༄༅། །༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་རྗེ་བཙུན་བསྟན་འཛིན་དགེ་འདུན་ཡེ་ཤེས་འཕྲིན་ལས་ཕུན་ཚོགས་དཔལ་བཟང་པོ་མཆོག་དང་། ཡབ་ཡུམ་དང་ནང་མི། བྱ་བྲལ་རིན་པོ་ཆེ་བཅས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་པ་ནས་ད་བར་མི་ལོ་ ༢༦ ཧྲིལ་པོ་འགོར་བཞིན་ཡོད།   ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ཉི་ཧོང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གིས་ཉི་ཧོང་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་ (Foreign Correspondents’ Club) སུ་ཉི་ཧོང་སྐད་དུ་ཡོད་པའི་ཀུན་གཟིགས་༧པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་མཛད་རྣམ་རྗེས་དྲན། རྐུ་ལ་ཤོར་བའི་བོད་ཀྱི་བྱིས་པ། ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་དབུ་འབྱེད་ཀྱིས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་གནང་ཡོད། 

དེ་ཡང་དཔེ་དེབ་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མཛད་སྒོར་ཉི་ཧོང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཨརྱ་ཚེ་དབང་རྒྱལ་པོ་ལགས་ཀྱིས། དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་ནི་བོད་མིར་མཚོན་ན་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོས་ལོ་ངོ་ཉེར་དྲུག་གོང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གིས་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་རྗེ་བཙུན་བསྟན་འཛིན་དགེ་འདུན་ཡེ་ཤེས་འཕྲིན་ལས་ཕུན་ཚོགས་དཔལ་བཟང་པོ་མཆོག་བཙན་འཕྲོག་བྱས་ཏེ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་པ་དེ་བོད་མི་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་ནམ་ཡང་བརྗེད་མེད་ཅེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་སྤྲོད་རྒྱུ་ཡིན། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གིས་ཆོས་ལ་ཁས་ལེན་དང་ཡང་སྲིད་སྐོར་རྒྱུས་མངའ་གང་ཡང་མེད་བཞིན་དུ་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པའི་ཡང་སྲིད་རྫུན་མ་ཞིག་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་པ་དང་། གཞིས་ལུས་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཡོངས་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གིས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་པཎ་ཆེན་རྫུན་མ་ལ་ནམ་ཡང་ངོས་འཛིན་དང་དད་གུས་གནང་གི་མ་རེད། ཅེས་དང་།རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་མཆོག་དང་། ཡབ་ཡུམ་དང་ནང་མི། བྱ་བྲལ་རིན་པོ་ཆེ་བཅས་གང་དུ་ཡོད་མེད་ཁ་གསལ་གྱིས་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་ལམ་ལུགས་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱེད་བཞིན་པ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས། ཞེས་གསུངས།

གཞན་ཡང་ཁོང་གིས། མང་གཙོ་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་བཅས་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་མཉམ་རུབ་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་དང་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་རིན་ཐང་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པར་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་པའི་གལ་གནད་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས།

ཊོ་ཀི་ཡོ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་སྐུ་ཞབས་ས་ཊོ་ཤིས་ཧི་ར་ནོ་ (Satoshi Hirano) ལགས་ཀྱིས། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བ་དེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༦ ལྷག་གི་རིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་བ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༡  མཆོག་ལ་བྱུང་བའི་རྐྱེན་ངན་སྐོར་དོ་སྣང་མང་ཙམ་གནང་དགོས་ཞེས་རེ་སྐུལ་གནང་ཡོད། 

རྒྱ་ནག་གིས་ཆིན་གོང་མ་སྲིད་གཞུང་གི་སྐབས་ནས་གསེར་བུམ་དཀྲུགས་ཏེ་བོད་ཀྱི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་ལ་བོད་ཐོག་བདག་དབང་ཡོད་ཚུལ་བསྒྲགས་དང་སྒྲོག་བཞིན་ཡོད། དོན་དངོས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་དེ་ལྟར་སྒྲོག་བཞིན་པ་དེ་བདེན་པ་མ་རེད། བོད་མི་ཚོས་བླ་སྤྲུལ་ཚང་མ་གསེར་བུམ་དཀྲུགས་ནས་ངོས་འཛིན་ཞུས་མེད། ཅེས་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་ཞེན་རིང་ལུགས་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གཏོར་བརླག་བཏང་ཡོད། རྒྱ་ནག་ལ་བོད་མིའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་ཐེ་བྱུས་བྱེད་རྒྱུའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་བདག་དབང་གང་ཡང་མེད། རྒྱ་ནག་གིས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༡ མཆོག་ངེས་པར་དུ་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས། ཞེས་གསུངས། 

ཉི་ཧོང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡང་ཚོགས་པའི་ (Amnesty International) འབྲེལ་མཐུད་པ་སྐུ་ཞབས་ཌེ་སུ་ཀེ་ཀི་ཐེ་ (Daisuke Kitai) ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཀུན་གཟིགས་༧པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༡  མཆོག་དང་། ཡབ་ཡུམ་དང་ནང་མི་བཅས་གང་དུ་ཡོད་མེད་ཁ་གསལ་དང་གློད་བཀྲོལ་དགོས། ཞེས་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡང་ཚོགས་པས་མུ་མཐུད་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ལ་དོ་སྣང་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས། ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་ཡོད། 

ཉི་ཧོང་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ཀརྨ་ལགས་ཀྱིས་ཉི་ཧོང་རྒྱལ་ཡོངས་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཉི་ཧོང་ཤེས་རིག་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ཞི་མོ་མུ་ར་ཧ་ཀུ་བྷུན་ (Shimomura Hakubun) མཆོག་གི་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོགས་སྦྱང་གནང་ཡོད། བསྒྲགས་གཏམ་དེའི་ནང་སྐུ་ཞབས་ཞི་མོ་མུ་ར་ཧ་ཀུ་བྷུན་མཆོག་གིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཀུན་གཟིགས་༧པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༡  མཆོག་བཙན་འཕྲོག་བྱས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༢༥ ལྷག་རིང་བཙོན་འཇུག་བྱས་པ་ནི་འཛམ་གླིང་ནང་ཆེས་དཀོན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་རེད།  ཅེས་དང་། 

རྒྱ་ནག་གིས་ཀུན་གཟིགས་༧པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༡  མཆོག་གང་དུ་ཡོད་མེད་གསལ་བསྒྲགས་དང་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་ལ་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ཀུན་གཟིགས་༧པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༡  མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་ལ། འཛམ་གླིང་ནང་བོད་མིར་མ་གཏོགས་སུ་གང་ལའང་བོད་མིའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་ཡོད། ། 

བརྙན་འཕྲིན་གཟིགས་ཆེད་འདིར་གནོན།