྐུལ་གྱི་ལས་རིམ་གང་འཚམས་གཏན་ཁེལ་ཡོད།
མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་དྲུག་ལྷག་རིང་གི་ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་བའི་གནས་བབ་དང་། ཆབ་སྲིད། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ། བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ལ་དུས་རྒྱུན་དུ་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། ལམ་སྟོན་མཐུན་འགྱུར། ཕན་གྲོགས་བཅས་གནང་མཁན་གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་ཕྱིིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གཞུང་དང་མི་མང་ཚང་མར་དེ་རིང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
མཐའ་དོན་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཁམས་གསུམ་སྐྱེ་འགྲོ་ཀུན་དང་། ལྷག་པར་དུ་བདག་ཅག་གངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱི་མགོན་དཔུང་དམ་པར་སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་པད་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་ཅིང་། ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་དགོངས་མཐའ་དག་གེགས་མེད་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པ་དང་། བོད་ཀྱི་མང་གཙོའི་ལམ་བཟང་སྲ་བརྟན་གོང་འཕེལ་ཐོག་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ལ།། །།