༄༅། །དེ་རིང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༡༢ ཚེས ༠༡ ཉིན་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་འོག་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་དེ་རིང་གི་ཉིན་མོར་འཛམ་གླིང་གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ཉིན་མོ་ཞེས་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད། འཛམ་གླིང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཉིན་མོར་ནད་གཞིའི་ཐད་ཤེས་རྟོགས་གོང་འཕེལ་དང་ནད་གཞི་ལས་སྔོན་འགོག་ཡོང་ཐབས་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་མང་དག་ཞིག་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ནད་གཞི་ཕོག་པའི་ནད་པ་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་སྙིང་རྗེའི་ངང་ནས་ལྟ་སྐྱོང་དང་རོགས་ཕན་ཡོང་ཐབས་བཅས་སུ་དམིགས་པ་ཡིན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་ཀྱང་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ནད་གཞིའི་སྔོན་འགོག་དང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ནད་པ་ཚོར་དབྱེ་འབྱེད་མི་ཡོང་བའི་ཐབས་ལམ་གཙོ་བོ་དང་། དེ་བཞིན་ནད་གཞི་དང་འབྲེལ་དམིགས་བསལ་ཐུགས་སྣང་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཐད་བོད་རིགས་སློབ་གྲྭ་དང་གཞིས་སྒར་ཁག་ནང་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་སྤེལ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན་སྟབས་ལོ་མང་ནས་འདི་ནས་རོགས་དངུལ་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད། 
འཛམ་གླིང་ནང་གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་གཞི་ཐོག་མར་ངོས་ཟིན་ཐུབ་པ་ནས་ད་བར་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༧༩༌༣ ཙམ་ལ་ནད་གཞི་ཕོག་ཡོད་པ་དང་། ད་བར་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༣༦༌༣ ཙམ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་གཉན་ནད་རེག་དུག་ནད་གཞི་ཕོག་པའི་ནད་པ་གསར་པ་ས་ཡ་ ༡༌༥ ཙམ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། མི་གྲངས་འབུམ་ ༦༌༨ འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༣༧༌༧ ཙམ་ནད་གཞི་ཕོག་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད། ནད་གཞིའི་ཐད་གོ་རྟོགས་ཡར་རྒྱས་ཀྱིས་ནད་པ་གསར་པའི་གྲངས་ཐོ་སྔར་ལས་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་ ༢༠༢༠ བར་ནད་པ་གསར་པའི་གྲངས་ཐོ་བརྒྱ་ཆ་ ༣༡ ཆགས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་ནད་པ་གསར་པ་ས་ཡ་ ༢༌༡ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོར་ནད་པ་གསར་པ་ས་ཡ་ ༡༌༥ བྱུང་ཡོད། དེ་མཚུངས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་ནད་གཞི་འདིའི་རྐྱེན་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་ནད་པ་གྲངས་ས་ཡ་ ༡༌༣ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་མི་གྲངས་འབུམ་ ༦༌༨ ལས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་མེད། 
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་སྔོན་འགོག་ཐབས་ལམ་དང་ནད་གཞི་ཕོག་པའི་ནད་པ་རྣམས་ལ་དགོས་གལ་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་སོགས་སྐྲུན་བཞིན་ཡོད་པས་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཐོ་འགོད་ནང་ནད་པ་གྲངས་ ༥༣ ཡོད་པ་དང་ཁོང་རྣམས་ལ་ལྟ་སྐྱོང་དང་མཐུན་འགྱུར་ཞུ་མུས་སུ་ཡོད།
འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སྨན་ཁང་ཆེ་ཁག་ནང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ནད་འབུ་ཡོད་མེད་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་རྒྱུའི་མཐུན་འགྱུར་ཡོད་པ་དང་། སྨན་ཁང་གི་སྨན་ཞབས་རྣམས་ལ་ནད་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་སློབ་སྟོན་གནང་ཕྱོགས་ཐད་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་མང་ཕུལ་ཡོད་པས་མང་ཚོགས་ནས་དེ་དོན་ཆ་ཤས་ལེན་ཐུབ་པ་དགོས།
དེང་སྐབས་སྨན་སྦྱོར་དང་ཚན་རིག་ཡར་རྒྱས་ལ་བརྟེན་ནས་ (Anti-Retroviral Therapy) ཞེས་པའི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་སྨན་ཁང་ནས་རིན་མེད་ཐོག་སྨན་བཞེས་རྒྱུའི་ཆ་རྐྱེན་ཡོད་པ་དང་། སྨན་དེའི་གཟུགས་པོའི་ནང་གི་ (CD4) གྲངས་ཚད་ཆ་སྙོམས་གནས་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་འདྲ་སོང་ཙང་རང་ངོས་ནས་ནད་གཞི་དེ་ཡོད་ཚེ་སྨན་དེ་མཆོད་དགོས་པ་དང་། གཟུགས་ཁམས་ལ་བདག་གཅེས་དང་། ལུས་སྦྱོང་སོགས་ཀྱི་ལམ་ནས་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀ་བདེ་ཐང་ངང་གནས་ཐབས་བྱ་དགོས།
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་དང་ཁྱབ་ཁོངས་སྨན་ཁང་བརྒྱུད་ནད་པར་དབྱེར་མེད་ཐོག་ལྟ་རྟོགས་དང་རོགས་རམ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ནའང་། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ནད་པར་ལྟ་སྟངས་དང་སྤྱོད་ཚུལ་དབྱེ་འབྱེད་རྐྱེན་པས་ནད་པར་སེམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་བཟོས་པ་སོགས་ཀྱིས་ནད་པ་མདུན་ཐོན་མཚམས་འཇོག་པ། དེ་བཞིན་གནས་སྤོས་བྱས་པ། ལས་ཀ་བཞག་དགོས་འཁེལ་བའམ་ཕུད་པ། དགའ་རོགས་དང་ནང་མི་ནས་ཁ་བྲལ་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་མང་དག་ཅིག་གི་དཀའ་ངལ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐའ་མ་སྤྱི་ཚོགས་ནས་ཐོན་འགྲོ་བའམ། འཆི་སྐྱོན་བྱུང་བའི་གནས་སྟངས་ཡང་ཡོང་གི་ཡོད།
གཉན་ནད་རེག་དུག་ནད་འབུ་ཡོད་མཁན་གང་ཟག་གི་ཕྱིའི་ཤ་མདོག་དང་གཟུགས་དབྱིབས་ནས་ནད་གཞི་ཡོད་མེད་ཤེས་རྟོགས་དཀའ་བས་རང་ངོས་ནས་གཞན་མཉམ་ལུས་འབྲེལ་བྱེད་སྐབས་ཡིད་གཟབ་དང་དོགས་ཟོན་ངེས་པར་གནང་དགོས། དེང་སང་འཁྲུག་ཆ་མང་བའི་དུས་ཚོད་དང་དྲ་རྒྱ་སོགས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་བྱ་རྒྱུ་སྔར་ལས་སླ་བ་ཡོད་སྟབས་རང་ངོས་ནས་ངེས་པར་དུ་གཟབ་གཟབ་གནང་དགོས།
གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་གཞི་དེ་གཙོ་བོ་ཁྲག་གི་བརྒྱུད་ལམ་ནས་ཕན་ཚུན་འགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་པ་མཉམ་འགོག་སྲུང་མེད་པར་ལུས་འབྲེལ་བྱས་པ། སྨན་ཁང་དུ་ཁྲག་སོགས་ཕན་ཚུན་བརྟག་དཔྱད་མེད་པར་སྤྱོད་པ། བུད་མེད་སྦྲུམ་མ་སྐབས་ཕྲུ་གུ་བཙས་དུས་ཕ་མ་ནས་ཕྲུ་གུར་འགོས་པ། སྐྲ་ཞར་ཁང་ནས་འགོས་པ། མཐའ་མ་མྱོས་རྫས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཆེད་ཁབ་རིགས་ཕན་ཚུན་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ནད་འབུ་གཙོ་བོ་འགོས་ཀྱི་ཡོད།
གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་གཞི་གང་འདྲ་བྱེད་ནས་འགོས་ཀྱི་ཡོད་མེད་སྐོར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཚེ་རང་ཉིད་ནས་ནད་པར་དབྱེ་འབྱེད་དང་ཚིག་རྩུབ་རིགས་མི་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཆེ་བ་དང་། གཞན་ལའང་གོ་རྟོགས་སྤྲོད་རྒྱུའི་འོས་འགན་འཕར་མ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ།
གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་དེ་གང་ཟག་ཕན་ཚུན་ཐམ་པ། ཞབས་བྲོ་མཉམ་དུ་རྒྱག་པ། ཟས་མཉམ་སྤྱོད་དང་། རྩེད་མོ་མཉམ་དུ་རྩེད་བ། མོ་ཊ་ནང་མཉམ་དུ་བསྐྱོད་པ། དུག་སྦྲང་གི་སོ་བརྒྱབ་པ། ཧབ་སྦྲིད་དང་གློ་བརྒྱབ་པ་སོགས་ལས་ནད་དེ་འགོས་ཀྱི་མེད། ནད་པའི་ནང་དུ་ཕྱིན་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་པ་དང་། ཕྱིར་འཆམ་འཆམ་བསྐྱོད་པས་ནད་དེ་འགོས་ཀྱི་མེད། གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་གཞི་དེ་གང་འདྲ་བྱས་ནས་འགོས་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་ནད་པར་ཞེ་སྣང་དང་ཐེ་ཚོམ་སོགས་ཀྱི་ཚོར་སྣང་བྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ནད་པར་དབྱེ་འབྱེད་བྱས་པའི་གནས་སྟངས་ཡོང་གི་ཡོད། ནད་པར་ཕན་ཐོགས་ན་རབ་དང་། དེ་མིན་ནད་པར་ཚིག་རྩུབ་དང་གནོད་སྐྱོན་རིགས་ནམ་ཡང་བྱེད་མི་རུང་།
གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་འབུ་ཡོད་མེད་སྔོན་ཚུད་ནས་ཤེས་རྟོགས་ཐོག་ལུས་པོར་བདག་གཅེས་ཐུབ་ན་མི་ཚེ་ཐང་པོའི་ངང་འཚོ་གནས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། ཅི་སྟེ་ནད་གཞི་ཡོད་མེད་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་རྒྱུ་ཕྱི་དྲགས་པ་ཡིན་ན་ (AIDS) ནད་ལ་འགྱུར་ཏེ་རང་གི་གཟུགས་པོའི་འགོག་སྲུང་མ་ལག་སྐྱོ་པོ་ཆགས་ནས་འགོས་ནད་གཞན་དང་འབྲས་ནད་རིགས་ན་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཆེ་བ་ཡོད། མཐའ་ན་རང་གི་ཚེ་སྲོག་ཀྱང་ཤོར་སྲིད། ཕྱི་སྨན་བསྟེན་གཏུགས་བྱ་རྒྱུར་སྨན་གྲོན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་སྟབས་སྔོན་ཚུད་ནས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ཏེ་སོ་སོ་དང་ནང་མི་རྣམས་ནད་དེ་ལས་སྐྱོབས་ཐབས་དགོས།
ད་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཉིན་མོར་མང་ཚོགས་ནང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ནད་གཞི་གོ་རྟོགས་ཡོད་པའི་ཐོག་སྔོན་འགོག་ཐུབ་ཐབས་དང་། ནད་པར་བྱམས་བརྩེའི་སྒོ་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༣༠ ལ།། 
