༄༅། །འདི་གར་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ནས་བཏང་གནས་ནང་འཁོད་དོན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་བ་ ༨ ཚེས་ ༢༦ རེས་གཟའ་ཟླ་བ་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ ་ཚོད་ ༡༠།༠༠ པའི་ཐོག་སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་བོད་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ ཚོགས་ཐེངས་ ༡༦༢ པའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི ་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་བཀའ་ཟུ ར་ཀརྨ་ཡེ་ཤེས་ལགས་ལས་བྱེད་འདེ མས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོར་ བདམས་ཐོན་གྱིས་བསྐོ་གཞག་བྱུང་ བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་སོང་།
དེ་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲི མས་ལེའུ་དགུ་པ། དོན་ཚན་ (༡༠༡) ནང་གསེས་ (༡) པོའི་ནང་། “ ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ ཚོགས་གཙོ་གཅིག་དང༌། ཚོགས་མི་གཉིས་ནས་བཞིའི་བར་དགོས་ པར། གོ་ཡུལ་སྟོང་པ་ནམ་ཐོན་ལ་ཆེས་མཐོ འི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང༌། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན། སྲིད་སྐྱོང་བཅས་ཚང་འཛོམས་བྱུང་ ན་སྨོས་མེད་དང་། གལ་ཏེ་ཚང་འཛོམས་མ་ཐུབ་ཚེ་ངོ་ཡོ ད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་སྐབས་དེའི་འོས་ མི་འདེམས་སྒྲུག་ཁོ་ནའི་ཆེད་མི་ འགྲོ་གསུམ་དམིགས་འཛུགས་གནང་བའི་ ཚོགས་ཆུང་དེས་ཉིས་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་ བའི་འོས་འཆར་ཕུལ་བར་སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོགས་སུ་འོས་བསྡུ་བྱས་ཏེ་ མང་མོས་སུ་ཐོབ་ལ་འདེམས་བསྐོ་ལྷ ན་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་མིར་ འོས་ཐོན་བྱུང་བར་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ ། ” དང་། དོན་ཚན་ (༡༠༡) ནང་གསེས་ (༢) པའི་དགོངས་དོན། “ གལ་ཏེ་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ཚོ གས་གཙོ་དང་ཚོགས་མི་སུ་རུང་གྲོས་ ཚོགས་མ་འཚོགས་པའི་སྐབས་བསྐོ་ གཞག་བྱེད་དགོས་བྱུང་ཚེ་གོང་གསལ་ འདེམས་སྒྲུག་ཚོགས་ཆུང་གིས་འཆར་ འབུལ་ཞུས་པའི་ནང་ནས་སྤྱི་འཐུས་ རྒྱུན་ལས་ཀྱི་རྩ་འབོར་གསུམ་ཆ་ གཉིས་ཡན་གྱི་མོས་མཐུན་ཐོག་བསྐོ་ གཞག་བྱེད་དགོས། ” ཞེས་པའི་ཆ་རྐྱེན་འོག་འདེམས་སྒྲུ ག་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་བཀའ་ཟུར་ འཕགས་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། ཚོགས་མི་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི ་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་དང་། ལས་བྱེད་འདེམས་ལྷན་གྱི་ཚོགས་གཙོ ་གཅིག་ལྕོགས་ཟུར་པ་བཀྲ་ཤིས་ཕུན་ ཚོགས་མཆོག ཚོགས་མི་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི ་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་དང་། ལས་བྱེད་འདེམས་ལྷན་གྱི་ཚོགས་གཙོ ་གཅིག་ལྕོགས་ཟུར་པ་ཤོ་ཟུར་བསོད་ ནམས་ཆོས་འཕེལ་མཆོག་བཅས་ལས་གྲུབ་ པའི་ཚོགས་ཆུང་ནས། བཀའ་ཟུར་ཀརྨ་ཡེ་ཤེས་ལགས་དང་། ཀུ་ལུ་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཚུལ་ཁྲི མས་རྡོ་རྗེ་ལགས་རྣམ་གཉིས་འཆར་ འབུལ་བྱུང་བར། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༧ པའི་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༦༢ པའི་ཐོག་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུ ན་ལས་ ༡༠ ནས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཁང་ནང་གསང་བའི ་འོས་ཤོག་འཕངས་ཏེ། བཀའ་ཟུར་ཀརྨ་ཡེ་ཤེས་ལགས་སུ་སྤྱི ་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་རྩ་འབོར་གསུ མ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱི་མོས་མཐུན་ཐོག་ ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ ཚོགས་གཙོར་བསྐོ་གཞག་གནང་སོང་།
དེ་ཡང་བཀའ་ཟུར་ཀརྨ་ཡེ་ཤེས་ལགས་ ནི། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༥ ཟླ་ ༡༠ པའི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༥ ལོར་ཌལ་ཧོར་བོད་གཞུང་གཏན་སློབ་ ནས་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་ཐོན་པ་དང་ ། གཞུང་གི་བཀོད་ཁྱབ་ལྟར་ལྡེ་ར་ལྡུ ན་དྭང་སློབ་སྦྱོང་བརྡར་ཁོངས་སུ་ འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་དེ་རྗེས་ལུགས་ མཐུན་རྩ་དགོངས་ཞུས་ཐོབ་བྱུང་། དེ་ནས་ཅན་རྡི་སྒར་པཎ་ཇབ་གཙུག་ ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་ (B.A. (Hons.), B.Ed.) བསླབ་པ་མཐར་སོན་བྱུང་། ཅན་རྡི་སྒར་དུ་ས་གནས་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་དང་། ས་གནས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ ན་ལས་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ནས་ས་གཞིས་སྤུ་རུ་ཝ་ལར་ལོ་ངོ་ བཞི་ལྷག་བོད་སློབ་འཛིན་སྐྱོང་ཚོ གས་པའི་ཁོངས་དགེ་རྒན་དང་། དེའི་སྐབས་སུ་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་ དང་། རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་། ས་གནས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་བཅས་ཀྱི ་ཚོགས་གཙོ་བྱས་རིང་ལས་དོན་མང་པོ འི་འགན་འཁུར་བླངས་ཏེ་མང་ཚོགས་ཀྱི ་ཞབས་འདེགས་ཧུར་ཐག་བསྒྲུབས་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡ ནས་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣༡ བར་ལོ་ངོ་དྲུག་རིང་བོད་ཀྱི་གཞོ ན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོ གས་གཞོན་སྐབས་གཉིས་རིང་བྱས། དུས་ཡུན་དེའི་ནང་བོད་དོན་དང་འབྲེ ལ་བའི་ལས་འགུལ་སྤྱི་དང་། ཟབ་སྦྱོང་གོ་སྒྲིག་སོགས་མང་དག་ ཅིག་སྤེལ་མྱོང་ཡོད། སུད་སི་ཇི་ནི་ཝར་ཉིན་ ༢༦ རིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ ལས་ཁུངས་མདུན་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་ ནང་དངོས་སུ་འཛུལ་ཞུགས་དང་རྒྱལ་ ཚོགས་ནང་བོད་དོན་གཏམ་བཤད་ཀྱང་བྱ ས་ཡོད། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་དང་། ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་མང་པོའི་ནང་ བོད་དོན་ལས་འགུལ་རྒྱ་ཆེ་སྤེལ་ཐུ བ་ཡོད། མདོར་ན་གོམ་བགྲོད་དང་། རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར། ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་སོགས་འཚེ་མེད་ཞི ་བའི་ལས་འགུལ་མང་པོའི་ནང་དངོས་ སུ་མཉམ་ཞུགས་དང་འགན་འཁུར་ཡང་བླ ངས་ཡོད། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་བཙོན་འཇུག་ ཡང་ཐེངས་འགའ་ཤས་བྱུང་མྱོང་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༡ བར་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ལྷག་ནོར་ཝེ་བོད་ ཀྱི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ རྩོམ་སྒྲིག་འགན་འཛིན་བྱས་རིང་། རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་ལས་རིམ་ལ་བསྐྱ ར་བཅོས་དང་། འཛིན་སྐྱོང་གནས་སྟངས་བཅས་སྤྱི་ ཡོངས་འགྱུར་བཅོས་བཏང་བའི་དབང་གི ས་རླུང་འཕྲིན་ལས་རིམ་ལ་ཡར་རྒྱས་ ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་ལས་བྱེད་ཀྱི ་བདེ་དོན་ལ་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་ཞབས་ འདེགས་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོར་སྐབས་ ༡༣ པའི་བར་མའི་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་ དང་། ༢༠༠༦ ལོར་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༤ པ། ༢༠༡༡ ལོར་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༥ པ་བཅས་སོ་སོར་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུ ས་སུ་འོས་འདེམས་བྱུང་སྟེ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ ལས་དང་། གལ་ཆེའི་ཚོགས་ཆུང་དཔེར་ན། བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་སྐོར་བསྐྱོད་ཀྱི ་ལས་འགུལ་དང་། བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱིས་སྤེལ་བའི་ལྡི ་ལིའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ། ཁྲིམས་སྒྲིག་ཡོངས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་ ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་། གཞན་ཡང་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ ཆུང་སོགས་ཚོགས་ཆུང་མང་པོའི་ནང་ འགན་འཁུར་གཙོ་བོ་བླངས་ཏེ་སྤྱི་ འཐུས་ཀྱི་ལས་འགན་འཐུས་ཤོར་མེད་ པར་ཧུར་ཐག་བསྒྲུབས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྤྱི་འཐུས་ལས་རྒྱུན་རིང་རྒྱལ་སྤྱི ་དང་། རྒྱ་གར། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཁྲོད་ཆབ་སྲི ད་དང་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་དོན་སོགས་ཀྱི ་ལས་དོན་མང་པོ་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ཉིན་གྲོས་ཚོགས་ནས་བཀའ་ཤག་སྐབས་ བཅོ་ལྔ་པའི་བཀའ་བློན་དུ་བདམས་ཐོ ན་བྱུང་བ་ལྟར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༦ བར་ལོ་ངོ་ལྔའི་རིང་དཔལ་འབྱོར་ བཀའ་བློན་གྱི་ལས་འཁུར་ཞུས་རིང་། ལས་དོན་གང་ཅིའི་ཐད་རང་ནུས་གང་ལྕོ གས་ཧུར་ཐག་བསྒྲུབས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གཏན་ འཇགས་མ་དངུལ་དང་། སྔོན་རྩིས་མ་དངུལ། ཟུར་བཀོལ་མ་དངུལ་བཅས་ཀྱི་གནས་ བབ་དེ་སྔ་ལས་བཟང་དུ་བཏང་ཐུབ་ཡོ ད་པ་རྩིས་ཞིབ་སྙན་ཐོ་ཁག་ལས་རྟོ གས་ཐུབ་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙི ང་བསྡུས་སུ། །