༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༦ རེས་གཟའ་ཕུར་བུ། 

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༠ ནས་ ༣༡ བར་དེ་སྔ་རྒྱ་གར་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ཛཱཡཱ་པྲ་ཀཱཤ་ནཱ་རཱ་ཡན་ Jai Prakash Narayan མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་འོག  རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཀོལ་ཀ་ཏར་ Kolkata  རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་ All India Convention on Tibet ཆེས་ཐོག་མ་ཚོགས་ནས་ད་ལྟ་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་ཁུལ་དེར་གཞུང་འབྲེལ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས།  ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༦ རེས་གཟའ་ཕུར་བུའི་ཉིན་ཁུལ་དེར།  རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་ All India Convention on Tibet ཆེས་ཐོག་མ་ཚོགས་ནས་ད་ལྟ་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག   ཐོག་མར་སྣང་གསལ་ཞལ་ཕྱེ་དང་འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་རྒྱལ་གླུ་ཕུལ་མཚམས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། 

དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༡༤ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣ ཉིན་སིམ་ལར་བོད་དང་ཨིན་ཇིའི་ཆིངས་དོན་སྐུ་ཚབ་དབར་ཆིངས་ཡིག་བཞག་ཡོད།  ཨིན་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་སར་ཧན་རེག་མེད་མོ་ཧོན་McMahonདང་། བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བློན་ཆེན་བཤད་སྒྲ་རེད། དེར་ཤིང་སྟག་སིམ་ལའི་ཆིངས་ཡིག་འབོད་པ་རེད། ཆིངས་ཡིག་དེའི་འབྲུ་དོན་ལྟར་བོད་དང་རྒྱ་གར་དབར་ས་མཚམས་རྒྱས་བཅད་ཀྱིས་ས་ཐིག་དེར་མེག་མོ་ཧན་ས་ཐིག་ McMahon line ཅེས་གྲགས་པ་དེར་ཕྱོགས་གཉིས་ནས་ཁྲིམས་མཐུན་ངོས་འཛིན་ཞུས་ཡོད། 

ཆིངས་ཡིག་དེ་བཞག་པ་དང་ལྷན་འཕགས་བོད་གཉིས་དབར་ཚོང་འབྲེལ་གྲོས་མཐུན་གན་ཡིག་ཞིག་ཀྱང་བཞག་སྟེ། ལོ་བཅུ་རེའི་མཚམས་སུ་ཆིངས་ཡིག་བསྐྱར་གསོ་གནང་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད།  ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༧ ལོར་རྒྱ་གར་ཨིན་ཇིའི་དབང་འོག་ནས་རང་བཙན་ཐོབ་པ་དང་།  ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོར་རྒྱ་ནག་ཏུ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དབར་དེ་སྔ་ ༡༩༡༤ ལོར་སིམ་ལར་བཞག་པའི་ཆིངས་ཡིག་དེར་བསྐྱར་གསོ་བྱས་པ་རེད།   དེ་སྔ་བོད་རང་བཙན་ཡིན་སྐབས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་བོད་གཞུང་དང་ལྷན་ཆིངས་ཡིག་བཞག་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་།  རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོར་རྒྱ་ནག་ཏུ་སིམ་ལའི་ཆིངས་ཡིག་ལ་བསྐྱར་གསོ་གནང་ནས་བསླབ་པ་ལྔའི་གྲོས་མཐུན་ནམ་ཧིན་སྐད་དུ་པན་ཆ་ཤཱི་ལ་Panchsheel agreement ཞེས་པ་བཞག་ཡོད། 

 བསླབ་པ་ལྔ་ཞེས་པ་དེ་ཆིངས་ཡིག་དེའི་སྔོན་གླེང་ནང་ཙམ་ལས། ཆིངས་ཡིག་གི་ནང་དོན་ལ་གཟིགས་པ་ཡིན་ན། འཕགས་བོད་ཡུལ་གཉིས་དབར་ཚོང་འབྲེལ་ས་མཚམས་ཚོད་འཛིན་དང་ཚོང་གི་འགྲོ་ལམ་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། འབྲས་ལྗོངས་དང་རྒྱང་རྩེ།  ལྷ་ས་བཅས་བརྒྱུད་ནས་འཕགས་བོད་ཚོང་འབྲེལ་བཙུགས་པ་འཁོད་ཡོད།

རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ལོ་ངོ་ ༢༠ རིང་ཆིངས་ཡིག་དེར་བསྐྱར་ཞིབ་གང་ཡང་མི་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དང་ཐོག་ལོ་ངོ་ལྔ་མ་གཏོགས་ཁས་ལེན་བྱས་མེད།  འོན་ཀྱང་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཨུ་ཚུགས་མཐའ་སྐྱེལ་བྱས་རྐྱེན་ལོ་བརྒྱད་རིང་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་བྱས་འདུག   རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དུས་སྐབས་དེ་ཙམ་ནས་ལོ་ལྔའི་རྗེས་བོད་ས་ཧམ་བཟུང་བྱ་རྒྱུ་དང་།  ལོ་བརྒྱད་ཀྱི་རྗེས་རྒྱ་གར་ས་ཆ་ཧམ་བཟུང་བྱ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་བསྒྲིགས་ཟིན་པ་ཕྱིས་སུ་ར་འཕྲོད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།   གང་ཡིན་བརྗོད་ན་བསླབ་པ་ལྔའི་ཆིངས་ཡིག་དེར་དང་ཐོག་ལོ་ལྔའི་རིང་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་བྱས་པ་ཡིན་སྟབས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ནས་ལོ་ལྔ་མར་བརྩིས་པ་ཡིན་ན་ ༡༩༥༩ འཁེལ་བ་རེད། དེ་ནས་ཕྱིས་སུ་རྒྱ་གར་གྱིས་ཨུ་ཚུགས་བྱས་རྐྱེན་ལོ་བརྒྱད་བར་ཁས་ལེན་བྱས་པ་དེར་གཞིགས་ཚེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ནས་ལོ་བརྒྱད་མར་བརྩིས་པ་ཡིན་ན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༢ ཏག་ཏག་འཁེལ་བ་རེད།

ལོ་དེར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་དཀར་གྱི་ས་མཚམས་སུ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ནས་ཡུལ་གཉིས་དབར་དམག་འཁྲུག་བྱུང་ཡོད། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ས་ཐོག་ཏུ་བཙན་འཛུལ་ཐེངས་མང་བྱས་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ ལོར་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་རྒྱ་གར་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་པ་དང་། ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་བཞག་མཛད་རིང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ཀྲའོ་ཨེན་ལི་ཁོ་པ་ཐེངས་གསུམ་རྒྱ་གར་དུ་སླེབས་ཡོད་པ་རེད།  ཁོ་པས་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ཆེས་ཐོག་མ་སྐུ་ཞབས་པཎྜི་ཏ་ནེ་རུ་མཆོག་དང་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༡ ལོར་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ཟེར་བ་བོད་མིའི་ཐོག་བཙན་དབང་གིས་བཞག་པའི་འབྲུ་དོན་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་རྒྱུ་དང་བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་ཡང་བྱས་པ་རེད།  འོན་ཀྱང་ལོ་གསུམ་ལས་མ་འགོར་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་གྱི་འབྲུ་དོན་ལ་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་ནས་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་བཙན་བཟུང་བྱས་ཡོད།

སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་གྱི་འཐབ་རྩོད་པ་སྐུ་ཞབས་ཛཱཡཱ་པྲ་ཀཱཤ་ནཱ་རཱ་ཡན་ Jai Prakash Narayan མཆོག་དང་། རཱམ་མོ་ནོ་ཧར་ལོ་ཧི་ཡ་Ram Manohar Lohiaམཆོག ཨཱ་ཅརྱ་ཀིར་པ་ལཱ་ནི་Acharya Kripalani མཆོག དཱིན་ད་ཡལ་ཨུཔཱ་ད་ཡ་ Deendayal Upadhyaya མཆོག་བཅས་ཚང་མས་ཞལ་གཅིག་གྲག་ཐོག་ནས་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་མི་རུང་ཞེས་གསུང་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ང་གྲངས་ནང་ལ་འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་སུ་དམག་མི་ཧ་ལམ་མེད་པ་ལྟ་བུ་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་འཛུལ་ལ་དོགས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ལོ་ལྟར་རྒྱལ་མཚམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་མང་པོ་འགྲོ་སོང་བཏང་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད།  བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱ་གར་ལས་ལྷག་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་སུ་ཡང་མེད་སྟབས་བོད་མིར་མཚོན་ན་རྒྱ་གར་ནི་ཕ་ཡུལ་གཉིས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་མ་ཟད།  སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དུས་རྟག་ཏུ་མགོན་པོ་གང་ཉིད་རྒྱ་གར་གྱི་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་བཀའ་སློབ་སྩོལ་བཞིན་པ་དང་།  ད་ལྟ་འདིར་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཡིན་ནའང་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཐུགས་རྗེའི་སྐྱབས་འོག་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད།   ང་ཚོས་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ནམ་ཡང་རྗེད་ཐབས་མེད།

བོད་ནང་ལ་མཚོན་ན་དམ་བསྒྲགས་མུ་མཐུད་གནས་ཡོད། རང་དབང་ཁང་པས་ལོ་ངོ་བཞི་བསྟུད་མར་བོད་དེ་འཛམ་གླིང་ནང་དམ་བསྒྲགས་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་པའི་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་སྙན་ཐོ་བཏོན་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་བོད་མི་ ༡༥༤ རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་ཡོད།  པེ་ཅིང་གསར་འགོད་པ་ཚོས་སི་རི་ཡ་དང་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་ནང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ལས་བོད་ནང་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་དཀའ་ལས་ཁག་པ་འདུག ཅེས་བརྗོད་ཡོད། 

དེང་སྐབས་ཐེ་ཝན་དང་ཧོང་ཀོང་ནང་ལ་མཚོན་ནའང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལོ་རེ་ཞིན་དམ་བསྒྲགས་ཇེ་ཆེར་བཏང་ནས་བོད་གཉིས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ངེས་ཡིན།  ཞེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་འདུག  མཛད་སྒོའི་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་ནུབ་བྷེང་གཱལ་མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་Jagdeep Dhankar མཆོག  དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ཁྱེར་མེ་མཆོག་སོགས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད།  གཞན་ཡང་སྐུ་མགྲོན་དུ་སྐུ་ཞབས་སྭ་པན་ད་སི་གུཔྟཱ་Swapan Dasgupta སོགས་ཕེབས་འདུག་པ་བཅས།།