ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ རེས་གཟའ་ཕུར་བུ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཨིན་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ལོན་ཌོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་མང་གཙོའི་གླེང་སྟེགས་ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་དང་བྷི་བྷི་སི་ཨེ་ཤི་ཡའི་སྡེ་ཚན་གྱི་གསར་འགོད་པ་ཟུར་པ་ཧམ་ཧྥི་རེ་ (Humphrey Hawksley) ལགས་ཀྱི་གཙོ་སྐྱོང་འོག་དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་དཀའ་ངལ་སྐོར་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་ཡོད།

བགྲོ་གླེང་ཐོག་མང་གཙོའི་གླེང་སྟེགས་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ལོར་ཌི་བྷི་རུ་སི་(Lord Bruce) ལགས། བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁོར་ཡུག་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་འཛམ་ལྷ་བསྟན་པ་རྒྱལ་མཚན་ལགས་དང་ཁོར་ཡུག་ཉམས་ཞིབ་པ་བདེ་ཆེན་དཔལ་མོ་ལགས། ཝེ་ཀེ་ཧྥོར་རེ་སི་ཊི་མཐོ་སློབ་ཁང་ (Wake Forest University) གི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཇོན་ (John H. Knox, Henry C. Lauerman) ལགས། ཡུ་རོབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཞུ་གཏུག་དང་འབྲེལ་ལམ་ཚན་པའི་ངེས་སྟོན་པ་ཁི་རི་སི་ཊ་ (Christa Meindersma) ལགས་བཅས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད།དེ་ཡང་བགྲོ་གླེང་གི་ཐོག་མར་མང་གཙོའི་གླེང་སྟེགས་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ལོར་ཌི་བྷི་རུ་སི་ལགས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་མཁན་ཡོངས་ལ་ཕེབས་བསུ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས་བོད་ནི་འཛམ་གླིང་གི་ཡང་རྩེ་དང་སྣེ་གསུམ་པ་ཡིན་ཞིང་། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གཏོར་བརླག་བཏང་བ་ཡིན་ན་དེ་སླར་གསོ་བྱེད་པར་ལོ་མང་པོ་འགོར་གྱི་རེད། ཅེས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་པེ་རི་སིར་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཆེས་མཐོའི་ལྷན་ཚོགས་སུ་གསུང་འཕྲིན་བསྩལ་བ་ལུང་འདྲེན་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་གིས་བོད་མི་ཙམ་མིན་པར་རྒྱ་ནག་དང་། རྒྱ་གར། པ་ཀི་སི་ཐན། བྷང་ལ་དེ་ཤི་སོགས་ཀྱི་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་མང་པོའི་འཚོ་གནས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་དང་གཙང་པོ་ཁག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་གལ་གནད་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས་ཡོད།ཨིན་ཡུལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཕར་སི་བསོད་ནམས་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས། བོད་མཐོ་སྒང་གི་འཁྱགས་རོམ་དང་གཙང་པོའི་གལ་གནད་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད། དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཇོན་ལགས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ནི། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མཁན་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ཞེས་དང་། རྒྱ་ནག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་གཅིག་མཚུངས་ལྟར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་མཁན་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུའི་འགན་ཡོད། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མཁན་རྣམས་ལ་ཡང་ཡང་ཉེན་ཁ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས།བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིང་ཁང་གི་ཁོར་ཡུག་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་འཛམ་ལྷ་བསྟན་པ་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས། བོད་མཐོ་སྒང་གི་འཁྱགས་རོམ་གྱིས་ཨེ་ཤི་ཡ་ཡོངས་དང་། ཡུ་རོབ། བྱང་ཨ་རི་སོགས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས།   ཁོར་ཡུག་ཉམས་ཞིབ་པ་བདེ་ཆེན་དཔལ་མོ་ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་ཆུ་མཛོད་གྲངས་ ༢༣༨༤༡ ཙམ་བསྐྲུན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆུ་མཛོད་མང་པོ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པར་བརྟེན་ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤི་ཡའི་ནང་བོད་ཀྱི་རྫ་ཆུའི་བཞུར་རྒྱུན་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས།ཡུ་རོབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཞུ་གཏུག་དང་འབྲེལ་ལམ་ཚན་པའི་ངེས་སྟོན་པ་ཁི་རི་སི་ཊ་ལགས་ཀྱིས། གནམ་གཤིམ་འགྱུར་ལྡོག་དང་། བཟོ་གྲྭ ཡར་རྒྱས་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི། ཁོར་ཡུག་འབག་བཙོག་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་མཐོ་སྒང་དུ་སྐྱེ་དངོས་རིགས་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས།  མང་གཙོའི་གླེང་སྟེགས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་བྷེ་རེ་གྷར་ཌི་ནར་ (Barry Gardiner) ལགས་ཀྱིས་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་དགོས་པའི་མཇུག་སྡོམ་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་བཅས།།