༄༅། །འདི་གར་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ནས་བཏང་གནས་ནང་འཁོད་དོན། རྒྱ་གར་སྔོན་རྩིས་གྲོས་ཚོགས་འཚོ གས་བཞིན་པའི་སྐབས་དང་བསྟུན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་བ་ ༨ ཚེས་ ༥ ཉིན་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་དཔལ་ ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་ བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ ལས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་སྡེ ་ཚན་གཉིས་ལ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ དབུས་གཞུང་གི་བློན་ཆེན་དང་། གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་འཐུ ས་མི་སོགས་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོ ན་ཞུ་སྐུལ་གནང་འགོ་འཛུགས་ཡོད་པ་ རེད།
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་སྣེ་ ཁྲིད་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བོད་དོན་ཞུ ་སྐུལ་ཚོགས་ཆུང་དང་པོའི་ནང་དཔལ་ ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ གཙོ་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ཨ་ ཀྲུག་ཚེ་བརྟན་ལགས། སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་གྲུབ་བཀྲ ་ཤིས་ལགས་་བཅས་དང་། བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གྱི་ཚོགས་ཆུང་ གཉིས་པའི་ནང་སྤྱི་འཐུས་སློབ་དཔོ ན་ཐུབ་བསྟན་རྒྱལ་མཚན་ལགས་དང་། སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ཨ་ཀྲོང་རིན་ ཆེན་རྒྱལ་མཚན་ལགས།་སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་རྔ་བ་གངས་རི ་ལགས། སྤྱི་འཐུས་ཚེ་རིང་དབྱངས་ཅན་ལགས་བཅས་ཡོད།
དེ་ཡང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གྱི་ཉིན་ དང་པོ་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཚོགས་ཆུང་དང་པོས། ༡) མ་དེཡ་པར་དེ་ཤི་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་ པ་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་ མི་དང་། རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་བློན་ཆེན་ ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ཧྥ་གྷན་ སིངྒ་ ཀུ་ལ་ས་ཊེ་ (Shri Faggan Singh Kulaste, Member of Lok Sabha, BJP, Madhya Pradesh and Former Union Minister of State, Ministry of Steel) མཆོག ༢) འཇར་ཁན་ཌ་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་བྷི་ ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་ སྐུ་ཞབས་པར་དིབ་ ཀུ་མར་ ཝར་མ་(Shri Pradip Kumar Varma, Member of Raj Sabha (BJP, Jharkhand)) མཆོག ༣) འཇར་ཁན་ཌ་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་བྷི་ ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་ དྷི་པག་ པར་ཀཱ་ཤ་ (Shri Deepak Prakash, Member of Raj Sabha (BJP, Jharkhand)) མཆོག ༤) ལྡི་ལི་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་བྷི་ཇེ ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་ གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་ལྕམ་ སྐུ་བྷན་སུ་རི་ ས་ཝ་རཱ་ཇཱ་ (Smt. Bansuri Swaraj, Member of Lok Sabha, BJP, Delhi) མཆོག ༥) རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ གས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཨར་ ཀེ་ ཁེར་མི་ (R.K.Khrimey) ལགས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད།
བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ཚོགས་ཆུང་གཉིས་ པས། ༡) ཀེ་རེ་ལ་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་སྤྱི་ ཚོགས་གསར་བརྗེའི་སྲིད་དོན་ཚོགས་ པའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཨེན་ ཀེ་ པེར་མཱ་ཅན་དྷ་རན་ (Shri N.K. Premachandran, Member of Lok Sabha Revolutionary Socialist Party, Kerala) མཆོག ༢) ཨ་སམ་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་ཨ་སོམ་ གྷ་ན་ པ་རི་ཤཏ་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་ སྐུ་ཞབས་བྷི་རན་དྷ་ར་ པར་སཏ་ བྷེ་ཤི་ཡ་ (Shri Birendra Prasad Baishya, Member of Rajya Sabha, Asom Gana Parishad, Assam) མཆོག་ ༣) ཨ་སམ་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་ཨ་སོམ་ གྷ་ན་ པ་རི་ཤཏ་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་ སྐུ་ཞབས་ཕཱ་ནི་ བྷུ་སན་ ཅའོ་དྷུ་རེ་ (Shri Phani Bhusan Choudhury, Member of Lok Sabha, Asom Gana Parishad, Assam) མཆོག་བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ཚོ གས་ཆུང་གཉིས་ནས་རྒྱ་གར་མངའ་སྡེ་ ཁག་བཞི་དང་། སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་ཁག་མི་འདྲ་བ་ གསུམ་གྱི་འཐུས་མི་བདུན་དང་མཇལ་ འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་རེད།
གཞན་ཡང་དེ་ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ ཚོགས་ཆུང་གཉིས་ཐུན་མོང་ཐོག་རྒྱ་ གར་ལྡི་ལི་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ སུ་ཆེད་ཕེབས་གནང་བ་དང་། སྐབས་དེར་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་རམ་ ནི་ཝ་སི་ གྷོལ་ (Shri. Ram Niwas Goel, Speaker of Delhi Vidhan Sabha) མཆོག་དང་། (AAP) སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་། མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ ་ཞབས་མ་དྷན་ ལལ་ (Shri Madan Lal, MLA Delhi, AAP) མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་སྣེ་ལེན་དང་། དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་གཙོ ས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ པར་ཇ་སྟོན་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་སོ ང་།
མཇལ་འཕྲད་སྐབས་བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ ཆུང་ནས་ཐོག་མར་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོ གས་འཐུས་མི་སོ་སོར་འཚམས་འདྲི་ དང་། འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི ་འབྲེལ་བ་དང་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བ་ ཆགས་ནས་ད་ཆ་ལོ་ངོ་ ༦༥ རིང་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ མཐུན་འགྱུར་གནང་བར་རྒྱ་གར་གཞུང་ མང་གཉིས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ ས་པ་དང་སྦྲགས་གཙོ་བོ་གསུང་དོན། རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་ཁྲིམས་ འགལ་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོ ད་ནང་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུ ས་མཚམས་མ་ཆད་པར་ལག་བསྟར་བྱེད་ བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་སྔར་ལྷག་དམ་དྲག་དང་ཛ་ དྲག་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནས་སྟ ངས་དང་འབྲེལ། ཉེ་བའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཀིརྟི ་དགོན་པ་དང་། ལྷ་མོ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་ནང་བསྟན་ གྲྭ་ཆུང་རྣམས་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་རྒྱ་ གཞུང་གི་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭར་སློ བ་འཇུག་བྱེད་བཅུག་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༧ པའི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་མགོ་ལོ ག་ཏུ་བོད་ནང་གི་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི ་རྭ་རྒྱ་ཤེས་རིག་ནོར་བུའི་སློབ་ གླིང་བཙན་དབང་གིས་སྒོ་བརྒྱབ་བཅུ ག་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་གསལ་སྟོ ན་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་བཅས་པ་ ཉམས་དམས་རྩ་བརླག་ཏུ་གཏོང་རྒྱུའི ་དམིགས་ཡུལ་བཟུང་བའི་ཐོག སྔར་ལྷག་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་ བྱུས་ལག་བསྟར་གྱིས་བོད་རིགས་རྣ མས་རྒྱ་རིགས་ནང་མཉམ་བསྲེས་གཏོང་ བཞིན་ཡོད་པ་དང་། བྱིས་པ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་རིགས་རྫས་བསྡུ ་ལེན་དང་། ལྟ་སྲུང་བརྙན་མིག་གང་སར་བཙུགས་ ནས་བོད་མིའི་འགུལ་བསྐྱོད་ཡོངས་ རྫོགས་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་སོ གས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་ སྟངས་སྐོར་ཞིབ་ཕྲ་ངོ་སྤྲོད་དང་། རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི་གདུག་རྩུབ་ ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་གཞིས་བཞུགས་ བོད་མི་ཚོས་འདོད་པ་མེད་ཅིང་བློ ས་གཏོང་ཆེན་པོས་ཞི་རྒོལ་མཚམས་མི ་ཆད་པར་བྱས་ཀྱང་། སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པར་དེ་ བས་དྲག་གནོན་ཤུགས་ཆེར་བཏང་བའི་ རྐྱེན་གྱིས་བོད་མི་རྣམས་བཟོད་ ཐབས་བྲལ་ཏེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་བོད་མི་གྲངས་ ༡༥༧ གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ཡོ ད་པའི་སྐོར་དང་།
བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུ གས་ནས་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ སྲིད་བྱུས་བརྒྱུད་བོད་རྒྱའི་ དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་སླད་བོད་མིའི་ སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་ ༢༠༡༠ ཡི་བར་གྲོས་མོལ་ཐེངས་དགུ་གནང་སྟེ ་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་སླེབས་ཐབས་སུ་ འདི་ནས་འབད་བརྩོན་རིམ་པ་ཞུས་ཡོ ད་ཀྱང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ ནས་མུ་མཐུད་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོས་ འབྲེལ་མོལ་སླར་གསོ་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་ འབད་བརྩོན་རིམ་པར་བྱས་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་བཟུང་དེར་ཡ་ལན་ཚད་ལྡན་མ་བྱས་ པར་བརྟེན་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་རྒྱའི་ དཀའ་རྙོག་དེ་བཞིན་སེལ་མ་ཐུབ་པར་ ལྷག་བསྡད་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་སྐོ ར་སོགས་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། བོད་འདི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རང་བཙན་ གཙང་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང་ ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱའི་བཙན་འོག་ཏུ་ཡོ ད་པ། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ བཙན་བཟུང་འོག་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ གཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་རྒྱུ། བོད་མི་ཚོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ ཐོག་ནས་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་ཐོབ་ ཐང་ཡོད་པ་བཅས་ལ་ངོས་འཛིན་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་གདུག་ རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་ བྱེད་བཞིན་པ་ཁག་འཕྲལ་ཏུ་མཚམས་ འཇོག་ཡོང་ཐབས་དང་། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གཙོ ས་པའི་བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ པ་རྣམས་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོ ས་པ། བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་སླ ད་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲི ད་བྱུས་བརྒྱུད་གྲོས་མོལ་སླར་གསོ ་ཡོང་བར་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་སྐུལ་ འདེད་གཏོང་ཐབས། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་ རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལག་ བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་འཚམས་འཇོག་དགོ ས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཡོང་ཐབས། བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ བརྡལ་བཤིག་ཚབས་ཆེན་གཏོང་བཞིན་ པར་རང་དབང་ལྡན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཁག་ནས་ཞིབ་འཇུག་ཡོ ང་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་དགོས་པ་སོ གས་དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་རྒྱ ་གར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་ པའི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ ར་ཞུ་སྐུལ་རྒྱ་ཆེ་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་ མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ མིའི་ཁོངས་མཉམ་ཞུགས་ཡོང་ཐབས་སོ གས་ཞུས་པར། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པས་མུ་ མཐུད་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ དང་། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོ ད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ནང་ མཉམ་ཞུགས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཞལ་ བཞེས་སོགས་གནང་བ་བྱུང་སོང་།
བོད་དོན་ཞུ་སྐུ ལ་སྐབས་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ ཁང་གི་འགན་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་བདེ་སྐྱི ད་ལགས་དང་། ལྡི་ལིར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིར་འབྲེ ལ་མཐུད་པ་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི ་ལས་བྱེད་ཕུན་ཚོགས་རྒྱ་མཚོ་ལགས། ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ བསྟན་འཛིན་ཤེས་རབ་ལགས་དང་བསྟན་ འཛིན་དཔལ་འབྱོར་ལགས་བོད་དོན་ཞུ་ སྐུལ་ཚོགས་ཆུང་གཉིས་དང་ལྷན་གྲོ ས་ཚོགས་འཐུས་མི་མཇལ་འཕྲད་སྐབས་ སོ་སོར་མཉམ་བཅར་ཞུས་ཡོད་པ་བཅས། །