༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་བ་ ༨ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཕྱི་སྡོད་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཚུགས་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་བཞུགས་སྒར་ཉེ་འདབས་སུ་ཆགས་པའི་ས་རཱ་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ་བཀའ་ཟུར་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་རྩོམ་རིག་གཟེངས་རྟགས་དང་། ཉིན་རྒྱབ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་མཁས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད།དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩།༣༠ སྟེང་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། བཀའ་ཟུར་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་མཆོག བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་སོགས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད།མཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། བཀའ་ཟུར་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་སྣང་སེལ་མར་མེ་ཞལ་ཕྱེ་དང་འབྲེལ། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་པར་མཐོང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེར་མཇལ་དར་ཕུལ་གྲུབ་མཚམས་ཕྱི་སྡོད་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྤྱི་ཟུར་འབུམ་རམས་པ་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་ཕེབས་བསུའི་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས་པེན་རྩོམ་པ་པའི་མཐུན་ཚོགས་དབུ་བརྙེས་པའི་དགོས་དམིགས་དང་། ༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བོད་མི་རིགས་ལ་སྨན་པའི་ཕྱག་དཔེ་ ༡༥༠ ཙམ་ལྗགས་རྩོམ་གནང་བའི་སྐོར་གསུངས་རྗེས་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ནོར་གླིང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཀླུ་མཚོ་སྐྱིད་ལགས་ནས་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་མཛད་རྣམ་ངོ་སྤྲོད་གནང་རྗེས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བཀའ་ཟུར་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་དང་། ཕྱི་སྡོད་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ནས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་རྩོམ་རིག་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་ཡོད།སྐབས་དེར་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། ཕྱི་སྡོད་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་བཙུགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཐོག་ནས་ཐོག་མར་ཀུན་སློང་གི་ས་བོན་འདེབས་མཁན་ནས་དུས་ད་ལྟ་བར་རྒྱུན་ལས་རིམ་བྱོན་ཚང་མར་དེ་རིང་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ལ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་། སྒེར་ངོས་ནས་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ད་ལྟ་བཀའ་ཟུར་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་རྩོམ་སྒྲིག་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བར་བསྔགས་བརྗོད་དང་སྦྲགས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

ང་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ལ་མར་བལྟས་པ་ཡིན་ན། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས། མི་ཚེ་གཅིག་ལ་སྐྱེ་བ་གསུམ། ཞེས་པའི་ཕྱག་དེབ་ནང་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཆེད་བརྗོད་ཞིག་སྩལ་ཡོད་པ་དེའི་ནང་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་བོད་རང་དབང་ཡིན་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་གཞག་རེད། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཐུགས་ཞིབ་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱེད་པའི་སྐབས་བོད་ནང་དྲག་གནོན་བཅོས་བསྒྱུར་སོགས་ཆ་ཚང་ལོགས་ལ་ཐུགས་ཞིབ་མྱོང་བ་ཡོད་པ། བཙན་བྱོལ་ནང་སླེབས་ནས་ང་ཚོའི་རང་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་གཅེས་ཉར་བྱེད་སྟངས་རེད། མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་གྱི་བྱ་གཞག་གི་དཔང་པོ་ཙམ་མ་ཟད། དེའི་ནང་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་ཡོད་པའི་སྐོར་དང་། ད་ལྟ་ཕྱི་སྡོད་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོའི་ཐོག་ནས་གསུང་རྩོམ་ ༡༤༠ ལྷག་བརྩམས་ཡོད་པའི་སྐོར་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་དུས། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཐོག་ལ་ཧ་ཅང་གི་ཐུགས་ཁུར་བཞེས་ཡོད་པའི་ཆ་ནས། དེ་ལྟ་བུའི་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བ་དེར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་། སྒེར་ངོས་ནས་ལེགས་སོའི་བསྔགས་བརྗོད་དང་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད།

དེ་ནས་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། གོང་དུ་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གི་གསུང་བཤད་རེད། དེ་བཞིན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ཐོག་ནས་བཀའ་ཟུར་༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྣམ་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་པ། དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་བཅས་ཚང་མའི་ཐོག་ནས་གཙོ་བོ་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་དབུ་བརྙེས་སྟངས་དང་། དེའི་ཁྱབ་ཁོངས། དེ་བཞིན་རྩོམ་རིག་ཟེར་བ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ། ལྷག་པར་དེའི་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་བཀའ་ཟུར་༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་འདས་པའི་དུས་ཡུན་ནང་པོད་ཉིས་བརྒྱ་མ་ཟིན་ཙམ་གྱི་ཕྱག་དཔེ་བརྩམས་པའི་མཛད་རྗེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དེ་བཞིན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ངོས་འཛིན་གནང་བའི་ཐོག་ནས་དེ་རིང་མཛད་སྒོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་པའི་སྐོར་གསུངས་སོང་བས། ང་རང་མཛད་སྒོ་འདིར་བཅར་ཐུབ་པ་མ་ཟད། སྐད་ཆ་ཤོད་རྒྱུ་བྱུང་བར་བསྐལ་བ་བཟང་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གཙོ་བོ་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ལོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་དུས་ཡུན་ནང་འགན་ཁུར་མཁན་རིམ་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་ངོ་སྤྲོད་གནང་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་ཚོད་འདིའི་སྐབས་ལ། ང་ཚོ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་གནས་བབ་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། མི་སྣ་ཁག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་དུས། མི་རིགས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་དཀའ་ངལ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། དཀའ་ངལ་དེ་དག་ཁྱད་བསད་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འབྲེལ་བ་བཙུགས་ཐུབ་པ། དེ་ལྟར་ཤེས་ཡོན་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཐོག་ནས་ཀྱང་འབྲེལ་བ་བཙུགས་ཐུབ་ནས་ད་བར་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་སྟེ། ད་ཆ་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ནི་འགན་ཁུར་མཁན་ཚང་མས་བྱས་རྗེས་ཆེན་པོ་བཞག་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་།དེ་རྗེས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གི་གསུང་བཤད་གནང་དོན། ཕྱི་སྡོད་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་དེ་བཞིན་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ལོར་ཚུགས་དགོས་པའི་དམིགས་ནི། རྩོམ་པ་པོའི་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་གོང་ཐོར་དང་དཀའ་ངལ་གདོང་གྲོགས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེའི་ཁྲོད་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་མི་སྣ་མང་པོ་ཡོད་པས་སྒྲིག་འཛུགས་ནུས་པ་ཅན་ཞིག་ཡིན། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུའང་རྩོམ་པ་པོ་མང་དག་ཅིག་ཡོད་ཀྱང་ཀློག་པ་པོ་ཉུང་དྲགས་པས་བཀླག་རྒྱུའི་གོམས་གཤིས་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།

དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་གཅིག་རིང་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་སྨན་པའི་བརྗོད་གཞིའི་སྣ་མང་ཐོག་ཕྱག་དེབ་ ༡༥༠ ཙམ་ལྗགས་རྩོམ་གནང་ཡོད་ལ། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་དང་། ལྷག་པར་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་ཐུགས་ཁུར་ཆེ་བཞེས་ཀྱིས་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད། 

དེ་བཞིན་བོད་ནང་དུ་སློབ་གྲྭ་ཁག་སྒོ་བརྒྱབ་པ་སོགས་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གནས་ཐོག་འགན་བཞེས་དགོས་ཅེས་གསུངས། མཐར་སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ད་བར་སྤྱི་བའི་དོན་དུ་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་པར་ཐུགས་རྗེ་ཞུས་ཡོད།

དེ་ནས་བཀའ་ཟུར་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་པེན་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་དང་། ཕྱི་སྡོད་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ནས་ལེགས་གསོལ་གཟེངས་རྟགས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་། བོད་ཕྱི་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ཡོད་པ་དེར་ཆེ་མཐོང་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཡོད། དམིགས་བསལ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ལ་ཐུགས་སྣང་གནང་བར་བོད་ནང་དུ་ཡོད་པའི་རྩོམ་པ་པོ་དང་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་རྩོམ་པ་པོ་བཅས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་བོད་ནང་དུ་ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་ཁག་པར་འགྲེམས་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་བཀའ་བཏང་བ་སོགས་ཀྱིས་དཀའ་ངལ་སྐོར་དང་། རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་གི་བླང་དོར་གྱི་ལས་འགན་སོགས་ཀྱི་སྐོར་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།

ཉིན་རྒྱབ་སྤྱི་ཟུར་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་ལགས་དང་། སྤྱི་ཟུར་དགེ་བཤེས་བེ་རི་འཇིགས་མེད་དབང་རྒྱལ་ལགས། ས་རཱ་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་འབུམ་རམས་པ་སློབ་དཔོན་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་ལགས། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་རྩོམ་རིག་འགན་འཛིན་ནཱ་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར་ལགས། རི་ཏུ་སེང་གི་ལགས་བཅས་ནས་བགྲོ་གླེང་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་བཅས།།