༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་་༤ ཚེས་ ༡ ཉིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༥༣ དེ་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། གསལ་བསྒྲགས་ཞུ་མཁན་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་འཕར་བྱམས་པ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་དང་། སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས། སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་བཅས་ཡིན།
དང་པོ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་འཕར་བྱམས་པ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་གསུང་དོན། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གར་ནང་ནད་ཡམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཞིང་གཉན་སྲིན་གྱི་རྣམ་པ་འགྱུར་བ་ལས་ནད་འགོས་མྱུར་བ་དང་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བ་ཡོང་གི་ཡོད་ན་ཚང་མས་ཐུགས་སྣང་ངེས་པར་དུ་གནང་དགོས་འདུག འདས་པའི་ལོ་གཅིག་ཙམ་ནས་ང་ཚོས་ནད་ཡམས་འདིར་འགོག་སྲུང་གང་ཐུབ་གནང་ཡོད། ད་དུང་ཡིན་ནའང་མུ་མཐུད་གནང་རོགས་ཞེས་ཞུ། གཉན་སྲིན་ནད་འབུ་འདིས་གང་ཟག་སུ་ཡིན་རུང་དབྱེ་བ་མེད་པས་ག་དུས་ཡིན་ཡང་འགོས་སྲིད། ལྷག་པར་ཉེ་བའི་ཆར་ལོ་གཞོན་པ་མང་པོར་གཉན་སྲིན་འདི་འགོས་ནས་ནད་རྟགས་ཅུང་ཚབས་ཆེ་བ་མངོན་གྱི་འདུག་ན་ཚང་མས་ཐུགས་སྣང་གཟབ་གཟབ་གནང་གལ་ཆེ། མཁས་པ་མང་པོས་གསུང་གསལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འདི་མ་ཕོག་ན་ཡག་ཤོས་ཡིན་ཞིང་དེ་ཕོག་ནས་སྲོག་ལ་སྐྱོན་བྱེད་སྲིད་མ་སྲིད་གང་བྱུང་ཡང་གང་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ན་ཆ་དང་། ལྷག་པར་གློ་བར་གནོད་སྐྱོན་བྱུང་ངེས་ལ་སོང་ཚང་མས་རྣམ་གཡེང་དུ་མ་སོང་བར་གཟབ་གཟབ་གནང་རོགས།གནད་དོན་གཉིས་པ་དེ་ད་ཆ་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གང་སར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་གར་ནང་དུའང་ས་གནས་སོ་སོར་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྔོན་ཁབ་གང་མང་ཐོབ་ཐབས་འབད་བརྩོན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་ཟིན་རྗེས་ཁ་རས་གྱོན་རྒྱུའི་སྔོན་འགོག་ཐབས་ལམ་མ་བསྟེན་པར་གང་བྱུང་འགྲོ་བསྐྱོད་དང་། ཁབ་བརྒྱབ་པ་དང་ངལ་རྩོལ་ཤུགས་ལས་སོགས་བྱེད་ན་ཅུང་ཉེན་ཁ་ཡོད་སྲིད་པས་ཐུགས་གཟབ་གནང་རོགས། རྒྱ་གར་ནང་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ནས་ལོ་ན་ ༤༥ ཡན་ལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་རྒྱུ་འགོ་ཚུགས་ཡོད། བོད་མི་འདུ་སྡོད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་འགའ་ཤས་ནང་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་ཆོག་པའི་བཀའ་འཁྲོལ་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་། རྡ་ས་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་དུའང་རྒྱག་བཞིན་ཡོད། བོད་མི་གང་ཞིག་ཉམ་ཐག་ཐོ་གཞུང་ནང་ཡོད་པ་དང་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ནང་ཞུགས་པའི་ཚོགས་མི། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་རྣམས་ལ་འདི་ནས་སྨན་ཁབ་རིན་པ་ཆག་ཡང་ཐོག་དགོངས་བཞེས་གནང་བཞིན་ཡོད་ན་བོད་མི་གང་མང་གིས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བཞེས་གནང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ།
གཉིས་པ། ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་འབྲེལ་མཐུད་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ནང་ཚོགས་ཆུང་གི་གྲུབ་ཐོན་མདོར་བསྡུས་ཞུས་དོན། འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་ནང་ཁྱོན་རྒྱ་གར་ནང་བོད་མི་གྲངས་ ༥༣༢ ༼རང་ཁྱིམ། ༢༡༠ ཚོགས་སྡེ་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་མཐུན་འགྱུར་སྦྱར་བའི་འགོག་དབྱེ་ཟུར་འཇོག་ཁང་དུ་བཞུགས་མཁན་མི་གྲངས་ ༣༢༢༽ འགོག་དབྱེ་ཟུར་བཀག་ཐོག་བཞུགས་ཡོད་པ་དང་། གཉིས་པ་གསོ་རིག་ལུས་སེམས་ནུས་གསོའི་སྨན་ཁྱོན་བསྡོམས་ ༢༨༣༨༧ རིན་མེད་ཕུན་ཟིན་པ་དང་། སེམས་ཁམས་འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་ནང་ནད་གཞི་ཕོག་པའི་མི་གྲངས་ ༡༣ ལ་ཁ་པར་བརྒྱུད་ནས་སེམས་ཁམས་འཕྲོད་བསྟེན་སློབ་གསོ་གནང་བ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག སེམས་ཁམས་འཕྲོད་བསྟེན་ཚན་པའི་ངོས་ནས་བལ་ཡུལ་གནས་བཞུགས་མདུན་བསྐྱོད་ཞབས་ཞུ་བའི་སེམས་ཁམས་འཕྲོད་བསྟེན་སླད་ཟབ་སྦྱོང་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་བཀག་འགོག་ཆེད་བདུན་ཕྲག་འདིའི་ནང་ཁྱོན་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་མི་གྲངས་ ༡༠༠༠ ཙམ་ལ་ནད་གཞི་ཕོག་ཡོད་མེད་བརྟག་དཔྱད་ཐུབ་པ་བྱུང་། རྒྱ་གར་ནང་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་རྒྱུ་འགོ་ཚུགས་ནས་ད་བར་མདུན་བསྐྱོད་ཞབས་ཞུ་བ་མི་གྲངས་ ༩༤༠ དེ་བཞིན་བོད་མི་ལོ་ན་ ༦༡ ཡན་དང་ ༤༥ ཡན་བླ་གཉན་གྱི་ནད་གཞི་ཡོད་པ་མི་གྲངས་ ༧༦༣༡ བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༨༥༧༡ ཙམ་ལ་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་མཐུན་འགྱུར་འོག་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། གཞན་ཡང་ས་གནས་ཛ་དྲག་ཚོགས་ཆུང་ནས་ས་གནས་སོ་སོར་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་རྒྱུ་མཚོན་པའི་ལས་དོན་རྣམས་མུ་མཐུད་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། གསུམ་པ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ནད་གཞི་ཕོག་པ་སྙན་གསང་ཞུ་རྒྱུར། འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་ནང་རྒྱ་གར་ནང་དུ་ནད་གཞི་ཕོག་པ་ར་འཕྲོད་བྱུང་བ་མི་གྲངས་ ༢༩ བྱུང་ཡོད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་གྲངས་ ༩ དང་བུད་མེད་གྲངས་ ༢༠ དེའི་ནང་ནས་དགུང་ན་མཐོ་ཤོས་དེ་ ༨༩ དང་ཆུང་ཤོས་དེ་ལོ་ ༡༧ ཡིན། ནད་རྟགས་ཡོད་པ་མི་གྲངས་ ༡༤ དང་ནད་རྟགས་དམིགས་བསལ་མེད་པ་མི་གྲངས་༡༥ ནད་གཞི་ཕོག་པ་དང་ནད་པ་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་གཏུག་བྱུང་བ་རྣམས་རང་ཁྱིམ་དང་། ཚོགས་སྡེའི་ཟུར་བཀག་ཐོག་དོ་ནན་བཞུགས་ཤིང་གསོ་བཅོས་གནང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཞུ། ད་བར་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་ནང་བོད་མི་ནད་གཞི་ཕོག་པ་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༡༧༢༠ དང་དྲག་སྐྱེད་བྱུང་བ་མི་གྲངས་ ༡༥༧༦ འདས་གྲོངས་སོང་བ་མི་གྲངས་ ༤༧ ད་ལྟ་ནད་མནར་བཞིན་པ་མི་གྲངས་ ༩༧ ཡོད་པ་ཡིན།
བཞི་པ། མི་མང་ལ་ཐུགས་སྣང་ལམ་སྟོན་ཞུ་རྒྱུར། ད་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ནད་གཞི་འདི་ཕོག་པའི་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༡༢༧ དང་བྱེ་བྲག་རྒྱ་གར་ནང་ས་ཡ་ ༡༢ ལྷག་བྱུང་ཡོད། རྒྱ་གར་ནང་ད་ལྟ་ནད་མནར་བཞིན་པ་མི་གྲངས་ ༥༨༤༠༥༥ ཙམ་བྱུང་ཞིང་འདས་པའི་ཆུ་ཚོད་ཉེར་བཞི་ནང་མི་གྲངས་ ༧༢༣༣༠ བྱུང་ཡོད་ཅིང་ད་ལྟའང་རྒྱ་གར་མངའ་སྡེ་མཧཱ་རཱཥཊྲ་དང་ཀརནཱ་ཊཀ ཀེ་རལ་སོགས་ནང་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་ན། མང་ཚོགས་ནས་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་འདིར་དམིགས་བསལ་ཐུགས་སྣང་དང་སྔོན་འགོག་ཐབས་ལམ་རྣམས་རྣམ་གཡེང་དུ་མ་སོང་བར་མུ་མཐུད་ནས་གནང་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་ཞུ། དེ་སྔོན་ཞུས་པ་བཞིན་ནད་གཞི་འདི་མི་ནས་མི་བརྒྱུད་འགོས་ཁྱབ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པས་མིའི་དབར་རྒྱང་ཐག་འཇོག་རྒྱུ་དང་། ཁ་རས་གྱོན་རྒྱུ། མི་མང་འདུ་འཛོམས་སར་གང་ཐུབ་འགྲོ་བསྐྱོད་འཛེམ་རྒྱུ། ལག་པ་ཡང་སེ་འཁྲུ་བ་དང་ཉེ་འཁོར་ཅ་དངོས་རྣམས་དུག་སེལ་གནང་རྒྱུ་ཤིིན་ཏུ་གལ་ཆེ། ནད་རྟགས་མངོན་ཚེ་ངེས་པར་སྨན་པ་བསྟེན་གཏུག་དང་གསོ་བཅོས་གནང་གལ་ཆེ་བ་སླར་དྲན་བསྐུལ་ཞུ།
དེ་རྗེས་སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་ལམ་སྟོན་གནང་དོན། རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་བཀོད་ཁྱབ་གནང་གསལ་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་དུ་ད་བར་མི་གྲངས་ ༧༠ ཙམ་ལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་དོད་དང་འབྲེལ་ནས་ལོ་ན་ ༦༠ ཡན་གྱི་མི་རྣམས་ལ་སྔོན་ཁབ་རིན་མེད་ཐོག་རྒྱག་རྒྱུ་དང་། ལོ་ ༤༥ ནས་ ༥༩ བར་གྱི་མི་རྣམས་ལ་ཁབ་ཀྱི་རིན་བབ་ཧིན་སྒོར་ ༡༥༠ ལེན་བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཐད་ཀར་བཏང་འཛིན་འོག་ཡོད་པའི་སྨན་ཁང་ནང་རིན་མེད་ཡིན་ཡང་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་ནི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཐད་ཀར་འཛིན་སྐྱོང་འོག་མེད་པའི་སྨན་ཁང་ཞིག་ཡིན་པས་འདི་ནས་ཧིན་སྒོར་ ༡༥༠ ལེན་པ་དེ་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་འབུལ་དགོས། སྨན་ཁབ་རྒྱག་གླའི་དོད་ཧིན་སྒོར་ ༡༠༠ དེ་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་ནས་བཞེས་ཀྱི་མེད་པ་དེ་དོན་ཐག་གཅོད་བྱུང་སྐོར་གསལ་བཤད་གནང་།
མིང་མང་ནང་དོགས་འདྲི་འགས་ཤས་ཡོང་གི་འདུག་པ་དེ་ནི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་ཟིན་པ་རྣམས་ལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་དགོས་མིན་ཐད་རེད་འདུག་པ་དེ་དོན་ནད་གཞི་ཕོག་ཟིན་ནའང་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་ན་དགེ་ཚན་ཆེ་བ་ཡོད་པས་ངེས་པར་རྒྱག་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་ཞུ། ཡང་ཁག་གཅིག་གིས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་སའི་ས་ཆའི་སྐོར་དོགས་འདྲི་འདུག་པ་རྣམས་ལ་སྔོན་ཁབ་རྒྱག་སའི་ས་ཆའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད་ཀྱང་སྔོན་ཁབ་དང་པོ་གང་ཐོབ་པ་དེ་ག་རང་སྔོན་ཁབ་གཉིས་པ་དེ་ཐོབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་། ཡང་འགའ་ཞིག་གིས་ཁྲག་ཤེད་དང་གཅིན་སྙི་སོགས་ནད་གཞི་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་དགོས་མིན་དོགས་པ་འདུག་པ་དེའི་ཐད་གོང་གི་ནད་གཞི་ཡོད་པ་རྣམས་ནས་ངེས་པར་དུ་སྔོན་ཁབ་རྒྱག་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་ཞུ།
ཡང་མང་ཚོགས་ནས་དོགས་འདྲི་གཞན་ཡོད་ཚེ་ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་དང་ས་གནས་སྨན་པ་རྣམས་ལ་འབྲེལ་བ་གནང་རོགས་ཞུ། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གར་ནང་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རིགས་གཉིས་ཡོད་པས་སྔོན་ཁབ་གཉིས་ཀས་ནད་འགོག་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ཡོད་ན་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་གང་ཐོབ་ཀྱི་འདུག་པ་དེ་བཞེས་གནང་དགོས། འོན་ཀྱང་སྔོན་ཁབ་ཐེངས་གཉིས་རྒྱག་དགོས་པའི་གཉིས་ཀ་སྔོན་ཁབ་རིགས་གཅིག་པ་སྟེ་སྔོན་ཁབ་དང་པོ་དེ་ (Covishield) ཐོབ་ཡོད་ན་གཉིས་པ་དེའང་ (Covishield) ཁབ་རིགས་དེ་ག་རང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་དོན་སླར་གསལ་ནན་ཞུ། ཡང་ས་གནས་འགའ་ཤས་ལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་རྒྱག་སར་ནད་འགོས་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་འདུག་ན། སྔོན་ཁབ་རྒྱག་སར་མིའི་དབར་རྒྱང་ཐག་འཇོག་རྒྱུ་དང་ཁ་རས་གྱོན་རྒྱུ་སོགས་སྔོན་འགོག་ཐབས་ལམ་རྣམས་ངེས་པར་བསྟེན་དགོས། བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་དུ་སྔོན་ཁབ་རྒྱག་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་དེ་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ཚེས་ ༥ ཚེས་ ༧ ཚེས་ ༩ བཅས་ཡིན་པ་མང་ཚོགས་ལ་མཁྱེན་རྟོགས་སླད་ཞུ།
མཐར་དྲན་སྐུལ་ཚུལ་དུ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་ཟིན་ནའང་ནད་གཞི་དེ་འགོས་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་སྔོན་འགོག་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ན་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་གཉིས་ཀ་རྒྱག་པའི་རྗེས་སུའང་ཁ་རས་གྱོན་རྒྱུ་དང་། མིའི་དབར་རྒྱང་ཐག་འཇོག་རྒྱུ། ལག་པ་ཡང་སེ་འཁྲུ་བ་སོགས་སྔོན་འགོག་ཐབས་སྤྱོད་རྣམས་མུ་མཐུད་ནས་བསྟེན་དགོས་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༥༣ དེ་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་ཡོད། །