༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༡ རེས་གཟའ་ལྷག་པ་ཉིན་བཞུགས་སྒར་རྡ་སར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཁང་དུ་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པ་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ ༦༢ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་རྒྱ་ལུ་རུ་ཁག་དང་རྔོན་པ་རུ་ཁག་གཉིས་དབར་རྐང་བྲོ་གླུ་གཞས་འགྲན་བསྡུར་གནང་སྟེ་རྔོན་པ་རུ་ཁག་ལ་ཐེངས་འདིའི་རྐང་བྲོ་གླུ་གཞས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ཡོད།དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་ཕྱེད་ཡོལ་ཆུ་ཚོད་ ༢།༡༥ ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་སྡེ་གཞུང་གི་ཆོས་རིག་ལྷན་ཁང་གི་དབུ་འཛིན་འཇམ་དཔལ་དབང་འདུས་མཆོག ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་མཆོག རང་དབང་ཅན་གྱི་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་རྣམ་པ། ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། ཟློས་ཟུར་ཚོགས་མི་རྣམ་པ། གཟུ་དཔང་བཅས་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་ཐོག་མར་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་བསོད་ནམས་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་དུས་དྲན་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་། དེ་ནས་སྒྱུ་རྩལ་སློབ་ཁྲིད་འགན་འཛིན་བློ་བཟང་བསམ་གཏན་ལགས་ཀྱིས་རུ་ཁག་གཉིས་དབར་རྐང་བྲོ་གླུ་གཞས་འགྲན་བསྡུར་གྱི་གཟུ་དཔང་རྣམས་ངོ་སྤྲོད་གནང་རྗེས་རྒྱ་ལུ་རུ་ཁག་དང་རྔོན་པ་རུ་ཁག་གཉིས་དབར། རྐྱང་གཞས་དང་། འཁྲབ་གཞས། དེ་བཞིན་མཉམ་གཞས་བཅས་འགྲན་བསྡུར་གནང་མཐར་རྔོན་པ་རུ་ཁག་གིས་རྒྱལ་ཁ་བླངས།སྐབས་དེར་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་སྡེ་གཞུང་གི་ཆོས་རིག་ལས་ཁང་གི་དབུ་འཛིན་འཇམ་དཔལ་དབང་འདུས་ལགས་ཀྱིས་འཚམས་འདྲི་དང་འབྲེལ། ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་པདྨ་མཁའ་འགྲོ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པ་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ ༦༢ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཐོག་འཚམས་འདྲིའི་གསུང་འཕྲིན་གནང་བ་དེ་ཉིད་སྒྲོགས་སྦྱང་གནང་སྟེ་སྔར་ཡོད་མོན་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གཞུང་རྣམས་མི་ཉམས་གོང་སྤེལ་སླད་རྡ་སར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པར་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་མོན་རྟ་དབང་གི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་བསྟི་གནས་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་གླུ་གར་དང་རོལ་མོ་སོགས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་གནང་རྒྱུའི་ལས་རིམ་འདི་བཞིན་ཇི་ལྟར་འགོ་བཙུགས་གནང་བའི་ཡོད་སྐོར་དང་། ད་ཆ་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པས་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་མོན་རྟ་དབང་གི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་བསྟི་གནས་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་དགུ་ལ་ཟླ་བ་གསུམ་རིང་གླུ་གར་དང་རོལ་མོ་སོགས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་གནང་གི་ཡོད་སྟབས། མོན་རྟ་དབང་གི་མང་ཚོགས་ནས་ཀྱང་དེར་དགའ་མོས་ཧ་ཅང་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་འཁྲབ་སྟོན་གནང་རྒྱུ་བྱུང་བ་དང་ཟབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་བྱུང་བ་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་བསམ་པ་དྲན་གྱི་ཡོད། ང་ཚོས་ཐུན་མིན་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྣམས་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པར་བརྟེན་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པ་འདི་བཞིན་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་ཉམས་པ་སླར་གསོའི་ཐད་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་གི་ཡོད་པར་བརྟེན་ཁོང་རྣམ་པ་ཟབ་སྦྱོང་དུ་བཅར་བ་རེད།ཉེ་ལམ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་གོ་སྐབས་ཐོབ་པ་ཙམ་མ་ཟད། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་བཟང་པོ་ཐོབ་ཡོད་སྟབས། ངས་དེ་རིང་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མི་མང་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སྔར་ཡོད་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གླུ་གཞས་དང་འཁྲབ་སྟོན་སོགས་འཁྲབ་པ་ཙམ་མ་ཟད། རིག་གཞུང་གི་ངོ་བོ་དེ་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་སྦྱར་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པ་ངོས་ནས་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་མོན་རྟ་དབང་གི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་བསྟི་གནས་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་མཚམས། བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པ་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ ༦༢ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན། བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པར་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱི་ཐོག་ནས་རང་ནུས་གང་ཡོད་ཀྱིས་མི་ལོ་ ༢༠ ཧྲིལ་པོར་ཞབས་འདེབས་ཞུས་པའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་ཡོད།དེ་རྗེས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་དེབ་ཕྲེང་གསུམ་དང་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་རལ་པ་ཅན་གྱི་མཛད་རྣམ་འཁྲབ་གཞུང་གི་དཔེ་དེབ་དབུ་འབྱེད་དང་འགྲན་བསྡུར་གྱི་བྱ་དགའ་བཅས་གསོལ་རས་གནང་སྟེ་གསུང་བཤད་གནང་དོན། དེ་རིང་དབྱར་སྐྱིད་ཀྱི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོར་དཔལ་ལྡན་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་མཆོག་གིས་དབུས་ཁྲིམས་པ་གཞན་གཉིས་མཆོག དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་མཇམ་དཔལ་དབང་འདུས་ལགས་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་སྡེ་ནས་ཆེད་མངགས་འདིར་ཕེབས་པ་རེད། ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་མོན་རྟ་དབང་གི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་བསྟི་གནས་ཁང་དེ་ཉིད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོ་ནས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་སྟེ་གསར་བཙུགས་གནང་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་རེད། གལ་ཏེ་དེ་སྔ་ནས་འགོ་བཙུགས་ཐུབ་ཡོད་ན། ད་ཆ་གང་ཙམ་ཆགས་ཡོད། གོང་དུ་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེས་གསུངས་པ་ལྟར་དེ་སྔ་འབྲས་ལྗོངས་ཁུལ་གྱི་སློབ་མ་ཁག་གཅིག་ལའང་ཟབ་སྦྱོང་སྤྲད་པ་དང་། གང་ལྟར་ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་འཁེལ་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཐོག་ནས་ཐུན་མོང་གི་རིག་གཞུང་དང་རིག་གནས་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ཀྱི་འོག་ནས་ང་ཚོ་འདིར་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་གནས་ཡོད་ནའང་། ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་རྒྱུད་ལ་ནང་ཆོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ནང་དུ་བོད་མི་ལས་ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་རྒྱུད་མང་བ་ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་རིག་གཞུང་ཐོག་ནས་ང་ཚོ་འབྲེལ་བ་རྙིང་པ་ཡོད་པ་དང་། འབྲེལ་བ་གསར་དུ་བཟོ་རྒྱུའི་གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་ཆགས་བཞིན་ཡོད། སྨན་གྱི་ཐོག་ནས་ཀྱང་ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་རྒྱུད་དང་ང་ཚོའི་དབར་འབྲེལ་བ་ཧ་ཅང་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། སྐབས་རེ་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཕར་འབྲེལ་བ་ཞུ་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཡིན་ནའང་འདྲ་འདུག དེ་བཞིན་ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་རྒྱུད་ཀྱི་ངོས་ནས་ཚུར་འབྲེལ་བ་གནང་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཡིན་ནའང་འདྲ་འདུག སྐབས་འགར་ཕན་ཚུན་ཕྲན་བུ་མཐོ་དམན་འགྲོ་མི་སྲིད་པ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་འབྲེལ་བ་ཧ་ཅང་བཟང་པོ་ཡོད། གཙོ་བོ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་གཞི་འོག་ནས་ཡོང་བཞིན་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་རེད།དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ནང་དུའང་གྲྭ་བཙུན་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་དག་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་པ་གཞི་ལ་བཞག་ནས་ཡོང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་དག་ཧི་མ་ལ་ཡ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་པ་བོད་ཀྱི་གཅེས་ནོར་ནང་ཆོས་འདི་བོད་པ་ཙམ་མིན་པར་མི་རིགས་གཞན་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་ཚང་མར་ཐུགས་ཕན་གསོ་བའི་ཆོས་ཤིག་ཡོད་སྟབས། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་པར་དགོན་སྡེ་ཁག་ཡིན་ནའང་ནཱ་ལེནྡྲ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ནང་བཞིན་དང་། ཡང་ན་ (International Buddhist Studies) ནང་ལྟར་སྒྱུར་ཐུབ་པའི་ཐུགས་རེ་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཐུགས་རེ་གནང་བ་ནང་བཞིན་སྒྲུབ་དང་མ་སྒྲུབ་ང་ཚོའི་ལག་ཏུ་རག་ལུས་ཡོད་པར་བརྟེན་ཚང་མས་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད།སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ
པར་མཐུན་འགྱུར་གནང་མཁན། བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པ།