༢༠༡༨ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣ རེས་གཟའ་ཕུར་བུ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣ ཉིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་བཞུགས་སྒར་རྡ་ས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཨུ་རུ་སུ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་དང་། བོད་སྐྱོབས་ཐེབས་རྩ་ཁང་གཉིས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་དང་། ཨུ་རུ་སུའི་རྒྱལ་ས་མོ་སོ་ཀོ་རྒྱལ་ཡོངས་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་རྣམ་ཤེས་བརྟག་པའི་སྡེ་ཚན་དང་། ར་ཤི་ཡའི་ཚན་རིག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ལྟ་གྲུབ་སློབ་གཉེར་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་མཐུན་འགྱུར་འོག ཨུ་རུ་སའི་ཚན་རིག་མཁས་དབང་རྣམས་དང་ནང་པའི་མཁས་དབང་དབར་གྱི་བགྲོ་གླེང་ཐེངས་གཉིས་པ་སྟེ། “འཇིག་རྟེན་ཁམས་ལ་དཔྱད་པ་” ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད།
དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༩།༢༠ ཙམ་ལ་མགོན་པོ་གང་ཉིད་ཚོགས་མགོན་དུ་༸ཞབས་སོར་འཁོད་བསྟུན་རུ་སོག་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཏེ་ལོ་རིན་པོ་མཆོག་གིས་ཕེབས་བསུའི་གསུང་བཤད་གནང་།
དེ་ནས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ལྷན་ཚོགས་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། ང་ཚོ་ཚང་མ་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་རེད། དེང་འཛམ་གླིང་ནང་བྱམས་པ་དང་དྲང་བདེན་གྱིས་ཕོངས་ནས་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་མིས་བཟོས་པའི་དཀའ་ངལ་རེད། ཚན་རིག་པ་ཁག་གཅིག་གིས་མིའི་ལྷན་སྐྱེས་རང་བཞིན་ནི་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་རྙོག་གྲ་མང་པོ་ཞིག་ང་ཚོ་མིས་བཟོས་པ་ཆགས་ཡོད།
འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ལྷོ་བྱང་ཚང་མ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཡོད། ང་ཚོ་འདིར་ཞི་བདེ་བག་ཕེབས་ངང་གནས་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་དུས་མཚུངས་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གཞན་དང་གཞན་ཏེ་དཔེར་ན། ཡེ་མེན་ Yemen དང་། སི་རི་ཡ་ Syria དེ་བཞིན་ཨ་ཕི་རི་ཀ་གླིང་ཆེན་སོགས་ཀྱི་ནང་ཕན་ཚུན་གསོད་རེས་དང་། བྱིས་པ་ཆུང་ངུ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་མུ་གེ་དང་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཞན་པའི་དབང་གི་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བཞིན་ཡོད། ལྷག་པར་ཆོས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་མི་ཕན་ཚུན་གསོད་རེས་གཏོང་བཞིན་པ་འདི་ཧ་ཅང་ཐབས་སྡུག་རེད།
ཆོས་ལུགས་གཙོ་ཆེ་བ་ཚང་མས་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ་སོགས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་གསུང་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོ་དང་ཁོ་པ་ཚོ་ཞེས་ཕྱོགས་དང་རིས་སུ་བཅད་པར་བརྟེན་དམག་འཁྲུག་སོགས་ཀྱིས་དཀའ་ངལ་ཤུགས་ཆེ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་གོ་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་སྐོར་གོ་རྟོགས་དང་དེའི་སྐོར་ཤེས་ཡོན་སྤྲོད་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་འདུག
དེང་དུས་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ནང་ཕྱི་དངོས་པོའི་མཐུན་རྐྱེན་ཁྲ་ཁྲ་ཟིང་ཟིང་དེ་དག་ལས་ནང་གི་གཤིས་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་བའི་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ། བཟོད་བསྲན། ཆོག་ཤེས་སོགས་བཟང་པོའི་རིན་ཐང་སོགས་ཀྱིས་ཕོངས་བཞིན་ཡོད། ཚན་རིག་པས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་བརྒྱུད་དུས་རྟག་ཏུ་ཞེ་སྡང་ང་རྒྱལ་དང་འཇིགས་སྣང་འོག་གནས་པ་ཡིན་ན་ལུས་པོའི་ནང་ནད་སྔོན་འགོག་བྱེད་མཁན་ལུས་ཟུངས་མ་ལག་ immune systems ཉམས་རྒུད་དུ་ཕྱིན་ནས་ལུས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་ཉམས་རྒུད་འགྲོ་བ་དང་། ནད་ན་ཚ་ཕོག་སླ་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཤོད་ཀྱི་འདུག དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གལ་ཏེ་གཞན་ལ་བྱམས་བརྩེ་སྤེལ་བ་ཡིན་ན་སྙིང་སྟོབས་འཕེལ་ཞིང་སེམས་ནང་ཞི་བདེ་སླེབ་རྒྱུ་དང་། དེར་བརྟེན་ལུས་པོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཡང་བདེ་ཐང་ཡོང་ཐུབ་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོས་འཕྲོད་བསྟེན་བྱས་པ་ལྟར་བསམ་བློར་ཡང་འཕྲོད་བསྟེན་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།
ངོས་ཀྱིས་ལོ་ངོ་ ༣༠ ལྷག་རིང་དེང་དུས་ཀྱི་ཚན་རིག་པ་དང་ལྷན་བགྲོ་གླེང་བྱས་པ་ཡིན། དེང་སྐབས་ཚན་རིག་པ་ཚོས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རིག་པ་ Cosmology དང་། གས་ཐོར་ཆེན་པོའི་ལྟ་གྲུབ་ Big Bang Theory སོགས་ནི་ང་ཚོ་ནང་པའི་གཞུང་ནས་ཀྱང་གསུང་ཡོད། དེ་བཞིན་དབང་རྩ་དང་། ཀླད་པ་དང་བློའི་བྱེད་ལས་ཀྱི་རྣམ་གཞག ཚད་རྡུལ་དངོས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་ Quantum Physics རྣམས་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་གསུང་སོགས་ནང་པའི་གཞུང་ནང་གསུང་ཡོད། བློའི་རྣམ་གཞག་དང་འབྲེལ་བའི་ནང་པའི་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་དེ་དག་ཧ་ཅང་གི་ཚད་མཐོན་པོར་སོན་ཡོད།
ལོ་ངོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་གི་རིང་དེང་གི་ཚན་རིག་པ་དང་ལྷན་འཇིག་རྟེན་ཆགས་འཇིག་གི་སྐོར་དང་། ཚད་རྡུལ་དངོས་ཁམས་རིག་པ། དབང་རྩའི་ཚན་རིག སེམས་མཁན་རིག་པ་བཅས་སྡེ་ཚན་བཞིའི་སྐོར་གོ་བསྡུར་བྱས་པ་ཡིན།
རྒྱ་གར་རྡུལ་ཕྲན་དངོས་ཁམས་རིག་པའི་ཚན་རིག་པ་སྐུ་ཞབས་རཱ་ཇཱ་རཱ་མ་ན་ Raja Ramana ལགས་ཞུ་བ་ཁོང་གིས། ཐེངས་ཤིག་ངོས་ལ་ཚད་རྡུལ་དངོས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་དེང་སྐབས་རྣམ་གཞག་གསར་པ་ལྟ་བུར་བརྩི་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གར་ནང་ལོ་ངོ་སྟོང་གི་གོང་ནས་དཔལ་མགོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུང་ཟིན་སྐོར་བརྗོད་བྱུང་། ཞེས་བཀའ་སློབ་སྩལ།
གཞན་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཨུ་རུ་སུ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐུ་ཝ་ Tuva དང་བྷུར་ཡ་ཏི། Buryat ཁལ་མུག་ Kalmykia བཅས་ནང་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ནས་དེ་སྔ་ནང་པའི་མཁས་དབང་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཐོན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱིས་སུ་རུ་སུའི་ནང་དམར་ཤོག་ཤུགས་ཆེ་དར་སྲོལ་བྱུང་རྗེས་ཡུལ་གྲུ་དེ་དག་ནང་དུའང་ནང་ཆོས་ཕྲན་བུ་ཉམས་ཆག་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་དང་། ༸གོང་ས་༸སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་སྐུ་དུས་ནས་བཟུང་ཨུ་རུ་སུ་དང་བོད་དབར་འབྲེལ་བ་བྱུང་ཚུལ། དེ་བཞིན་ཆོས་ལུགས་མཐུན་འབྲེལ་དང་། ཆོས་ལུགས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་བཟང་སྤྱོད་སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩལ་རྗེས་ཚན་རིག་པ་རེས་མོས་བཞིན་ཤེས་པ་དང་རིགས་རྫས་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་སྟེ། ཆུ་ཚོད་ ༡༢།༠༠ ལ་ཉིན་དང་པོའི་བགྲོ་གླེང་ལེགས་པར་གྲུབ་ཡོད།
དེ་ཡང་ཉིན་གཉིས་རིང་གི་བགྲོ་གླེང་གཙོ་སྐྱོང་བ་མཁས་དབང་ Konstantin V. Anokhin ལགས་དང་། ར་ཤི་ཡའི་ཚན་རིག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཚོགས་མི་མཁས་དབང་ Pavel M. Balaban ལགས། ལྟ་གྲུབ་ཚན་རིག་པ་མཁས་དབང་ David L. Dubrovsky ལགས། ཚན་རིག་མཁས་དབང་ Prof. Alexander Ya. Kaplan ལགས། ལྟ་གྲུབ་ཚན་རིག་པ་མཁས་དབང་ Victoria Lysenko ལགས། ར་ཤི་ཡའི་ཚན་རིག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་མཁས་དབང་ Prof. svyatoslav V. Medvedev ལགས། མཁས་དབང་ Prof Evgeny I. Rogaev དང་Andrey A. Terentyev ལགས། Dr. Dmitry B. Volkov དང་ར་ཤི་ཡའི་ཚན་རིག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་མཁས་དབང་ Nick K. Yankovsky བཅས་སོགས་མི་གྲངས་ ༢༦ དང་། མཚན་ཉིད་གྲྭ་ཚང་དང་ས་ར་མཐོ་སློབ་ནས་མི་གྲངས་ ༡༧ དང་། སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་མི་གྲངས་ ༢༥ བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ནས་མི་གྲངས་ ༥༠ གཏོང་ལེན་སློབ་གྲྭ་ནས་མི་གྲངས་ ༣ དང་། ཧི་མ་ཅལ་མངའ་ལྡེའི་མཐོ་སློབ་ནས་མི་གྲངས་ ༢ གཞན་ཡང་། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་གི་ལས་བྱེད་དགེ་འདུན་པ་ཁག་ཅིག་སོགས་བགྲོ་གླེང་ལ་ཟུར་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་བཅས།
བཅས་བཀའ་སློབ་སྩལ། །