༢༠༡༡ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༩ རེས་གཟའ་པ་སངས།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་དེ་སྔའི་ཨ་རིའི་ཚོང་ལས་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་གྷེ་རི་ལོཀ་(Gary Locke)མཆོག་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨ་མེ་
རི་ཀའི་གཞུང་ཚབ་གསར་པར་སྲིད་འཛིན་ནས་བསྐོ་གཞག་གནང་བ་དེར་གྲོས་ཚོགས་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད། ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཕྱི་འབྲེལ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ཁག་ནས་ཁོང་ལ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ལས་དོན་འགན་ཁུར་ཞུ་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་གྱི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་ཡོད་པ་གཤམ་གསལ།
དྲི་བ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ནས་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཉིན་རེ་ནས་ཉིན་རེར་དམ་བསྒྲགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནས་ སྟངས་འོག་བཟོད་སྒོམ་བྱས་ཏེ་གནས་ཡོད། དཔེར་ན། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ནང་ཡོད་པའི་རྔ་པ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་ནང་དཀའ་ངལ་འཕྲད་དེ་ཟླ་བ་སྔོན་མར་དགོན་པ་དེ་དམག་མིས་བཙན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། དགེ་འདུན་པ་ ༢༥ དམ་བསྒྲགས་བཀག་བསྡོམས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དགེ་འདུན་པ་ ༣༠༠ ཙམ་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤྲོད་ཆེད་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཡོད། ཕྱོགས་མཚུངས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་དམག་མིས་མི་སྐྱ་གཉིས་རྐྱེན་ལམ་དུ་བཏང་ཡོད། ཁྱེད་རང་གིས་དམ་བསྒྲགས་ཡོད་སའི་ལྷ་ས་ཙམ་མ་ཟད་ལྷ་ས་བརྒལ་བའི་བོད་རིགས་གནས་སྡོད་བྱེད་སའི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་ནང་བསྐྱོད་དེ་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་ཇི་ཡིན་རྟོག་ཞིབ་ཀྱིས་བོད་མི་ཚོའི་རིག་གཞུང་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུའི་ཆོད་སེམས་ཡོད་དམ།
ལན། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་དང་གསར་འགོད་པ། བོད་མི་གནས་སྐོར་བ་སོགས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ནང་འགྲུལ་བཞུད་ཀྱི་རང་དབང་ལ་དམ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་པ་དེར་ལྷོད་ཡངས་གཏོང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་ཡོད། ལྷ་ས་ཙམ་མ་ཟད་ལྷ་ས་བརྒལ་བའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུ་དེ་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་དགོས་འདུན་དང་པོར་འཇོག་པའི་སྲིད་བྱུས་གལ་ཆེ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ང་རང་གཞུང་ཚབ་གསར་པར་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཚེ་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་ལག་བསྟར་ཐུབ་ རྒྱུའི་འབད་བརྩོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དྲི་བ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཡན་ལག་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུར་གལ་ཆེ་རྩིས་པའི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་པ་དེར་མུ་མཐུད་འབད་བརྩོན་གནང་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།
ལན། ད་ལྟའི་ཆར་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་ཕན་ཚུན་ནང་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ལས་ཁུངས་དྲུག་ཙམ་ཡོད། འབྱུང་འགྱུར་གཞུང་ཚབ་ཡན་ལག་འཛུགས་རྒྱུ་ནི་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མོས་མཐུན་ཡོད་མེད་དང་གཞུང་ཚབ་དང་འབྲེལ་བའི་ཝི་ཡ་ནའི་གྲོས་ཆོད་(Vienna Convention on Consulate)དེར་གཞི་བཅོལ་རྒྱུ་དང། ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མོས་མཐུན་ཡོད་མིན་ཐག་གཅོད་སོགས་ལ་རག་ལུས་ཡོད། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་གཞུང་འབྲེལ་ཡི་གེ་ཞིག་བཏང་བའི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་དབར་གཞུང་འབྲེལ་ལས་ཁུངས་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་འདོད་པ་ཡོད་པ་དང་དེ་བྱུང་ཚེ། བོད་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་འཛུགས་རྒྱུ་དེ་ང་ཚོས་རེ་འདུན་དང་པོ་དེ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་ད་བར་དེར་ཡར་ལན་གང་ཡང་སྤྲད་མེད། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ལྷ་སར་གཞུང་ཚབ་ཡན་ལག་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུར་གནད་འགག་མུ་མཐུད་རྩིས་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ངོས་རང་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་གསར་པར་བསྐོ་གཞག་དེར་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཚེ་སྲིད་བྱུས་དེ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཡོང་ཐབས་ཀྱིས་འབད་བརྩོན་གང་ཡོང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དྲི་བ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་དང་འབྲེལ་བ་གནང་སྟེ་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་ཨ་རིའི་ལངས་ཕྱོགས་གཉིས་ཡོད་པ། ༡༽ རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གམ་ཡང་ན་ཁོང་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཆེད་གྲོས་མོལ་གནང་རྒྱུ་དང། ༢༽ བོད་མིའི་ཐུན་མིན་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་གཉིས་པོར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་ཐོག་ལངས་ཕྱོགས་དེ་གཉིས་རྩ་འཛིན་ཐོག་འབྱུང་འགྱུར་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་འབྲེལ་བ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ར་སྤྲོད་ཐུབ་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།
ལན། གལ་ཏེ་ང་རང་གཞུང་ཚབ་གསར་པར་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བ་དེ་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཚེ་ངས་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་དང་འབྲེལ་བ་ཞུས་ཏེ་ཡང་སེ་རྒྱ་ནག་དཔོན་རིགས་ཚོ་དང་ལྷན་བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནད་དོན་རྣམས་ཁ་རེ་ཁ་ཐུག་གིས་སྐད་ཆ་ཤོད་རྒྱུ་ཡིན། བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་གནས་སྟངས་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྐུ་ཚབ་ལྷན་་གྲོས་མོལ་ཐེངས་དགུའི་ནང་མདུན་བསྐྱོད་བྱུང་མེད་པ་དེར་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ལ་སེམས་འཚབ་ཧ་ཅང་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་རང་གཞུང་ཚབ་གསར་པར་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བ་དེ་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཚེ་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་སྐུ་ཚབ་དང་གྲོས་མོལ་ཐོག་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་སོགས་སྲུང་སྐྱོབ་སླད་ཕྱོགས་གཉིས་པོའི་མི་མཐུན་པའི་གནད་དོན་རྣམས་སེལ་ཆེད་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྐུ་ཚབ་ལྷན་་གྲོས་མོལ་ཡོང་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དྲི་བ། རྒྱ་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོས་ཨ་རིའི་ས་གནས་གང་དུ་འགྲོ་འདོད་ཀྱང་རང་དབང་ཡིན་པའི་ཁར་རྒྱ་ནག་གི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་ཇི་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་ཀྱང་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་དམ་བསྒྲགས་གང་ཡང་བྱེད་ཀྱི་མེད། འོན་ཀྱང་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་དང་མི་སེར་རྣམས་རྒྱ་ནག་ཏུ་བསྐྱོད་སྐབས་ས་ གནས་ཁག་གཅིག་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དམ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཁྱེད་ཀྱིས་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཚོ་བོད་དང་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན་ཐེ་བའི་རྒྱ་ནག་ནང་རང་དབང་ཐོག་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།
ལན། ངས་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་ཚང་མའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དམ་བསྒྲགས་མེད་པར་རང་དབང་ཐོག་འགྲོ་བསྐྱོད་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་ཚང་མའི་ནང་ཡང་སེ་བསྐྱོད་དེ་ས་ཁུལ་དེ་དག་གི་མི་མང་ཚོ་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཐུབ་ཚེ། གཞི་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཇི་ཡིན་གསལ་པོ་ཤེས་ཐུབ། བོད་དང་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་འགའ་ཞིག་ནང་གནས་སྟངས་ཚབས་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་དུས་སྐབས་སུ་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཀྱི་ལས་བྱེད་རྣམས་ས་ཁུལ་དེ་དག་ལ་བསྐྱོད་རྒྱུར་དམ་བསྒྲགས་ཕྲན་བུ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་དེ་མིན་རྒྱ་ནག་ནང་གཞུང་ཚབ་ཀྱི་ལས་བྱེད་ཚོར་བསྐྱོད་རྒྱུར་དམ་བསྒྲགས་དེ་ཙམ་མེད། འོན་ཀྱང་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོར་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་ངོས་འབྱོར་ཡི་གེ་མ་ཐོབ་པར་བསྐོར་བསྐྱོད་བྱེད་སའི་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱ་ནག་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་དང་ཞིང་ཆེན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས། དེ་བཞིན་ས་གནས་སུ་ཡོད་པའི་མཐོ་སློབ་སོགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་མི་སྣ་ཚོ་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་མི་ཐུབ། ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཕྱི་ལ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དང་ཤིང་ཅང་ཡུ་གུར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་ནང་ཡང་ཡང་ཕྱིན་ཏེ་ས་ཁུལ་དེ་དག་ནང་ཨ་རིའི་ལངས་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ལས་དོན་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་ས་གནས་དེ་དག་གི་ནང་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་མི་སེར་ཚོའི་བདེ་འཇགས་དང་བདེ་དོན་ཆེད་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཚབ་རོ་བྷ་ཊི་ཝང་(Robert Wang) ལགས་ཤིང་ཅང་དུ་ཕེབས་ཡོད་ཀྱང་ཕྱོགས་བསྐྱོད་དེ་ཚོར་གཞུང་འབྲེལ་བཀའ་ཁྲོལ་མེད་པར་བརྟེན། ཁོང་གིས་དེའི་སྐབས་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་དང་མཐོ་སློབ། ཞིང་ཆེན་སོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་སུ་ལའང་འབྲེལ་བ་གནང་ཐུབ་མེད། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སུ་འགྲོ་རྒྱུར་དམ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོ་ལའང་ལས་དོན་བྱེད་བྲག་པ་རེ་རེའི་ཐོག་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ཡང་དཀོན་པོ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༩ ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ཧན་སི་མན་ཝ་སི་(Huntsman)མཆོག་ལ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སུ་བསྐྱོད་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་སྤྲད་ཡོོད་ཀྱང་ཕྱོགས་བསྐྱོད་གཞན་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཆོག་མཆན་སྤྲད་མེད། རྩ་བའི་སི་ཁྲོན་ནང་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་སྒོ་ཆེ་ཡོད་རུང་དེ་ནང་འགྲོ་རྒྱུར་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་མི་སྣས་བཀག་འགོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
གནད་དོན་དེ་དག་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ངས་སེལ་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་ཡུན་རིང་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་དང་ཕྱིའི་གསར་འགོད་པ། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་བཅས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ནང་རང་དབང་ཐོག་འགྲོ་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བྱས་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་རང་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་གསར་པར་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བ་དེར་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཚེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་རིགས་ཚོ་དང་ལྷན་གནད་དོན་དེ་དག་མུ་མཐུད་གླེང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག་པ་བཅས། །
