༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༥ ཟླ་བ་ ༠༡ ཚེས་ ༠༧ ཉིན་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་ཚོགས་ཁང་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བརྒྱད་པ་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་།
དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ ཐོག་ཚོགས་འདུའི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོར་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་བསྟན་འཛིན་ལུང་རྟོགས་མཆོག ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ལྕང་ར་ཐར་ལམ་སྒྲོལ་མ་མཆོག ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་དང་དྲུང་ཚབ་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། རྒྱ་བལ་གཉིས་ཀྱི་བོད་སློབ་ཁག་གི་དགེ་ཆེ་དང་དགེ་རྒན་བཅས་ཚང་མཛོམས་ཀྱིས་ཐོག་མར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་སྣང་གསལ་ཞལ་ཕྱེ་དང་འབྲེལ་དགེ་འདུན་བཞི་གྲྭ་ནས་ཤིས་བརྗོད་གང་བློ་མ་གསུང་འདོན་གནང་གྲུབ་མཚམས་སློབ་གྲྭའི་འགན་འཛིན་རྣམས་ནས་བོད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཁམས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་པར་མཐོང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེར་རྟེན་འབྱུང་མཇལ་དར་སྒྲོན་འབུལ་ཞུས། དེ་ནས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཆེད་སྐུ་སྲོག་བློས་གཏོང་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པ་རྣམས་ལ་རྗེས་དྲན་ཆེད་སྐར་མ་གཅིག་རིང་ངག་བཅད་གུས་འདུད་ཞུས་གྲུབ་མཚམས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་གསོལ་ཇ་འབྲས་སིལ་ཕུལ།
དེ་རྗེས་ཤེས་རིག་དྲུང་ཆེ་འཇིགས་མེད་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ནས་ཕེབས་བསུའི་གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་སྔ་མའི་གྲོས་ཆོད་ལག་བསྟར་ཇི་ཞུས་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ཤེས་ཡོན་སྤུས་ཚད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་དགོས་གལ་སྐོར་ནན་བརྗོད་གནང་རྗེས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ལྕང་ར་ཐར་ལམ་སྒྲོལ་མ་མཆོག་ནས་ཚོགས་འདུའི་ངོ་སྤྲོད་གསུང་བཤད་གནང་དོན། དེ་རིང་འདི་གར་ཕེབས་པའི་ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ་དང་། སློབ་གྲྭའི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ལ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ངོས་ནས་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༤ ཟླ་བ་ ༡ ཚེས་ ༢༨ ནས་ ༣༡ བར་ཚོགས་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་གནང་ཡོད། འདི་ལོའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་ཐོག་གྲོས་གཞི་རིམ་པ་བཞིའི་ཐོག་གྲོས་མོལ་གནང་རྒྱུ་ཡིན། གྲོས་གཞི་དེ་དག་རྒྱུན་དུ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ལམ་སྟོན་གནང་བཞིན་པ་དང་། སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས་ཕྱག་བསྟར་གནང་བཞིན་པ་ཡིན་ནའང་། ཕྲུ་གུ་རྣམས་ལ་ཤེས་ཡོན་ཚད་ལྡན་ཞིག་སྤྲོད་དགོས་ན་གྲོས་གཞི་དེ་དག་ཐོག་ཕྱག་ལེན་ཚད་ལྡན་བསྟར་དགོས་གལ་སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ་འདི་ལོར་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་གྲོས་གཞི་བཞི་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད། ཅེས་གསུངས།
དེ་བཞིན་ཁོང་མོས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་གྲོས་གཞི་ཁག་བཞི་རྣམས་རིམ་བཞིན་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སྐབས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་འབོར་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་ནན་བརྗོད་གནང་ཡོད། སློབ་གྲྭའི་དགེ་ཆེ་དང་དགེ་རྒན་ཚོས་སློབ་ཕྲུག་ཉུང་ཤས་དེ་དག་ལ་སྤུས་ཚད་ལྡན་པའི་ཤེས་ཡོན་སྤྲོད་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད་ལ་སྤྲོད་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་གསུངས། དེ་བཞིན་དགེ་རྒན་གྱིས་སློབ་ཁྲིད་གནང་སྐབས་སློབ་ཕྲུག་དབུས་སུ་བཞག་སྟེ་སློབ་ཁྲིད་གནང་དགོས་གལ་སྐོར་དང་། བྱ་དགའ་ཉེས་ཆད་མེད་པའི་སྒོ་ནས་སློབ་ཁྲིད་གནང་ཕྱོགས་ཀྱིས་གྲུབ་འབྲས་བཟང་པོ་ཐོན་ཡོད་སྐོར། སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཚོགས་ཞུགས་པ་ཡོངས་ནས་ཉིན་གསུམ་རིང་གྲོས་གཞི་དེ་དག་ཐོག་ཐུགས་ཁུར་གནང་སྟེ་ཚོགས་འདུ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་གྲོལ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་གསུངས།
དེ་རྗེས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་སྲོལ་རྒྱུན་སློབ་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་དང་། དགེ་རྒན་གྱི་མཚན་ཉིད་བཅས་སློབ་ཁྲིད་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་ལམ་སྟོན་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད།
དེ་ནས་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོར་ཐོག་མར་སློབ་ཕྲུག་ ༥༠ བསྡུས་ཏེ་སློབ་གྲྭ་བཙུགས་གནང་ནས་རིམ་བཞིན་དྷ་ས་བོད་ཁྱིམ་དང་། མ་སུ་རི་བོད་ཁྱིམ། དེ་བཞིན་བོད་སློབ་འཛིན་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སློབ་གྲྭ་ཁག་བཙུགས་ཏེ་ད་བར་གནས་ཐུབ་པ་ནི་གཙོ་བོ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་དགོངས་གཞིར་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན། འཛམ་གླིང་སྟེང་སྐྱབས་བཅོལ་དང་བཙན་བྱོལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་མང་དག་ཅིག་ཡོད་པ་ལས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནི་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ཐོག་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་འདབས་གཤོག་གཉིས་ལྡན་གནའ་དེང་གཉིས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྤྲོད་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ནི་གཞན་དང་མི་འདྲ་བ་ཞིག་དང་། དེའི་འཛིན་སྐྱོང་གི་འགྲོ་ལུགས་དེ་ཡང་༸མགོན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་གཞིར་བཟུང་མང་གཙོའི་ཆ་ལག་ཚང་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཡོད་པ་ནི་ང་ཚོས་སྤོབས་པ་བྱེད་འོས་པ་ཞིག་ཡིན།
ངས་དུས་རྒྱུན་དུ་ས་ཕྱོགས་གང་དུ་བཅར་ཡང་དགེ་རྒན་རྣམས་ལ་དམིགས་བསལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དགེ་རྒན་ཚོས་མཐུན་རྐྱེན་བཟང་ངན་ལ་མ་ལྟོས་པར་བོད་སྤྱི་དང་། མ་འོངས་པའི་མི་རབས་ཆེད་དུ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་སུ་མུ་མཐུད་ནས་ཐུགས་འགན་བཞེས་པར་དུས་རྟག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས།
དེ་མཚུངས་ཁོང་གིས་སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་འབོར་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་པས་དྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་གྱི་སྐུ་ཚབ་གསུམ་དང་། མ་སུ་རི་བོད་ཁྱིམ་གྱི་སྐུ་ཚབ་གཉིས། སཾ་བྷོ་ཊའི་སྐུ་ཚབ་གཉིས། དེ་བཞིན་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་དང་དྲུང་ཆེ་བཅས་ཚུད་པའི་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ཚང་མཛོམས་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་གནང་ཡོད་པ་གསུངས། དེ་བཞིན་མ་འོངས་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཚགས་ཚུད་ཡོང་བ་དང་། སློབ་གྲྭ་ཞིག་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་བམ་མི་ཐུབ་ཞེས་པ་ནི་གྲངས་ཐོ་ཚད་ལྡན་ལ་རག་ལས་ཡོད་པས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་ཐུགས་འཁུར་བཞེས་ཏེ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་སུ་འབུལ་དགོས་པ་མ་ཟད། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ས་ཆའི་ཡིག་ཆ་ཐོག་དོ་ཟབ་གནང་དགོས་པ་དང་། ཡུལ་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་དགོས་གལ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།
དེ་ནས་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་༸མགོན་པོ་མཆོག་གི་གོ་སྟོན་སྲུང་བརྩི་གནང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྟངས་འཛིན་འོག་སློབ་གྲྭ་སོ་སོ་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་རིམ་བརྒྱུད་མི་རབས་གསར་པ་རྣམས་ལ་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཐུབ་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ནས་ཉིན་གསུམ་རིང་གི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་ཤག་དང་དམིགས་བསལ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་ཕྱོགས་ཐད་དགོངས་ཚུལ་རྣམས་གསལ་པོ་བསྟན་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད་པ་གསུངས།
གཞན་ཡང་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་མ་འོངས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དགུ་པའི་ཐོག་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཀྱང་ཕེབས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་ཐུབ་པའི་གནས་བབ་ཆགས་པའི་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་གསུངས།
མཐར་ཤེས་རིག་དྲུང་འཕར་བསོད་ནམས་བཟང་པོ་ལགས་ཀྱིས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གསུང་བཤད་གནང་སྟེ་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོ་མཇུག་སྒྲིལ་ཡོད།
ཐེངས་འདིའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་མ་སུ་རི་བོད་ཁྱིམ་ནས་སློབ་གྲྭའི་སྐུ་ཚབ་གྲངས་ ༢༤ དང་། དྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ ༦༠། སཾ་བྷོ་ཊ་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ ༩༡། བལ་ཡུལ་གངས་ཅན་བདེ་རྩའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ ༢༡། གཞན་ཡང་རང་སྐྱོང་སློབ་གྲྭའི་སྐུ་ཚབ་ ༡༠ བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་ཚོགས་བཅར་བ་ ༢༠༦ ཕེབས་གནང་ཡོད། ཚོགས་ཆེན་དེ་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ USAID ཀྱིས་ NDI བརྒྱུད་མཐུན་འགྱུར་གནང་ཡོད་པ་བཅས།།
