༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༠༥ ཚེས་ ༠༧ ཉིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་ཨོན་ཊེ་རི་ཡོ་གངས་ལྗོངས་ཆོས་ལྡན་གླིང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ་ཕེབས་འབྱོར་སྐབས་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ནས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད།
དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་ས་གནས་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། གསུང་བཤད་ཀྱི་མཛད་སྒོར་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་རྣམ་རྒྱལ་ཆོས་གྲུབ་ལགས་དང་། ས་གནས་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ཚོགས་གཙོ་རྣམ་པ། ཁེ་ན་ཌ་ཨོན་ཊེ་རི་ཡོ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཟུར་རྣམ་པ། ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་ཁག་གི་ལས་སྣེ་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་སོགས་བཅར་ཡོད།
མཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་ཨོན་ཊེ་རི་ཡོ་གངས་ལྗོངས་ཆོས་ལྡན་གླིང་གི་གཟའ་མཇུག་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་དང་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་རྔ་རོལ་དང་བཅས་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ནས་སྐུ་བཞེངས་ཐོག་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་གླུ་དང་། ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱལ་གླུ་བཏང་གྲུབ་མཚམས་བོད་མི་རིགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་དུ་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པ་ཡོངས་ལ་གུས་འདུད་ཆེད་དུ་ངག་བཅད་སྐར་མ་གཅིག་རིང་ཞུས་རྗེས་ཁེ་ན་ཌ་ཨོན་ཊེ་རི་ཡོ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐལ་བཟང་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་ཕེབས་བསུའི་གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་མཚམས་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་རྣམ་རྒྱལ་ཆོས་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད།
དེ་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བསྟན་བདག་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་དང་། བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམ་པ་བཅས་ལ་སྒོ་གསུམ་གུས་ཕྱག་སྔོན་དུ་ཕུལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་འདུར་དངོས་སུ་ཕེབས་པའི་སྐྱབས་གནས་དགེ་འདུན་པ་རྣམ་པ། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཟུར་པ་རྣམ་པ། བཀའ་ཟུར་རྣམ་པ། སྤྱི་ཟུར་རྣམ་པ། སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་བགྲེས་ཟུར་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་ཁེ་ན་ཌ་ཨོན་ཊེ་རི་ཡོ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དབུས་པའི་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་དང་ས་གནས་མང་ཚོགས་ཡོངས་ལ་ངས་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཁེ་ན་ཌ་དང་བོད་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་བྱུང་སྟངས་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༡༨༩༥ གཡས་གཡོན་ཙམ་ལ་ཁེ་ན་ཌའི་ཡི་ཤུའི་ཆོས་སྤེལ་མཁན་སུ་སན་རི་ཇན་ཧར་ (Susanna Rijnhar) ལགས་བོད་ལ་ཕེབས་ཏེ་མདོ་སྨད་སྐུ་འབུམ་ཁུལ་ལ་ཕེབས་ཡོད། ཁོང་ནི་ཁེ་ན་ཌའི་མི་རིགས་ཤིག་བོད་ལ་ཕེབས་མཁན་ཕལ་ཆེར་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་ས་རེད། མ་འོངས་པར་རྣམ་པ་ཚོས་ཁེ་ན་ཌའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཚོར་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས་ཁེ་ན་ཌ་དང་བོད་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་བྱུང་སྟངས་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ན་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བ་ཡོད། ཅེས་དང་། རྣམ་པ་ཚོས་ང་ལ་ཡིད་ཆེས་གནང་སྟེ་འགན་བསྐུར་བ་ནང་བཞིན་རང་ཉིད་ནས་ཀྱང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་པ་ལྟར་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་དང་བོད་མིའི་བདེ་སྡུག་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱེད་རྒྱུའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོད།
གཞིས་ལུས་བོད་མིའི་མགྲིན་ཚབ་པ་བྱེད་དགོས་ན་ངེས་པར་དུ་བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་གང་ཡིན་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་། བསྟན་བདག་བླ་ཆེན་རྣམ་པས་ཆོས་ཕྱོགས་ནས་བོད་དོན་སླད་མཛད་རྗེས་རླབས་ཆེན་བཞག་གནང་ཡོད་སྟབས། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་། བསྟན་བདག་བླ་ཆེན་རྣམ་པའི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་དྲན་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ལ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་དཔེ་དེབ་བཀླགས་ཏེ་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་ཤེས་པ་ཡིན་ན་བོད་པ་ནང་ཁུལ་ལ་རྩོད་པ་རྒྱག་དགོས་དོན་མེད། ཅེས་དང་།
དེ་བཞིན་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོ་འཕེལ་རིམ་དང་། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་སྐུ་དབང་ཡོངས་རྫོགས་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ལ་རྩིས་སྤྲོད་མཛད་པ། མང་ཚོགས་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པའི་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་དོ་སྣང་གནང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས།
ཕྱོགས་མཚུངས་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། སྲིད་སྐྱོང་གི་འགན་བཞེས་རྗེས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་རྒྱུའི་མཚོན་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་རྐྱེན་པའི་ནད་པ་ཆགས་པ་དང་། མང་ཚོགས་ལ་འཚོ་བའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པ་རྣམས་ལ་དགོན་སྡེ་དང་གཞུང་ཁོངས་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་དང་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་གནང་བ། བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་ངོས་ནས་ལས་འབོར་ཉམས་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་ཏེ་སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ས་མིག་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་བ། སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་པའི་བླང་དོར་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་གནང་ཡོད་པ། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་སྟངས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་བ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ནས་ད་བར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཚགས་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་གྲངས་མཛོད་ནང་འཇོག་རྒྱུའི་ལས་གཞི་བརྩམས་ཡོད་པ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབུས་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་ནང་དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་འགོ་བཙུགས་ཡོད་པ། རིམ་པས་ས་གནས་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ནང་དེ་ལྟར་ལག་བསྟར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་རྗེས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་ཁ་གསལ་གནང་ཡོད།
མཐར་ཁེ་ན་ཌ་ཨོན་ཊེ་རི་ཡོ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་བསོད་ནམས་ཆོས་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གསུང་བཤད་གནང་སྟེ་མཛད་སྒོ་གྲོལ་ཡོད་པ་བཅས།།
