༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་རྡ་ས་དབུས་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་མཛད་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༤ འཁོར་བ་དང་། ༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་སྨན་རྩིས་ཁང་གསར་འཛུགས་བསྐྱངས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༡༠༥ འཁོར་བ། ༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་འཕགས་ཡུལ་རྡ་རམ་ས་ལར་སྨན་རྩིས་ཁང་བསྐྱར་འཛུགས་བསྐྱངས་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བ་བཅས་ཀྱི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། དེ་རིང་ལྷ་ས་སྨན་རྩིས་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༠༥ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་རེད། རྒྱ་གར་དུ་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་རབ་བྱུང་གཅིག་འཁོར་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ལྷར་བཅས་སྲི་ཞིའི་གཙུག་རྒྱན། འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན། ཁམས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་མཛད་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༤ འཁོར་བཞིན་པ་བཅས་དུས་ཆེན་གསུམ་འཛོམས་ཀྱི་མཛད་སྒོར་མགྲོན་འབོད་གནང་བ་ལྟར་བཅར་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་།
ཐོག་མའི་འཆར་གཞི་ལྟར་ན་དེ་རིང་ང་རྒྱ་གར་གྱི་གུ་ཝཱ་ཧཱ་ཊིར་འབྱོར་དགོས་པ་རེད། རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་ལ་བཅར་རྒྱུ་བང་བསྒྲིགས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་འདས་པའི་ཉིན་ཤས་རིང་རྟ་དབང་ཁུལ་ལ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དབར་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ཅུང་ཙམ་རྣོ་ངར་ཆགས་པར་བརྟེན་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཐུགས་བསུན་བཟོ་མི་དགོས་པའི་ཆེད་དུ་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་ལ་བཅར་མི་དགོས་པའི་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཡིན། དེའི་ཚབ་ཏུ་ཀ་རྡོར་སྒང་གསུམ་ལ་བཅར་རྒྱུ་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཡིན། ཀ་རྡོར་སྒང་གསུམ་ལ་བཅར་རྒྱུའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི་མི་མང་གི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་རྒྱུའི་ཆེད་ཡིན།
ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཀྱི་ལས་རིམ་ལ་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པར་བརྟེན་དེ་རིང་གི་མཛད་སྒོར་བཅར་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། འདི་ནི་མ་བསྒྲིགས་ལྷུན་གྲུབ་ལྟ་བུ་བྱུང་། སྤྱི་ནོར་༸གོང་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་གུས་ཕྱག་སྔོན་དུ་ཕུལ་བའི་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གྱིས་དབུས་པའི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་དང་། དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེའི་ནང་སྐུ་ངལ་མང་དག་ཅིག་འཕྲད་ཡོད། ཨིན་ཇིས་བོད་ནང་དམག་མི་ཁྲིད་ནས་སླེབས་སྟབས། ༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་མཆོག་སོག་ཡུལ་དང་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་དགོས་བྱུང་ཡོད། ༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་མཆོག་རྒྱ་ནག་ནས་བོད་ལ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་ཏེ་ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་རྗེས་རྒྱ་གར་ལ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་དགོས་བྱུང་ཡོད། ༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་མཆོག་ལ་སྐུ་ངལ་དུ་མ་འཕྲད་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༡༢ ལོར་༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་མཆོག་རྒྱ་གར་ནས་བོད་ལ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་རྗེས་བོད་དུ་གསར་བཏོད་ཀྱི་ལས་གཞི་མང་དག་སྤེལ་གནང་མཛད་པའི་ཁྲོད་ནས་ལས་གཞི་གཅིག་ནི་སྒྲིག་འཛུགས་ལྡན་པའི་སྨན་དང་རྩིས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སའི་སྨན་རྩིས་ཁང་གསར་འཛུགས་མཛད་ཡོད། དེ་བཞིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེའི་ནང་ལའང་སྐུ་ངལ་དུ་མ་འཕྲད་ཡོད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་རྒྱ་ནག་དང་རྒྱ་གར་ལ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་དགོས་བྱུང་ཡོད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ ལོར་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་གི་འོག་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་གསར་འཛུགས་མཛད་ནས་ད་ཆ་རབ་བྱུང་གཅིག་ཏག་ཏག་འཁོར་བཞིན་ཡོད།
དེ་རིང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་མཛད་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༤ འཁོར་གྱི་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་འཛམ་གླིང་ནང་ཆེས་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་མཛད་ཡོད། དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་ནང་ཆེས་སྙན་ཆེ་བའི་གཟེངས་རྟགས་མང་དག་ཅིག་འབུལ་བཞེས་མཛད་ཡོད། ཨ་རིའི་ནང་མི་མང་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཆབ་སྲིད་མི་སྣས་ཀྱང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་པ་བཞེས་སྟངས་དང་མཛད་པ་སྐྱོང་སྟངས་ཐོག་དགའ་གུས་དད་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་འབུལ་བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། དེ་རིང་དུས་དྲན་གསུམ་འཛོམས་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པ་དེས་འགྲེལ་བཤད་མང་པོ་མི་དགོས་པར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་རིགས་ཙམ་དུ་མ་ཟད་རྒྱལ་སྤྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཇི་ཙམ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ད་རེས་དུས་དྲན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཐོག་ནས་བཏོན་ཐུབ་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཅེས་ཞུ་འདོད་བྱུང་།
བཀའ་དྲིན་དེ་དག་བསམ་ཤེས་བྱས་པའི་ཐོག་ནས་རང་རེ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ནང་ཁུལ་བསམ་བློ་མི་མཐུན་པ་དེ་འདྲ་ཕྲན་བུ་ཡོང་སྲིད་ཀྱི་རེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གཞིར་བཟུང་ཤར་བསྐྱོད་བྱས་ཏེ་འགྲོ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། མ་འོངས་པར་འགྱོད་པ་སྐྱེ་མི་དགོས་པ་ཞིག་ཏན་ཏན་ཡོང་གི་རེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་ཆོད་པོའི་ཐོག་ནས་ཞུ་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་རེད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་པ་གཞིར་བཟུང་བྱས་ནས་ཤར་བསྐྱོད་བྱེད་རྒྱུར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ཙམ་དུ་མ་ཟད། སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་ཡོངས་ཀྱི་དགོངས་པ་གཅིག་གྱུར་ཡིན་པ་ངོས་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན་མང་གཙོ་ཀ་བ་གསུམ་དང་རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན། མང་ཚོགས་བཅས་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཐོག་ནས་ཤར་བསྐྱོད་བྱས་ཏེ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། ཏན་ཏན་འབབ་ས་གཅིག་ལ་བབས་ཐུབ་པ་དང་སླེབ་ས་གཅིག་ལ་སླེབས་ཐུབ་ཀྱི་རེད། ཅེས་ཞུ་འདོད་བྱུང་།
བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་ངན་པ་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་ཕ་མ་ལས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བའི་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་འཕྱ་སྨོད་དང་ཟུར་ཟ་བྱེད་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ཅིག་འགྲོ་བཞིན་འདུག་པ་དེ་ཧ་ཅང་ཐབས་སྐྱོ་བོ་རེད། རང་ཉིད་ནང་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ལས་རྒྱུ་འབྲས་མི་ལྡན་པ་དང་། གལ་ཏེ་ནང་པ་མིན་ནའང་སོ་སོར་བཀའ་དྲིན་སྐྱོང་མཁན་དེ་ལ་བཀའ་དྲིན་ལོག་འཇལ་བྱས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། བསམ་ཤེས་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། རྒྱ་ནག་དང་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་བྱེད་མཁན་ཚོས་སིམ་འཛུལ་བྱས་ནས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མ་མཐུན་པ་བཟོ་གི་ཡོད་ན། དེ་དག་ངོ་ཤེས་པ་བྱས་ནས་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་ནི་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། སྨན་རྩིས་ཁང་ཐོག་མར་འཛུགས་པའི་སྐབས་གནས་སྟངས་ག་འདྲ་ཡོད་མེད་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་སྐབས་དང་དུས་སོ་སོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཐོག་མར་འཛུགས་པའི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་དང་སྐྱོ་བོའི་འོག་ནས་བཙུགས་གནང་བ་རེད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྐབས་དང་དུས་སོ་སོར་ལམ་སྟོན་མཛད་པ་དང་། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགོ་ལས་ཡོངས་ནས་ཐོག་མར་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་སྐུ་ལས་ཧ་ཅང་བསྐྱོན་པའི་འབྲས་བུ་ཞིག་རེད་མ་གཏོགས་འགོ་ལ་བསྡད་མཁན་ཁོ་ནས་འཇོན་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་མེད།
སྒྲིག་འཛུགས་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནའང་
ཁྱབ་བརྡལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ཤུགས་ཆེ
ཕྱོགས་མཚུངས་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་
ཕྲན་རང་ཉིད་ད་ལྟ་གནས་སྐབས་རིང་
ད་ལྟ་རྒྱ་བསྐྱེད་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཁར་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་
འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ངོས་ནས་མཐུན་འགྱུར་ཞུ་དགོས་
ལྷག་པར་རྒྱ་གར་ཨ་ཡུཤ་ལྷན་ཚོགས་ནང་བོད་རིགས་གཅིག་ཀྱང་
དེར་བརྟེན་ཚང་མས་ད་བར་སྐུ་ལས་
