༄༅། །འདི་གར་བལ་ཡུལ་གློ་བོ་ཚེ་རོགས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གཞིས་ལས་ཁང་ནས་བཏང་གནས་ནང་འཁོད་དོན། བལ་ཡུལ་གློ་བོ་ཆོས་ལྡན་གྱི་ལྗོངས་སུ་གནས་པའི་ཚེ་རོགས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་འདི་བཞིན་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༢ ལོར་དབུ་ཚུགས་པ་ནས་འདི་ལོ་མི་ལོ་ ༥༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་གྱི་ཡོད་པ་བཞིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་བལ་ཡུལ་མཐའ་མཚམས་ཚེ་རོགས་གཞིས་ཆགས་སུ་ལྔ་བཅུའི་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་སྒོ་ནས་ཞུས་ཡོད།
དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་དུས་འགྱུར་མི་བཟད་པའི་དབང་གིས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་། གང་ཉིད་ཀྱི་ཕེབས་རྗེས་སུ་བོད་མི་ཆིག་འབུམ་ཡས་མས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་ས་ཐག་ཉེ་འབྲེལ་བརྒྱུད་ནས་རིམ་འབྱོར་བྱུང་བ་བཞིན། བལ་ཡུལ་དུའང་བོད་དང་ས་འབྲེལ་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་ཡུལ་ལུང་ཁག་ནང་བོད་མི་ཁྲི་ཚོ་འགའ་ཞིག་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ཡོད། དེ་བཞིན་བལ་ཡུལ་གློ་བོའི་ཁུལ་དུ་བོད་མི་གང་ཙམ་ཞིག་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་སླེབས་ནས་གློ་བོའི་ཡུལ་གྱི་ས་ཁུལ་དྲུག་ནང་ཚོགས་ཁག་དྲུག་དུ་ཁ་འཐོར་གྱིས་ཡུལ་མི་མཉམ་འཚོ་ལས་སྐྱོང་བཞིན་ལོ་ངོ་བཅུ་གྲངས་གནས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༢ ལོར་བལ་ཡུལ་དོན་གཅོད་ཁང་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་(བོད་གཞུང་)ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བཀོད་ཇུས་ལམ་སྟོན་འོག་བལ་ཡུལ་དབུས་གཞུང་ལ་འབྲེལ་བ་ཞུས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱ་གྲམ་དམར་པོའི་དཔལ་འབྱོར་མཐུན་འགྱུར་གྱིས་གློ་བོ་ཚེ་རོགས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གཞིས་ཆགས་འདི་བཞིན་གསར་དུ་ཚུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ནས་ད་ལྟ་བར་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་དུས་ཡུན་རིང་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་དང་དམིགས་ཡུལ་དོན་འཁྱོལ་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པར་ཐུགས་སྣང་དང་རྗེས་དྲན་སླད་ལྔ་བཅུའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད།
དེའི་སྐབས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་རང་གཞུང་བལ་ཡུལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་རྩིབས་རི་ལོ་པཎ་སྤྲུལ་སྐུ་ངག་དབང་མཆོག་གྲུབ་མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དགའ་རབ་རྫོང་གྲོང་རྡལ་སྤྱི་ཁྱབ་པ་མོ་ཧན་སིང་ལཱལ་ཙན་མཆོག དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་ཡུལ་མིའི་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པ། སྤོག་ར་ཤངས་དགའ་ལྡན་ཆོས་གླིང་གི་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཚབ། བལ་ཡུལ་ནང་གི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཡོད་དོ་ཅོག རོགས་ཚོགས་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། གཞན་ཡང་སྐུ་མགྲོན་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ནས་ཕེབས་པ་དང་གཏན་སྡོད་མི་མང་བཅས་མང་ཚོགས་བརྒྱ་ཕྲག་འགའ་ཞིག་ལྷན་འཛོམས་བྱུང་ཡོད།
གོང་ཚེས་ཉིན་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༦།༣༠ ཐོག་གཞིས་སྒར་གྱི་དབུ་ལས་མི་མང་རྣམས་རང་ལུགས་ཆས་གོས་གཟབ་མཆོར་སྤྲས་ཏེ་རྟེན་མཁར་དུ་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་བསང་མཆོད་འཕྲིན་བཅོལ་དང་། སྐུ་རླུང་དར་འཛུགས་གཟབ་རྒྱས་གནང་། དེ་ནས་ཆུ་ཚོད་ ༩།༡༥ ཐོག་གཞིས་དགོན་མཎི་ལྷ་ཁང་ནས་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དུང་རྒྱའི་སེར་འཕྲེང་དང་མཉམ་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་མཆོག་དབུས་མཁན་པོ་དགེ་བཤེས་དང་། སྐུ་མགྲོན་རྣམ་ནས་སྤོས་སྣེས་སྔུན་བསུས་ཏེ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་མཐོང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེ་ཚོགས་ཁང་དུ་གདན་ཞུས་བཞུགས་ཁྲིར་མངའ་གསོལ་ཞུས།
དེའི་རྗེས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་མཆོག་ནས་སྣང་གསལ་མར་མེ་ཞལ་འབྱེད་གནང་ཐོག་མཛད་སྒོ་དབུ་འཛུགས་ཞུས་ནས་བལ་བོད་གཉིས་ཀྱི་རྒྱལ་གླུ་བླངས། དེ་རྗེས་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ནས་ཁྲུས་གསོལ་རབ་གནས་གནང་བ་དང་འབྲེལ། བལ་ཡུལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་རྩིབས་རི་ལོ་པཎ་སྤྲུལ་སྐུ་མཆོག་དང་། བཀྲིས་དཔལ་འཁྱིལ་དང་གློ་བོ་ཚེ་རོགས་རྡོ་ཐང་གསུམ་གྱི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་གཅིག་ལྕོགས་བཀྲིས་ཚེ་བརྟན་ལགས། ཚེ་རོགས་ས་གནས་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ལགས་གསུམ་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་མཐོང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེར་མཎྜལ་རྟེན་གསུམ་འདེགས་འབུལ་ཞུས་མཚམས་མཁན་པོ་དགེ་བཤེས་དང་སྐུ་མགྲོན་རྣམས་ནས་བང་རིམ་བཞིན་རྟེན་མཚོན་མཇལ་དར་སྒྲོན་འབུལ་ཞུས།
དེ་ནས་གློ་ཚེ་རོགས་གཞིས་འགོ་ནས་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་དང་འབྲེལ་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩིའི་གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་མཚམས་དགའ་རབ་རྫོང་གྲོང་རྡལ་སྤྱི་ཁྱབ་པ་མཆོག་ནས་གསུང་བཤད་གནང་། ཁོང་ནས་གསུངས་དོན། ཁོང་ཉིད་སྔོན་མ་ཆུང་ཆུང་ཡིན་སྐབས་ནད་ཀྱིས་མནར་ནས་ཨ་མས་ཚེ་རོགས་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་སྨན་ཁང་ལ་འཁྲིད་ནས་སྨན་བཅོས་ཐོབ་པ་ལས་ཁོང་ཉིད་ཀྱི་སྲོག་སྐྱབས་སོང་བསམ་པ་དྲན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་དང་ཡུལ་མི་དབར་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་ཡིན་པ་ལྟར་གྱི་མཛའ་བརྩེའི་འབྲེལ་བ་དམ་གཟབ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།
དེ་ནས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བལ་ཡུལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་མཆོག་ནས་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས་ད་རེས་གློ་བོ་ཚེ་རོགས་གཞིས་ཆགས་འདི་ལོ་ངོ་ ༥༠ རིང་སྲ་བརྟན་གནས་ཤིང་ཡར་རྒྱས་སུ་སོང་བ་ནི་གཙོ་བོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་ཉག་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་དང་། ཡང་སྒོས་རང་གཞུང་དང་མི་རབས་རྒན་པ་རྣམས་པས་སྙིང་སྟོབས་ཞུམ་པ་མེད་པར་སྐུ་ངལ་འཛེམས་མེད་བསྐྱོན་པའི་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་སོགས་གསུང་བཤད་གཟབ་ཞིང་རྒྱས་པ་གནང་།
དེ་བཞིན་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་འཚམས་འདྲིའི་གསུང་འཕྲིན་བརྙན་ཐུང་དེ་བཞིན་མང་ཚོགས་ལ་བརྙན་སྟོན་འཕྲུལ་ཆས་བརྒྱུད་སྤྱན་འབུལ་ཞུས། དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་བཞིན་ཤར་བསྐྱོད་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། བླ་མའི་དགོངས་པ་རྟོགས་པའི་ཐོག་ནས་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་བྱེད་དགོས་པ། སེམས་ཤུགས་མ་ཆགས་པར་རེ་བ་བཟང་སར་བརྒྱབ་གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ནས་བྱེད་དགོས་པའི་གསུང་བཤད་གནང་། དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུའི་ཉམས་མྱོང་ལ་བལྟས་ནས་མ་འོངས་པའི་བོད་དོན་ཐབས་རྩོད་དང་། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྐད་ཡིག་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་དང་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་ཡོང་བར་དགོངས་པ་བཞེས་ཏེ་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་དགོས་པ་དང་། གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ད་ལྟའི་གནས་བབ་རྒྱུན་གནས་དགོས་པ་སོགས་ལམ་སྟོན་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་གནང་།
དེ་ནས་ས་གནས་ཡུལ་མིའི་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ལེགས་གསོའི་ཕྱག་རྟགས་སུ་སྟོན་པའི་སྐུ་ཐང་དང་ཕྱག་འཁྱེར་རེ་ཕུལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གློ་བོ་ཚེ་རོགས་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཟུར་པ་རྣམས་དང་། འབྲེལ་ཡོད་རོགས་ཚོགས་ཁག་ལ་བཀའ་དྲིན་ལེགས་གསོའི་ཆེད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཐང་དང་ཕྱག་འཁྱེར་རེ་ཕུལ། དེ་ནས་རྟེན་འབྲེལ་དགའ་སྟོན་ལ་གཞིས་སློབ་ཤྲྭི་དབྱངས་ཅན་ལྷ་མོའི་སློབ་ཕྲུག་དང་གཞིས་སྒར་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་གཞས་སྣ་ཁག་འཁྲབ་སྟོན་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་གྲུབ་མཚམས་སྐུ་མགྲོན་མི་མང་ཡོངས་ལ་དགུང་ཚིགས་འདེགས་འབུལ་ཞུས།
ཉིན་རྒྱབ་མུ་མཐུད་དགའ་སྟོན་གཞས་སྣ་ཁག་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་པ་དང་། དགོང་དྲོ་སྲོལ་རྒྱུན་གནའ་དེང་སྒོར་གཞས་ལ་རོལ་ནས་མཚན་ཕྱེད་ཙམ་དགའ་སྤྲོའི་ངང་ལ་བཞུགས། ཕྱི་ཉིན་སྐུ་མགྲོན་མི་མང་རྣམས་དགའ་སྟོན་ཐུགས་སྤྲོར་རོལ། ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༥ སྔ་ཐོག་དགེ་འདུན་པའི་དུང་རྒྱའི་མཉམ་ཚེ་རོགས་གཞིས་འགོ་དང་འབྲེལ་མཐུད་པ། དབུ་ལས་རྣམས་ནས་སྤོས་སྣེས་སྔུན་བསུས་ཏེ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་མཐོང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེ་རང་གནས་གཞིས་དགོན་མཎི་ལྷ་ཁང་དུ་གདན་ཞུས་ཀྱིས་ལྔ་བཅུ་དུས་དྲན་མཛད་སྒོ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་ལ་མཇུལ་སྒྲིལ་ཡོད་པ་བཅས།།