༄༅། །བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ཤེས་ཡོན་གནས་ཚད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་སུ་དམིགས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་བ་ ༡༢ ཚེས་ ༠༥ དང་ ༠༦ བཅས་ཉིན་གྲངས་གཉིས་རིང་ཤེས་ཡོན་ཆེད་མཁས་པ་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭའི་ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་ཆེད་དོན་བགྲོ་གླེང་ཞིག་བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལའི་ནོར་བུ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་གི་ཞི་བདེ་ཚོགས་ཁང་དུ་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད།

དེ་ཡང་ཕྱི་ཚེས་ ༠༥ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༠༩ པའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ལྕང་ར་ཐར་ལམ་སྒྲོལ་མ་མཆོག ཤེས་རིག་དྲུང་ཆེ་འཇིགས་མེད་རྣམ་རྒྱལ་ལགས། ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་བཞི་པའི་ཚོགས་གཙོ་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ཤེས་ཡོན་ཉམས་ཞིབ་དང་སྦྱོང་བརྡར་ལྷན་ཚོགས་(National Council of Educational Research and Training) ཀྱི་ངེས་སྟོན་པ་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ཀྲྀཥྞ་ཀུ་མཱར་ལགས། (Centre for Learning) ཞེས་པའི་བསྟི་གནས་ཁང་གི་དགེ་རྒན་ཀ་མ་ལཱ་མུ་ཀུནྡ་ལགས། སཾ་བྷོ་ཊ་བོད་སློབ་ཚོགས་པའི་ངེས་སྟོན་པ་ཟུར་པ་ཀརྨ་ཆུང་བདག་ལགས། ལྡི་ལི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཉེ་བའི་གཙུག་ལག་སློབ་དཔོན་ལ་ཏི་ཀཱ་གུཔྟཱ་ལགས། (iTeach School) ཞེས་པའི་སློབ་གྲྭའི་འགན་འཛིན་ནེ་ཧཱ་བིདྱ་ལགས། (CETE) ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་པད་མ་སང་པ་ནི་ལགས། དྷ་ས་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེའི་ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན་ཟུར་པ་བསྟན་འཛིན་ཚེ་ལེགས་ལགས། སཾ་བྷོ་ཊ་བོད་སློབ་ཚོགས་པའི་ངེས་སྟོན་པ་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ལགས། དྷ་ས་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེའི་ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན་ངག་དབང་ལྷ་མོ་ལགས། དེ་བཞིན་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཚན་པ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཞུགས་ཐོག ཆེད་དོན་བགློ་གླེང་གི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོ་འཚོགས་ཡོད། མཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་ཤེས་རིག་དྲུང་ཆེ་འཇིགས་མེད་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ནས་ཕེབས་བསུའི་གསུང་བཤད་དང་སྦྲགས། བཙན་བྱོལ་ནང་དུ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་བའི་དགོངས་བཞེད་འོག བོད་ཕྲུག་རྣམས་ལ་གནའ་དེང་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཤེས་ཡོན་གྱི་གོ་སྐབས་སྐྲུན་སླད་བོད་སློབ་ཟུར་འཛུགས་ཀྱིས་བཀའ་དྲིན་བླ་མེད་བསྐྱངས་ཚུལ་རྗེས་དྲན་ཞུས་པའི་ཐོག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་ནས་བོད་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གལ་ཆེར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་སུམ་ཅུ་ཙམ་ཤེས་ཡོན་ཐོག་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་གསལ་བཤད་གནང་རྗེས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ལྕང་ར་ཐར་ལམ་སྒྲོལ་མ་མཆོག་གིས་དབུ་འབྱེད་གསུང་བཤད་གནང་།

ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་ནས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་དགོངས་གཞི་དང་འཕེལ་རིམ་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྣམས་བོད་སློབ་ཁག་ཏུ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་སློབ་གྲྭ་སོ་སོའི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་གྱིས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་སྒོ་ཇི་ཡོད་རྟོག་ཞིབ་གནང་ཡོད་སྐོར་དང་། དེ་མཚུངས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་དང་ཤེས་རིག་དྲུང་ཆེ་རྣམ་གཉིས་ནས་ཀྱང་བོད་སློབ་ཁག་ཏུ་ཆེད་བཅར་གྱིས་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ད་ཡོད་གནས་སྟངས་གཟིགས་ཞིབ་གནང་བའི་གྲུབ་དོན་གཞིར་བཟུང་། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་དཀའ་ངལ་དང་། དེ་དོན་དཀའ་སེལ་དང་ཡར་རྒྱས་གཏོང་སྒོ་ཇི་ཡོད་སྐོར་བསམ་གྲོས་ཞིབ་བསྡུར་ཡོང་སླད་དེ་ལྟ་བུའི་ཆེད་དོན་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག་གནང་ཡོད་པ་གསལ་བཤད་གནང་། དེ་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ཐར་ལམ་སྒྲོལ་མ་མཆོག་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་སློབ་ཁག་གི་སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་འབོར་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་དངོས་ཡོད་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་དང་། དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་བོད་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་མཁན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་འབོར་ཧ་ཅང་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། གཉིས་ནས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི་བོད་མི་ནུབ་ཕྱོགས་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་གནས་སྤོ་བྱེད་མཁན་མང་དུ་ཕྱིན་པ། གསུམ་ནས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་ཚད་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན་པ་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད། དེ་མ་ཟད་ཁོང་གིས་དེང་སྐབས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་འབོར་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཉེ་ལམ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ཞིབ་འཇུག་གནང་བ་ལྟར་ན། དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་ ༢༩༤ ཙམ་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་པ་གསུངས།

གཞན་ཡང་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་ནས་དེང་སྐབས་བོད་སློབ་ཁག་ཏུ་བོད་ཡིག་གི་གནས་ཚད་སྔར་དང་བསྡུར་ན་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། སློབ་ཕྲུག་གི་རྒྱུད་ལ་གདེང་ཚོད་དང་བྱེད་སྒོ་ཁག་ཏུ་རང་མོས་ཀྱི་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་མཁན་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཆེད་དོན་བགྲོ་གླེང་གི་ངོ་བོ་དང་དམིགས་ཡུལ་གཞིར་བཟུང་ཤེས་ཡོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་། དམིགས་ཡུལ། ཐབས་ལམ་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་ཞིབ་ཕྲ་གནང་ཡོད་ཅིང་། ལྷག་པར་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ནང་པའི་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ངོས་འཛིན་གནང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་ཏེ། བསླབ་པ་གསུམ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསླབ་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་ཐོག་ཞིབ་འགྲེལ་གནང་ཐོག བསླབ་པའམ་ཤེས་ཡོན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་གཉེར་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་མ་རིག་པ་བསལ་ཏེ། རྟོག་པ་སད་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་ཡོང་བའི་ཐབས་ལམ་ནི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ཡ་མ་བྲལ་བ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་གསུངས། དེ་ཡང་ཐོས་པ་ཙམ་ནི་གཞན་གྱི་གནས་ཚུལ་གནས་སྐབས་གཡར་བ་ཙམ་ཡིན་པས། དེ་དོན་བསམ་ཞིབ་མ་བྱས་ན་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་གོ་ཆོད་ཅིང་། དེའི་དོན་དུ་ཐོས་པའི་དོན་ལ་བསམ་གཞིག་གིས་མཐར་རང་རྒྱུད་ལ་འཇགས་ཐབས་སུ་ཐོས་དོན་སྒོམ་ལ་འཇུག་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་གསེད་བཀྲོལ་གནང་ཡོད།

དེ་བཞིན་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་འབྲེལ་ཏེ་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ནང་གསལ་ལྟར། བཤེས་གཉེན་དུལ་བ་ཞི་བ་ཉེར་ཞི་བ། །ཡོན་ཏན་ལྷག་པ་བརྩོན་བཅས་ལུང་གིས་ཕྱུག། །དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་ལ་སྨྲ་མཁས་ལྡན། །བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་སྐྱོ་བ་སྤངས་ལ་བརྟེན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཞིབ་འགྲེལ་གནང་བའི་ཁར། དགེ་རྒན་རྣམས་ནས་སློབ་ཕྲུག་རྒྱུད་ལ་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྤྲོ་སྣང་སྤེལ་རྒྱུར་འབད་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་སློབ་ཕྲུག་སོ་སོའི་ཁམས་དང་མོས་པ་གཞིར་བཟུང་སློབ་སྟོན་གནང་ཐབས་ལ་འབད་རྩོལ་གནང་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་མཐར་རིན་པོ་ཆེ་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་ཕན་བདེའི་གཞི་རྩར་གྱུར་བའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ལུང་རྟོགས་ཀྱི་བསྟན་པ་བོད་ཕྲུག་རྣམས་ནས་རྒྱུན་འཛིན་དར་འཕེལ་གཏང་རྒྱུར་འགན་ཁུར་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭའི་ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་སུ་དམིགས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཞིག་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོར་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་དང་། ད་ལམ་དུས་བསྟུན་བོད་སློབ་ཁག་གི་ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་ཇི་ཡོད་རྟོག་ཞིབ་དང་། དཀའ་ངལ་ཇི་ཡོད་ལ་དཀའ་སེལ་ཐབས་བྱུས་སྒྲིག་ཐབས་སུ་དམིགས་ཏེ། ཆེད་དོན་བགྲོ་གླེང་གཉིས་པ་གོ་སྒྲིག་གནང་ཡོད་ཅིང་། ཐེངས་འདིའི་བགྲོ་གླེང་ཐོག་རྒྱ་གར་དང་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་ལྷན་ཞུགས་ཀྱིས་གཞི་རྩའི་ཤེས་ཡོན་དང་གྲངས་རྩིས་རིག་པ་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐབས་དང་། འཛིན་གྲྭའི་སློབ་ཁྲིད་དང་སློབ་གྲྭའི་འགོ་ཁྲིད་ནུས་རྩལ། བོད་སློབ་ཁག་ཏུ་སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་འབོར་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ལ་དུས་བསྟུན་འགྱུར་བཅོས་ཇི་དགོས། བོད་སློབ་ཁག་ཏུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་གི་གནས་ཚད་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐབས། བོད་སློབ་ཁག་གི་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཅན་ཚོའི་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐབས་བཅས་གཙོ་བོ་གྲོས་གཞི་ལྔའི་ཐོག་བསམ་གྲོས་ཞིབ་བསྡུར་གནང་གི་ཡོད་པ་བཅས།།