༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་བ་ ༠༤ ཚེས་ ༡༨ རེས་གཟའ་ཟླ་བ་ཉིན་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ་བཀའ་ཟུར་༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྣམ་མི་ཚེ་གཅིག་ལ་སྐྱེ་བ་གསུམ་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད། 

དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་གཉིས་པའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དང་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་བཀྲས་ཁང་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་མཆོག་སོགས་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་གཅིག་དང་རྩོམ་པ་པོ། གསར་འགོད་པ་སོགས་ཚོགས་བཅར་བ་དྲུག་ཅུ་ཙམ་ཚང་འཛོམས་ཐོག་བཀའ་ཟུར་༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་མཛད་རྣམ་དཔེ་དེབ་དབུ་འབྱེད་གནང་སོང་། མཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་སྒྲིག་པ་རེ་མདོ་སེངྒེ་ལགས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྣམ་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་རྩོམ་སྒྲིག་དང་པར་སྐྲུན་ལས་གཞིའི་བརྒྱུད་རིམ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་གྲུབ་མཚམས་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས་ཀྱིས་༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེའི་རླབས་ཆེའི་མཛད་འཕྲིན་ལ་མངོན་བསྟོད་རྗེས་དྲན་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། བླ་མའི་རྣམ་ཐར་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཐོག་ནས་རྗེས་འཇུག་གདུལ་བྱས་ཉམས་ལེན་ཚུལ་བཞིན་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་སྤྱི་དང་། ཡང་སྒོས་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།

དེ་རྗེས་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་དང་ཐོག་༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྣམ་རྩོམ་སྒྲིག་དང་པར་སྐྲུན་གནང་མཁན་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་ཡོངས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་གནང་བ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་མཛད་པ་བསྐྱངས་སྟངས་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོང་རང་ཉིད་རིན་པོ་ཆེར་ཐུགས་ཉེ་པོ་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་། གཞན་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྣམ་པར་སྐྲུན་གནང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་རང་གི་ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་དགོངས་ཇི་ཡིན་རྟོགས་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་ངེས་ཡིན་ཞེས་སོགས་གསུངས། སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྣམ་དབུ་འབྱེད་དང་འབྲེལ་ནས་གསུང་དོན། ཕྱག་དེབ་འདི་དང་འབྲེལ་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་པ་གང་ཡོད་པ་གོང་དུ་རེ་མདོ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་སོང་། དེའི་སྐོར་ངས་ཞིབ་ཕྲ་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད། འོན་ཀྱང་ཐོག་མར་དེབ་འདི་དང་འབྲེལ་ནས་རིན་པོ་ཆེར་བཅར་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་མཚོན་དཀའ་ལས་སྐྱོན་མཁན་ལི་ཅང་ལིན་ལགས་རེད། མོ་རང་བོད་དོན་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་ཡོད། མོ་རང་གི་བཟའ་ཟླའང་ནང་ཆོས་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་ཡོད་མཁན་ཞིག་རེད་ལ། ༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེས་དབུ་ཁྲིད་པའི་སེམས་དང་སྲོག་གི་བགྲོ་གྲེང་ཚོགས་འདུར་ཆད་མེད་བཅར་གྱི་འདུག ནང་ཚང་གཉིས་ཀ་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་མཁན་རེད་འདུག ལྷག་པར་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཡིག་ཆར་གཞི་བཅོལ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ཙམ་ལ་བོད་ནང་དམག་དཔུང་ཇི་ལྟར་བཏང་ཡོད་སྐོར་ཉམས་ཞིབ་བྱས་ཏེ་དེབ་ཅིག་བྲིས་ཡོད།༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྣམ་འདི་ཐོག་མར་ལི་ཅང་ལིན་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་སྐད་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་བ་དང་། དེ་རྗེས་སྐུ་ཞབས་མེ་ཐིའུ་ཨ་ཀེས་ཊར་ལགས་ཀྱི་ཨིན་སྐད་ནང་ཕབ་སྒྱུར་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་ཞིང་། ད་ཆ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་པར་སྐྲུན་ཟིན་པས་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྣམ་སྐད་ཡིག་གསུམ་ནང་པར་སྐྲུན་ཐུབ་ཡོད། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀློག་པ་པོ་མང་པོ་ཞིག་ལ་སེམས་འགུལ་ཐེབས་པའི་རེ་བ་ཞུ་གི་ཡོད། རིན་པོ་ཆེ་ཕྱི་ལོ་༡༩༤༢ ལོར་འཁྲུངས་ནས་ད་ལོ་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུར་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༧ ལོར་དགུང་ལོ་ཅོ་ལྔ་བཅུ་དྲུག་ཙམ་ལ་ལྷ་སར་ཕེབས་ནས་གསན་བསམ་སློབ་གཉེར་གནང་ཡོད།  ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༧ ལོར་བོད་ནང་རྒྱ་མི་འཛུལ་ཟིན་པ་དང་། དུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཤུགས་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་རེད། སྐབས་དེར་ལི་ཐང་དགོན་ཆེན་ལ་རྒྱ་མིས་འབར་རྫས་ཕངས་ཟིན་ཞིང་། བོད་ཤར་ཕྱོགས་མདོ་སྟོད་སྨད་ནས་མི་མང་པོ་ལྷ་སར་བྲོས་འགྲོ་བའི་སྐབས་རེད། དུས་ཚོད་དེ་ལྟ་བུའི་སྐབས་སུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྷ་སར་ཕེབས་ཡོད། ལྷ་སར་བཞུགས་ཡུན་རིན་ལྷ་སའི་ནང་ཆོས་དང་ཆབ་སྲིད། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་། རྒྱ་མིའི་བྱེད་སྟངས་རྣམས་རིན་པོ་ཆེས་མཛད་རྣམ་འདིའི་ནང་བཀོད་གནང་ཡོད་རེད་བསམ་གྱི་འདུགདེ་རྗེས་བཙན་བྱོལ་ལ་ཕེབས་ནས་ཕྱི་ལོ་༡༩༦༥ ལོར་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོངས་ཐེངས་གཉིས་པའི་སྐབས་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་ཕེབས་ཏེ་མཉམ་ཞུགས་གནང་། སྐབས་དེར་རིན་པོ་ཆེས་བླ་ཆེན་ཡིན་ཞེས་མ་བཞུགས་པར་སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ལྟར་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོངས་གནང་། དེ་ནས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་སྐྱོང་བཞིན་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དང་། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་སྟེ་ཉམས་མྱོང་མང་པོ་བསགས་གནང་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོར་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་ཤག་དང་གྲོས་ཚོགས་གཉིས་ཀ་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་སྟེ་མང་གཙོའི་གོམ་སྟབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་རྒྱག་སླད་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཚོགས། དེ་རྗེས་སྐལ་བཟང་ཡེ་ཤེས་ལགས་དང་། ཨ་མ་རྗེ་བཙུན་པདྨ་ལགས། བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་གསུམ་བར་བརྒལ་བཀའ་ཤག་ཏུ་བསྐོ་གཞག་དང་། སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། ༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག འཇུ་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་བཅས་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་དུ་བསྐོ་གཞག་གནང་ཡོད།

དེ་ནས་བཀའ་ཤག་སྐབས་དགུ་པའམ་བཅུ་པའི་སྐབས་རིན་པོ་ཆེ་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་གྱི་མཛད་འགན་བཞེས། དགུ་བཅུ་གོ་གྲངས་ནས་ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་བཙུགས་གནང་ཞིང། གྲྭ་ཚང་བརྒྱུད་ཆོས་ཕྱོགས་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་མང་པོའི་ཐོག་མི་མང་གི་བདེ་སྡུག་ལ་གཟིགས་རྟོགས་གནང་ཡོད་ཅེས་དང་།རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་པའི་ནང་ནས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཕན་ཐོགས་ཆེ་ཤོས་གཞན་ཞིག་ནི་སློབ་གྲྭའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་ཆེད་ཀློག་དེབ་བརྩམས་གནང་བ་དེ་རེད། རིན་པོ་ཆེས་ལྗགས་རྩོམ་གནང་བའི་ཀློག་དེབ་དེ་དག་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པར་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་ཕུལ་བ་ལ་བརྟེན་མ་འོངས་མི་རབས་གསར་པར་བོད་ཡིག་སྦྱོང་རྒྱུར་ཐུགས་ཕན་གསོས་ཡོད་པའི་ངོས་འཛིན་ཞུ་གི་ཡོད།

ལོ་རྒྱུས་བལྟ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པ་མ་སླེབས་པའི་སྔོན་ནས་ཞུ་གི་ཡོད་ལ་ད་ལྟའང་ཞུ་གི་ཡོད། ཕྱག་དེབ་འདི་ལ་མཚོན་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་རེད། རིན་པོ་ཆེའི་ཞལ་ནས་གསུངས་ཏེ་རྩོམ་སྒྲིག་པས་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ཅེས་སོགས་གསུངས་ཏེ་གསུང་བཤད་མཇུག་བསྡུས་གནང་སོང་། 

༧སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྣམ་མི་ཚེ་གཅིག་ལ་སྐྱེ་བ་གསུམ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱ་རིགས་ཅི་ཅང་ལིན་ལགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་རིན་པོ་ཆེར་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཏེ་རྒྱ་སྐད་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་རྗེས་མེ་ཐེའུ་ཨ་ཀེས་ཊར་ལགས་ཀྱིས་ཨིན་སྐད་དུ་ཕབ་སྒྱུར་རྩོམ་སྒྲིག་གིས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་པར་སྐྲུན་གནང་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོར་མཛད་རྣམ་དེ་ཉིད་བོད་སྐད་དུ་ཕབ་སྒྱུར་ལེགས་ཟིན་གྱིས་ཀིརྟི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པས་པར་འགྲེམས་གནང་འདུག་པ་བཅས།།