༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༦༣ དེ་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། གསལ་བསྒྲགས་གནང་མཁན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་དྲུང་ཆེ་དཔལ་ལྡན་དོན་གྲུབ་ལགས་དང་། སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས། སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་བཅས་ཡིན།
དེ་ཡང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཛ་དྲག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་དཔལ་ལྡན་དོན་གྲུབ་ལགས་ཀྱི་གསུང་དོན། དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་ལམ་སྟོན་གནང་བ་བཞིན། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་དང་། སྨན་ཁང་སོ་སོའི་ནང་འཕྲུལ་ཆས་དང་དགོས་མཁོ་ཅ་དངོས། བདེ་དོན་ལས་རིགས་བཅས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་ཕྱེ་བ་གནང་ལྟར། སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་སྐོར་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༦ ནས་ ༨ བར་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་རྒྱ་གར་ནང་གི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ ༤༡ གི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་དང་། ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དང་ལྷན་བཀའ་བསྡུར་དང་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།
ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་བལ་ཡུལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཀྱིས་གཙོས་ས་ཁག་བདུན་གྱི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་དང་། གངས་ཅན་བདེ་རྩའི་དབུ་འཛིན་རྣམ་པ། འཕྲོད་བསྟེན་དང་ཤེས་རིག་འགན་འཛིན།སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་ཐེབས་རྩའི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་བཅས་དང་ལྷན་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཏེ་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད། གྲངས་ཐོ་ལ་བལྟས་པ་ཡིན་ན་ད་ལྟའི་ཆར་བལ་ཡུལ་ནང་གི་བོད་མིའི་ཁྲོད་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་པའི་གྲངས་འབོར་ལ་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་ཕྱིན་མི་འདུག འོན་ཀྱང་རྒྱ་གར་ནང་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་འདུག་ནའང་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་ཁུལ་གྱི་སིམ་ལ་དང་། ཌོ་ལན་ཇི། སུན་མཚོ་མན་གསུམ། མ་ན་ལི། རྡ་ས་བཅས་སུ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་མ་ཐུབ་པའི་གྲངས་འབོར་མང་ཤོས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཆགས་ཡོད་པར་བརྟེན། སིམ་ལ་དང་ཌོ་ལན་ཇིའི་ཐད་སིམ་སྤྱི་བསྟན་འཛིན་སྣང་བ་ལགས་ལ་བཀོད་མངགས་བྱས་ཏེ་བསྟན་འཛིན་སྨན་ཁང་གིས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་ཉོས་ཏེ་ཁབ་བརྒྱག་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད།
དེ་བཞིན་སུན་མཚོ་མན་གསུམ་དང་ཀུ་ལུ་མ་ན་ལི་ཁུལ་དུ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་ཐོབ་མེད་པའི་བོད་མི་གྲངས་ ༡༠༠༠ ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་འབིར་ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཀརྨ་སྒྲོལ་མ་ལགས་ལ་ (Fortis) སྨན་ཁང་ནས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་ཉོས་ཏེ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་མ་ཐོབ་པ་དེ་དག་ལ་བརྒྱབ་དགོས་པའི་བཀོད་མངགས་ཞུས་ཡོད།
ཕྱོགས་མཚུངས་ལྡེ་རུ་ལྡུན་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཁྱབ་ཁོངས་དང་། ལ་ཁན་ཝ་ལ། དེ་བཞིན་སིར་མོར་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་བཅས་སུ་ཁྱོན་བོད་མི་གྲངས་ ༣༠༠༠ ཙམ་ལ་བདེ་སྐྱིད་གླིང་ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་དུ་ཁབ་བརྒྱབ་རོགས་ཞུས་ཡོད། འབིར་ཁུལ་དུ་བོད་མི་ ༡༠༠༠ ཙམ་ལྷག་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་རྫོང་སར་བླ་བྲང་ནས་གནང་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་གནང་འདུག རྡ་ས་ཁུལ་དུ་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༨༠༠༠ ཙམ་ལ་སྔོན་འགོག་ཁབ་མ་ཐོབ་པར་ལྷག་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་ནས་མཐུན་འགྱུར་གནང་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་གནང་བ་ལྟར་གྲ་སྒྲིག་གནང་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་འབྱུང་འགྱུར་ཟླ་བ་གཅིག་གི་ནང་ཚུད་ལ་རྒྱ་བལ་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་སྦྲུམ་མ་དང་ནད་གཅོང་། སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་འདོད་མེད་མཁན་མ་གཏོགས་བོད་མི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད།
གཞན་ཡང་ཀྲུ་ཀྲིང་དང་། ཏེ་ཛུ་དར་རྒྱས་གླིང་། མེའོ་ཆོས་འཕེལ་གླིང་བཅས་སུ་མངའ་སྡེ་སོ་སོའི་སྨན་ཁང་དུ་ཁབ་འཐོབ་བཞིན་འདུག འོན་ཀྱང་མེའོ་ཆོས་འཕེལ་གླིང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལ་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ་ད་དུང་ཡིན་ནའང་ཁབ་བརྒྱབ་མ་ཐུབ་པ་ལྷག་པ་རིགས་ཡོད་ན་དེ་དག་ལ་མཐུན་འགྱུར་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་ཞུས་ཡོད། གཙོ་བོ་ས་གནས་འགོ་འཛིན་དང་ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་ཁག་གི་འགན་འཛིན་གྱིས་འགན་ཁུར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་རེད། ལྷག་པར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར་དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་དང་བླ་བྲང་། དེ་བཞིན་བླ་མ་དང་སྤྲུལ་སྐུ། མི་སྒེར་བ་སོགས་ནས་ས་གནས་སུ་སྦྱིན་བདག་གནང་སྟེ་བོད་མིར་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་ཐུབ་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིར་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་མ་རག་པའི་གྲངས་འབོར་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
བལ་ཡུལ་གྱི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་ཏེ།དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་དང་། ཉི་ཧོང་། ཨ་རི་བཅས་ཀྱི་གཞུང་ལ་འགོག་ཁབ་ཀྱི་རོགས་རམ་གནང་རྒྱུའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཟིན་པ་ལྟར། འགོག་ཁབ་རྣམས་ཐད་ཀར་བལ་ཡུལ་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་འཕྲོད་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
གཞན་ཡང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འདི་ཐོག་མར་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་ད་བར་རོགས་རམ་གནང་མཁན་ཡོངས་ལ་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུངས།
སྨན་པ་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་བལ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཟུར་བཀག་འོག་བཞུགས་མཁན་བོད་མི་གྲངས་ ༩༩༢ ཡོད་པ་དང་། བདུན་ཕྲག་འདིའི་ནང་རྒྱ་བལ་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་གྲངས་ ༢༣༣༢ ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཡོད་མེད་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ཐུབ་ཡོད་པ། རྒྱ་བལ་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་གྲངས་ ༢༦༤༥༡ ལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རིམ་པ་དང་པོ་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་གྲངས་ ༡༣༤༢༩ ལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རིམ་པ་གཉིས་པ་ཐོབ་ཡོད། ཅེས་དང་།
བདུན་ཕྲག་འདིའི་ནང་བོད་མི་གྲངས་ ༡༢༡ ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོས་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་གྲངས་གཉིས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ། རྒྱ་བལ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ད་ལྟ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱིས་མནར་བཞིན་པ་མི་གྲངས་ ༦༣༩ ཡོད། ཅེས་གསུངས།
མང་ཚོགས་ནས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ལ་དྲི་བ་ཕུལ་བ་ཁག་ལ་སྨན་པ་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་ལན་འདེབས་གནང་དོན། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོས་པ་ཡིན་ན་ཟླ་བ་གསུམ་རྗེས་ལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་ཆོག་གི་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་ནང་སྦྲུམ་མ་རྣམས་ལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་ཆོག་པའི་ལམ་སྟོན་མེད་པའི་སྐོར་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ནང་ཕྲུ་གུར་འོ་མ་སྤྲོད་བཞིན་པའི་ཨ་མ་ཚོར་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་ཆོག་གི་ཡོད་པ་དང་། སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་ཟིན་པ་ཡིན་ནའང་མུ་མཐུད་ཁ་རས་གྱོན་དགོས་པ་དང་། སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་མ་འཕྲོད་པ་ (allergy) རྣམས་ལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་ཆོག་གི་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས།།