༄༅། །འདི་གར་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་བཏང་གནས་ནང་འཁོད་དོན། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་ནས་ལས་ཁུར་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱས་ཟིན་པའི་གསལ་བསྒྲགས།
༡། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༦ ཉིན། ངེད་ཅག་ཐུན་མོང་ནས། སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༡༠ པའི་ཐོག་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་གྱི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པའི་སྐོར་ལ་གསལ་བཤད་བྱས་པའི་ནང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༤༠ པའི་དགོངས་དོན་ལ་གནོད་འགལ་བྱས་པར། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོ་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་བཀའ་ཁྱབ་རིམ་བསྟུད་བཏང་བར་བརྩི་མེད་གཏོང་རྐྱང་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་ཁྱད་གསོད་བྱེད་རྐྱང་། ཁྲིམས་འགལ་གྱི་སྐྱོན་མཚང་འགེབས་ཆེད་དུ་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་འགྲེལ་ལོག་བྱེད་རྐྱང་བྱས་པའི་བྱ་སྤྱོད་རྣམས་དུས་ནམ་ཡང་དག་འབུད་བྱེད་ཐབས་མེད་ཅེས་གསལ་སྟོན་ཟིན་པ་དང་། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གསུམ་སྡེབ་གཅིག་ཏུ་འཕོ་འགྱུར་གྱི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་དེ་ནི་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་མེད་པ་དང་། བྱ་རིམ་མེད་པར་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་གོ་ལོག་དང་འགྲེལ་ལོག་བརྒྱུད་འོལ་ཚོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་རིམ་ཚུལ་མིན་དུ་སྤྱད་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ལོག་ཁྲིད་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གསལ་བསྒྲགས་ཞུས་པའི་དོན་གནད་རྣམས་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་གྱི་མཛད་ཁུར་བཞེས་མྱོང་བའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་ཟུར་པ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཟུར་པ་ཐུན་མོང་གི་ཁྲིམས་དོན་ངོས་འཛིན་གསལ་བསྒྲགས་མཛད་པའི་ཡིག་ཆ་དང་། བཅའ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་བཀའ་ཁྲི་ཟུར་པ་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་ནོར་ཝེ་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་བཀའ་ལན་གནང་བའི་བརྙན་འཕྲིན། ཁྲིམས་ལུགས་རིག་པ་བ་མང་དག་གི་དཔྱད་རྩོམ་སོགས་སུ་ངོས་འཛིན་རྩེ་མཐུན་ཡིན་པ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གསལ་པོ་ཆགས་ཡོད།
༢། ངེད་ཅག་གི་གསལ་བཤད་ནང་། ལས་འགན་བཤོལ་བ་ (recuse) ཡིན་ཞེས་པ་ནི། ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་གྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་དོན་ཚན་ ༤༢ པ་དང་། སྤྱི་མང་གཏུག་བཤེར་འགྲོ་ལུགས་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་དོན་ཚན་ ༧༩ པར། གྱོད་ཡས་བདེ་སྙན་ཕུལ་བའམ། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རང་ཉིད་ཁ་མཆུ་དེ་དང་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཚེ། ཕྱོགས་ལྷུང་གི་ཉེན་སྐྱོན་འགོག་ཆེད་ལས་འགན་ཕྱིར་བཤོལ་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་ལས་འགན་རེ་ཞིག་བཤོལ་བ་མ་གཏོགས། ཁྲིམས་མཐུན་མ་ཡིན་པའི་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ ནང་གསལ་འཕོ་འགྱུར་ངོས་ལེན་བྱས་པ་ཞིག་མིན་ལ། ལས་གནས་རྩ་དགོངས་ཞུས་པ་ཞིག་ཀྱང་མིན་ཞིང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༤༥ ནང་གསེས་ ༣ པ་དང་། དོན་ཚན་ ༧༣ ནང་གསེས་ ༣ པ་ནང་གསལ་ལྟར་ལས་ཁུར་རྒྱུན་འཛིན་མ་ཆོག་པར་བཤོལ་དགོས་པའི་གོ་དོན་ཡང་མིན། སྐབས་དེར་ངེད་ཅག་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥ པས་མཚོན་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་མཐར་ཐུག་གི་དབང་ཚད་སྤྱད་དེ། གྲོས་ཆོད་དེ་རྩིས་མེད་ཀྱི་བྱ་རིམ་ལག་བསྟར་བྱས་ཚེ། ལྷན་སྐྱེས་དྲང་བདེན་ (natural justice)ཞེས་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ལྟ་གྲུབ་ལ་གནོད་འགལ་འབྱུང་ཉེན་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་ང་ཚོས་ལས་འགན་བཤོལ་བའི་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཡིན།
༣། ང་ཚོས་སྐབས་དེར། དོན་རྐྱེན་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་མང་ཚོགས་ནང་བློ་འཚབ་དང་། ཡིད་ཕྱུང་བའི་སེམས་ཚོར་ཅི་རིགས་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ལ་བསམ་ཚོད་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་ནའང་། རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་། ཁྲིམས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་ལ་འདུན་མོས་མ་ལྷོད་པར། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཟིང་ལོང་མི་ཡོང་བའི་འགན་ཁུར་བཞེས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། འཕྲལ་རྐྱེན་གེགས་བར་འདི་རིགས་ལས་སྒྲོལ་བའི་ཐབས་ལམ་གང་མགྱོགས་རྙེད་ངེས་ཞེས་ཞུས་ཟིན་ལྟར་ད་བར་ངང་སྒུག་ཞུས་ཀྱང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་འཕར་མ་ཞིག་སྐོང་རྒྱུའི་ཚོགས་བརྡ་བཏང་ཟིན་པ་དེའང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཉུང་མཐའི་གྲངས་ཚད་མ་ལོངས་པར་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ཐབས་བྲལ་ལུགས་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་འདུག་པར་བརྟེན། སྐབས་ ༡༦ པའི་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་མི་ལྡན་པའི་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ པ་དེ་ཉིད་ཕྱིར་འཐེན་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་གསོ་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཤོར་ཟིན་པ་དང་། གནས་སྟངས་འདི་མུར་སོང་ཚེ། སྐབས་གསར་པའི་བཀའ་ཤག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་འགོ་འཛུགས་མ་ཐུབ་པར། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་ག་མེད་པ་ཆགས་ཉེའི་མཚམས་སུ་སླེབས་ཡོད།
༤། ངེད་ཅག་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གསུམ་ནས་ལས་འགན་བཤོལ་བའི་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། སྐབས་ ༡༦ པའི་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཐོག་གིས་མཚོན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་ལོ་མང་མཛད་ཁུར་ཅི་རིགས་བཞེས་མྱོང་བའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་ཟུར་པ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཟུར་པ། བཀའ་ཁྲི་ཟུར་པ་དང་བཀའ་ཟུར། སྤྱི་ཟུར། གཞུང་ཞབས་ཟུར་པས་མཚོན་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཚོགས་སྒེར་མང་དག་ཅིག་གིས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལ་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ ཕྱིར་འཐེན་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་སྙན་ཞུའི་ངོ་བཤུས་འབོར་ཆེན་ཞིག་འབྱོར་འདུག་པ་མ་ཟད། ཉེ་ལམ་ནས་ངེད་ཅག་གིས་ལས་ཁུར་རྒྱུན་སྐྱོང་དགོས་སྐོར་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་། ཚོགས་སྡེ་ཁག མང་ཚོགས་སྟོང་ཕྲག་དུ་མས་མཚན་རྟགས་སྡེབ་འགོད་དམ། ཚོགས་སྒེར་རྣམ་པ་ཅི་རིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྙན་ཞུ་རིམ་བསྟུད་དུ་བཏང་འབྱོར་བྱུང་དང་འབྱུང་མུས་ཡིན་པའི་སྐོར་དང་། གྲོས་ཆོད་དེ་འཇོག་སྐབས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་དང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་གཅིག་བཅས་རྩ་དགོངས་ཞུས་ཟིན་པའི་སྐོར་སྤྱི་ཁྱབ་ཁྲིམས་དྲུང་གིས་སྙན་གསན་རིམ་པར་བྱུང་བ་དང་།
༥། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་སྐབས་ ༡༦ པའི་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཐོག་གྲངས་ ༡༩ ནས་མཚན་རྟགས་སྡེབ་བཀོད་ཀྱི་ཕྱག་བྲིས་དང་། སྤྱི་འཐུས་ལས་ཐོག་གྲངས་ ༢ ནས་ཕྱག་བྲིས་སོ་སོར་ངེད་ཅག་མིང་སྨོས་ཀྱིས་གནང་འབྱོར་བྱུང་བའི་ནང་། གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་སྔ་མའི་སྟེང་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ པ་དེ་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་ནོར་འཁྲུལ་ར་འཕྲོད་པའི་ཐོག་ནས་ངེད་ཅག་ལས་ཁུར་རྒྱུན་མཐུད་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་འདུག་པ་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་རྩ་འབོར་གྱི་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱིས་གྲོས་ཆོད་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ལུགས་ཀྱི་གཞི་རྩ་བཤིག་ཟིན་ནས། ད་ཆ་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་ལས་འགན་ཕྱིར་བཤོལ་གྱི་རྐྱེན་རྩ་མེད་པ་ཆགས་པར་བརྟེན། གཞིས་ལུས་སྤུན་ཟླར་བློ་ཕམ་ཡི་ཆད་མི་འབྱུང་བ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་རྒྱུན་གནས་དང་། མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་སྲུང་སྐྱོབ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་གསོ། མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་སྔར་བཞིན་སྲ་བརྟན། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཞི་ལྷིང་ཡོང་བ། ལྷག་དོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཐུགས་བསུན་མི་འབྱུང་བ་བཅས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ང་ཚོས་ལས་ཁུར་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱས་ཏེ། ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་སྤྱི་ཁྱབ་ཁྲིམས་དྲུང་ལ་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀར་དེ་དོན་གནས་ཚུལ་ཡིག་ཐོག་སྙན་གསན་ཞུ་དགོས་པའི་བཀོད་མངགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་འདི་སྤེལ་བ་ཡིན། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཐུན་མོང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༤ ལ། །
ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ། ཁྲིམས་ཞིབ་པ། ཁྲིམས་ཞིབ་པ།
དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ། ཀརྨ་དགྲ་འདུལ། བསྟན་འཛིན་ལུང་རྟོགས།
