༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༦ རེས་གཟའ་སྤེན་པ།
༄༅། །༸ཞྭ་དཀར་བསྟན་པའི་གཙུག་རྒྱན་ྋསྐྱབས་རྗེ་རྒྱལ་བ་སྨན་རི་བའི་ཁྲི་འཛིན་སོ་གསུམ་པ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ཉི་མ་དཔལ་བཟང་པོ་མཆོག་བོན་གྱི་གདན་ས་ཆེན་པོ་ྋདཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་བླ་བྲང་དུ་དགོངས་པ་བོན་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་ཚུལ་བསྟན་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བར། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་དཔལ་གཡུང་དྲུང་བོན་ལུགས་འཛིན་པའི་གཤེན་བསྟེན་གྱི་སྐྱེས་ཆེན་ཡོངས་དང་། དཔལ་བསྟན་གཤེན་བསྟེན་སྨན་རི་གླིང་གི་བླ་བྲང་དང་འདུས་སྡེ་ཡོངས་ལ་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་།
ཤིན་ཏུ་ཡིད་སྐྱོ་བའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་གསལ་ལ། ༸ཞྭ་དཀར་བསྟན་པའི་གཙུག་རྒྱན་༸སྐྱབས་རྗེ་༸རྒྱལ་བ་སྨན་རི་བའི་ཁྲི་འཛིན་ ༣༣ པ་༸སྐྱབས་རྗེ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ཉི་མ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༤ དང་བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༤ རབ་གནས་མེ་བྱ། འགྲོ་བཞིན་ཟླ་བའི་ཚེས་ ༢༤ ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༦ དང་སྐར་མ་ ༢༥ ཐོག་བོན་གྱི་གདན་ས་ཆེན་པོ་༸དཔལ་གཤེན་བསྟེན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་བླ་བྲང་དུ་ཐུགས་དམ་གཡོ་བ་མེད་པའི་ངང་ནས་དགོངས་པ་བོན་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་ཚུལ་བསྟན་འདི་ནི་བོན་འབངས་སྤྱི་དང་། ཡང་སྒོས་༸དཔལ་གཤེན་བསྟེན་སྨན་རིའི་གླིང་འདིར་ཡང་༸ཞྭ་དཀར་བསྟན་པའི་རིང་ལུགས་འཛིན་པའི་བུ་སློབ་ཡོངས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕངས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཡིད་གདུང་དྲག་པོ་བྱུང་ཞིང་།
དེ་ཡང་༸སྐྱབས་རྗེ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ཉི་མ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི། རྒྱལ་བ་གཤེན་གྱི་འབྱུང་ ༣༠༡ བོད་ས་མོ་སྦྲུལ་གྱི་ལོ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༢༩ ཧོར་ཟླ་ལྔ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཉིན་མདོ་སྨད་ཤར་ཁོག་ཏུ་ལྗོངས་ལྡོང་ཚང་ཞེས་པའི་དུད་ཁྱིམ་ཆེན་པོ་དེར་ཡབ་ལྗོངས་ལྡོང་རྒྱལ་ལོ་དང་ཡུམ་བར་རོང་བཟའ་མཚོ་མོ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་འཁྲུངས་ཤིང་མཚན་ལ་བླ་མ་ཐར་ཞེས་གསོལ།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༥ དགུང་གྲངས་བདུན་བཞེས་སྐབས་སྐྱང་ཚང་དགོན་གྱི་རྒན་བྱ་ཚང་སྲུང་ཐར་བྱ་བའི་སྐུ་མདུན་ནས་དང་པོ་ཀློག་འདོན་ཚེག་བརྡར་ནས་རིམ་བཞིན་སྦྱོངས་པ་གནང༌། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ཆོ་ག་རྒྱས་བསྡུས་དང་ཡི་དམ་གྱི་སྒྲུབ་སྐོར་སོགས་འདོན་ཆོག་གི་རིགས་ལ་བྱང་ཆུབ་པར་མཛད་ཅིང༌། ཞོར་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་ཐིག་རྩ་དང་རྡུལ་ཚོན་བཅས་ལའང་ཧུར་བརྩོན་ཆེན་པོས་སྦྱངས་པ་གནང༌།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༡ དགུང་གྲངས་བཅུ་གསུམ་ཐོག་འདོན་དབྱངས་གྱེར་གསུམ་དང༌། འབུད་རྡུང་དཀྲོལ་གསུམ་སོགས་ལ་སྦྱངས་པ་ལྷོད་མེད་གནང༌། སྐབས་དེར་ཁོང་གི་མ་ཡུམ་སྐུ་ན་ཕྲ་བའི་དུས་ནས་ལྔ་ལམ་དུ་གྱུར་སྟབས་བསྟན་པ་ལྷུན་གྲུབ་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་ནས་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ལས་དུས་བཞི་ཁམས་རྩིས་དང༌། མ་བུ་དགྲ་གྲོགས། རྩ་དཔྱད། སྨན་ངོ་སྤྲོད་པ་སོགས་ལ་སྦྱངས་པ་གནང་སྟེ་ཟིང་ཆུ་སྟོད་སྨད་དང་བབ་བཟོ་སོགས་ས་ཆ་གང་སར་མ་ཡུམ་གྱི་དགེ་རྩར་དམིགས་ཏེ་སྐྱེ་འགྲོ་ནད་ཀྱིས་གདུང་བ་རྣམས་ལ་སྨན་སྦྱིན་རྒྱ་ཆེར་བསྩལ།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༤ དགུང་གྲངས་བཅུ་དྲུག་གི་ཐོག་དགའ་མལ་དགོན་གྱི་དཔོན་སློབ་ཤེས་རབ་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་གིས་མཚན་ལམ་དང་རྟེན་འབྲེལ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་མཚན་ལ་ཤེས་རབ་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་གསོལ། སྐབས་ཤིག་ཏུ་སྐྱབས་རྗེ་མཆོག་མཁའ་ཡགས་མཁས་པའི་ཡང་སྤྲུལ་ཡིན་ཞེས་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་གྲགས་ནའང་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་གིས་ངོས་བཞེས་མཛད་མེད་ཀྱང་གསུངས་པ་ཐོས།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༥ དགུང་གྲངས་བཅུ་བདུན་ཐོག་རྒྱལ་བ་མཉམ་མེད་ཆེན་པོའི་འཁྲུངས་སྐར་དང་བསྟུན་ཏེ་སྐྱང་ཚང་བླ་མ་ཤེས་རབ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་སྐུ་མདུན་ནས་གཙང་གཙུག་ཉེར་ལྔའི་སྡོམ་པ་མནོས་ཤིང་མཚན་ལ་ཤེས་རབ་རྣམ་དག་ཏུ་གསོལ། ཧོར་པ་དྲུང་རམས་པ་བསྟན་འཛིན་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཏེ་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་དང༌། མངོན་བརྗོད་སྙན་ངག རྩིས་དཀར་ནག མཚན་ཉིད་རིག་པའི་བསྡུས་ཚད་ཐེག་རིམ་ས་ལམ་ཕར་ཕྱིན་སོགས་ལ་གསན་བསམ་ལེགས་པར་མཛད་ཅིང༌།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༣ དགུང་གྲངས་ཉེར་ལྔའི་ཐོག་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་གཞུང་བཀའ་པོད་དྲུག་ལ་དམ་བཅའ་བཞག་ཅིང་བཀའ་རབ་འབྱམས་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོའི་མཚན་རྟགས་བཞེས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ དགུང་གྲངས་ཉེར་བརྒྱད་ཐོག་རྫ་ཨ་བྲག་ཏུ་ཨ་ལགས་སྣང་གསལ་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་སྙན་པར་གྲགས་པའི་བླ་མ་དམ་པ་དེའི་དྲུང་ནས་དབང་ལུང་མང་དུ་ཞུས་ཤིང༌། དེ་མཚམས་གྲྭ་ས་འོག་མ་རབ་ལེགས་གཡུང་དྲུང་གླིང་དུ་ཕེབས་ཏེ་ལམ་ལྷ་དཔོན་སློབ་ཀྱི་མདུན་ནས་གྲྭ་སའི་སྒྲིག་སྲོལ་ལྟར་གཙང་གཙུག་གི་སྡོམ་པ་ཞུས་ཤིང་མཚན་ལ་སངས་རྒྱས་བསྟན་འཛིན་དུ་གསོལ།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ དགུང་གྲངས་སོ་གཉིས་ཐོག་རྒྱ་གར་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་སྐབས་ལམ་བར་དུ་བལ་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་གློ་ཆུ་མིག་བརྒྱ་རྩ་དང༌། ཀླུ་བྲག་དགོན། རྫོང་གསར་པ། དོལ་པོ་ཚྭ་དགའ། རྟ་རབ་སྲིབ་ཕྱོགས། བསམ་གླིང་དགོན་པ། མཚོ་སྤུངས་མོ། བར་གླེ་སོགས་སུ་ཕེབས་ནས་དེར་བཞུགས་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་ནས་རྩ་ཆེའི་དབང་ལུང་མང་པོ་ཞུས། དེ་སྐབས་རིན་བྲལ་གྱི་གསུང་རབ་དུ་མའང་གཡར་ཞུས་མཛད་དེ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་རུ་འཕྲུལ་དཔར་དུ་བཏབ་པ་མ་ཟད། གསུང་རབ་རྣམས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དུ་མའི་དཔེ་མཛོད་དང་རིག་གཞུང་གི་བསྟི་གནས་གལ་ཆེན་ཁག་ཏུ་འགྲེམས་སྤེལ་ཡང་མཛད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ དགུང་གྲངས་སོ་གསུམ་ཐོག་དབྱིན་ཇིའི་མཁས་དབང་བདེ་གསལ་དགེ་རབ་ (Prof. David Snellgrove) ལགས་ཀྱིས་ཨིན་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ལོན་ཌོན་ (London)གྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ཆེན་མོར་དགེ་རྒན་གནང་རྒྱུའི་རེ་བསྐུལ་ཞུས་པ་བཞིན་ཨིན་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཏེ། སློབ་གཉེར་ཁང་དེར་བོད་དང་བོན་གྱི་རིག་གཞུང་འཆད་ཁྲིད་ཀྱི་ཞོར་དུ་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་ལ་སྦྱངས་བརྩོན་གནང་སྟེ་ལོ་གསུམ་ཙམ་བཞུགས། ཨིན་ཡུལ་དུ་བཞུགས་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་འདྲ་མིན་གྱི་རིག་གཞུང་ཚོགས་འདུ་དུ་མར་ཞུགས་ཤིང༌། ཁྱད་པར་དུ་ཡེ་ཤུའི་བླ་ཆེན་ (Pope Paul VI) མཆོག་ལ་མཇལ་བཅར་གྱིས་ཆོས་ལུགས་ཕན་ཚུན་གྱི་དོན་སྙིང་སྐོར་ལ་གསུང་མོལ་བགྲོ་གླེང་གནང༌།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ དགུང་གྲངས་སོ་ལྔའི་ཐོག་ཕྱིར་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས། སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་མ་སུ་རི་ (Mussoorie) རུ་ཡོད་པའི་བྱེས་འབྱོར་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཐོག་མ་དེའི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོར་བསྐོ་བཞག་མཛད་པས། བར་སྐབས་སུ་སློབ་གྲྭ་རྒྱ་བསྐྱེད་དང་མཐུན་རྐྱེན་སོགས་ཀྱི་དགོས་དམིགས་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་གྲྭ་དེ་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་སྤོ་རྒྱུའི་གྲྭ་སྒྲིག་གཏན་འཁེལ་བྱུང་མོད་ཀྱང༌། གཞན་གྱི་ཕྲག་དོག་གི་རྐྱེན་ངན་མང་པོ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་རིམ་དེ་དག་འགྲུབ་མ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་སྐུ་སྲོག་ལའང་ཉེན་ཁ་བྱུང་སྟེ་གནས་སྐབས་སུ་ཉེན་ཡོལ་ཆེད་ནོར་ཝེ་ (Norway) རུ་བསྐྱོད་དེ་ཨོ་སུ་ལོ་མཐོ་སློབ་ (University of Oslo)ཏུ་ལོ་གཉིས་རིང་དགེ་རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་ནས་བཞུགས།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༨དགུང་གྲངས་བཞི་བཅུའི་ཐོག་བོན་གཞིས་ཐོབ་རྒྱལ་གསར་པ་རུ་གཡུང་དྲུང་གླིང་གི་མཁན་ཆེན་ཤེས་རབ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་དང༌། གཙང་སྨན་རིའི་དགོན་གྱི་ཡོངས་འཛིན་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཕྱོགས་མཐའ་ཁག་ནས་འཛོམས་པའི་བོན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་སྲོལ་ལྟར་བོན་སྐྱོང་གནད་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཟན་རྟགས་བསྒྲིལ་ཏེ་ཁོང་ཉིད་སྨན་རིའི་ཁྲི་འཛིན་སོ་གསུམ་པར་བོན་སྐྱོང་བཀའ་སྲུང་གི་ལུང་རྟགས་སུ་བབས་པས། རྒྱལ་བ་མཉམ་མེད་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་ཐེབས་ཀྱི་ཁྲི་རུ་མངའ་གསོལ་གྱིས་མཚན་ལ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ཉི་མ་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་སུ་གསོལ།
མདོར་ན་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་རིང་སློབ་མ་གྲངས་ཀྱིས་མི་ལངས་པ་རྗེས་སུ་འཛིན་ནས་འདི་ཕྱིའི་ལམ་བཟང་གསལ་བར་མཛད་པ་སོགས་མདོར་ན་འཆད་རྩོད་རྩོམ་པའི་འཕྲིན་ལས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་བསྐྱངས་ཡོད། ལྷག་པར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་བཞིན་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་ཆེད་དུ་མཛད་རྗེས་རླབས་ཆེན་འཇོག་གནང་མཛད་པ་དང་། གཞན་ཕན་ལྷག་བསམ་དང་མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་གྱི་མཚན་སྙན་ནི་ཡུལ་གྲུ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏེ་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་ཅིང་དབུ་ཡི་གཙུག་ཏུ་བཀུར་བའི་སྐྱེས་མཆོག་ཅིག་ཏུ་གྱུར།
སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་དེ་ཉིད་དགོངས་པ་བོན་དབྱིངས་སུ་གཤེགས་ཚུལ་མཛད་པ་འདི་བོན་འབངས་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་གང་གི་སྐྱོང་ཡུལ་རྣམས་ལ་གོད་ཆག་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ནི་བརྗོད་མ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན། དེར་བརྟེན་ཞིང་གཤེགས་དམ་པའི་གདུལ་ཞིང་སྐྱོང་ཡུལ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་འབྲེལ་ཆགས་གྲྭ་ཚང་དང་། སློབ་ཚོགས། སྐུ་འཁོར་ལྟོས་བཅས་ཡོངས་ལ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཐུགས་གསོ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། མགོན་པོ་གང་གི་ཐུགས་དགོངས་ཟབ་མོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྨོན་འདུན་ཤུགས་དྲག་ཞུ་རྒྱུ་བཅས།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩་ཚེས་ ༡༥ ལ་
ཕུལ།།
