༢༠༡༧ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༦ རེས་གཟའ་ལྷག་པ།
༄༅། །སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ཞི་བའི་ཚལ་ཕོ་བྲང་གི་ཉེ་འགྲམ་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ལ་དྭགས་བོད་ཁྱིམ་དུ་བསོད་ནམས་གླིང་གི་གཞིས་མི་དང་། བོད་ཁྱིམ་གྱི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བླང་དོར་བཀའ་སློབ་སྩལ་འདུག དེ་ཡང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་སློབ་གྲྭར་༸ཞབས་སོར་འཁོད་སྐབས་སློབ་གྲྭའི་འགན་འཛིན་དང་སློབ་སྤྱིས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། སློབ་ཕྲུག་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱེ་མར་ཆང་ཕུད་འདེགས་འབུལ་ཞུས་པ་མ་ཟད། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བཀྲ་ཤིས་ཞོལ་པ་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་ལམ་ནས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས།
དེ་རྗེས་བཞུགས་ཁྲིར་༸ཞབས་སོར་འཁོད་བསྟུན་སློབ་གྲྭའི་འགན་འཛིན་འཆི་མེད་ལྷུན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ལ་དྭགས་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༥ ལོར་གསར་འཛུགས་གནང་བ་དང་། ད་ལྟའི་འཆར་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་ ༡༦༥༣ དང་དགེ་ལས་གྲངས་ ༢༤༦ ཡོད་སྐོར་སོགས་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་རྗེས་སློབ་ཕྲུག་ཁག་གཅིག་གིས་རིགས་ལམ་བགྲོ་གླེང་གི་རྟགས་གསལ་སྤྱན་བསྟར་ཞུས།
དེ་རྗེས་ལ་སྤྱིས་ལ་དྭགས་བོད་མི་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་སྐབས་དེ་སྔ་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་མཚམས་ལ་དྭགས་ཁུལ་དུ་བོད་མི་འབྲོག་པ་མི་གྲངས་ ༥༠༠ ཙམ་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ སྐབས་བོད་ནས་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བ་ ༤༠༠༠ འབྱོར་བར་བརྟེན་ད་ལྟའི་འཆར་བོད་མི་གྲངས་ ༧༠༠༠ ཡོད་སྐོར་ལྷ་སྙན་སྒྲོན་འབུལ་ཞུས།
དེ་ནས་ལ་དྭགས་བསོད་ནམས་གླིང་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་གཞས་སྣ་འཁྲབ་སྟོན་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ལ་དྭགས་ས་གནས་རྫོང་དཔོན་སོགས་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཕྱག་རྟགས་གསོལ་སྩལ་མཛད་དེ་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། ཁྱེད་རང་ཚོ་ལ་དྭགས་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བ་རྣམས་འདིར་འབྱོར་ནས་ལོ་ ༥༠ ཙམ་ཕྱིན་བཞིན་ཡོད། མི་རབས་བརྗེ་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་མི་ཉམས་པར་མུ་མཐུད་གནས་བཞིན་ཡོད། དེ་རིང་འདིར་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པ་ཚོ་དང་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཚང་མ་ཐུག་རྒྱུ་བྱུང་བ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་།
གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་ལ་གཏམ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང་མེད་སྟབས། ང་ཚོ་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོས་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་ཚབ་བྱེད་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ངོས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ཚོར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱ་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད། སྔ་མོ་དུས་རབས་ ༧ ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐུ་དུས་ནས་རྒྱ་དང་བོད་གཉིས་དབར་མཛའ་འབྲེལ་དམ་ཟབ་ཡོད། རྒྱ་ནག་ལ་མཚོན་ན་བོད་དུ་དཔལ་ན་ལེནྡྲ་ནས་བརྒྱུད་པའི་ནང་ཆོས་མ་དར་གོང་ནས་རྒྱ་ནག་ཏུ་ནང་ཆོས་དར་ཁྱབ་བྱུང་ཡོད། ད་ལྟ་ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པར་བརྟེན་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ཚོར་ང་ཚོས་སྡང་ཟུག་བྱེད་དགོས་པ་གང་ཡང་མེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་འགོ་ཁྲིད་ཁྲོད་ཁག་གཅིག་བསམ་བློ་གུ་དོག་ཅན་རེད་འདུག ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་རྒྱ་བོད་ཧོར་གསུམ་ཞེས་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོ་ཟུར་དུ་ཡོད། འོན་ཀྱང་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་འགོ་ཁྲིད་གུ་དོག་ཅན་ཚོས་ཞི་བའི་བཅིངས་གྲོལ་ཟེར་ནས་བོད་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱས་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༡ ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་གསར་བཟོ་བྱས་པའི་ས་ཁུལ་གྱི་ཁྱབ་ཚད་ནི་དེ་སྔ་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཙམ་མ་གཏོགས་ཚུད་མེད།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཐབས་ལམ་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་འོག་བོད་མིའི་ཐུན་མིན་ངོ་བོ་རྩ་མེད་བཟོ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། བོད་མིའི་ལུས་པོར་དབང་སྒྱུར་བྱས་ཐུབ་ཡོད་ཀྱང་བོད་མིའི་བསམ་བློའི་རང་དབང་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དབང་སྒྱུར་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། མི་མང་ལ་དབང་ཡོད་བཤད་ནས་ཁ་ལ་ཉན་པོ་ཞིག་ཇི་ལྟར་བཟོ་ཐུབ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དབང་སྒྱུར་ལ་འཐབ་རྩོད་ཁྲོད་བོད་མི་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད། དེ་ལྟ་བུའི་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཚོའི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་ཆེད་དུ་སྐད་ཆ་བཤད་དགོས་པ་དེ་ང་ཚོའི་འགན་རེད། ང་ཚོས་ཤེས་ཡོན་རྐྱང་པའི་ཐོག་ནས་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐབས་བྱེད་དགོས་པ་མ་གཏོགས་དྲག་པོའི་ཐབས་ལམ་ཐོག་རྩ་བ་ནས་འཇུག་མི་རུང་།
བོད་མི་རིགས་རྡོག་རྩ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་མཁན་གྱི་ནུས་པ་གཙོ་བོ་གཅིག་ནི། ང་ཚོ་བོད་མི་ཚང་མར་གཅིག་གྱུར་དུ་ཁྱབ་པའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་སྐད་ཡིག་དེར་གཞི་རྩར་གྱུར་བའི་བོད་མིའི་ཐུན་མིན་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་དེ་དག་ཆགས་ཡོད། རྒྱལ་བའི་གསུང་རབས་མཐའ་དག་གི་དགོངས་དོན་བཀའ་འགྱུར་བསྟན་འགྱུར་དེ་དག་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ནང་ཡོད། ང་ཚོས་ལེགས་སྦྱར་དང་སྐད་རིག་གཞན་གང་ལའང་ལྟ་མི་དགོས་པར་བོད་སྐད་རང་གི་ཐོག་ཀློག་ཐུབ།
རྒྱ་ནག་ནང་འགྱུར་བ་ཏན་ཏན་འགྲོ་རྒྱུ་རེད། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༠ ནང་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་ལའང་འགྱུར་བ་ཧ་ཅང་ཕྱིན་ཡོད། ང་ཚོར་བདེན་པ་ཡོད་སྟབས་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ངེས་ཡིན། བོད་མི་ཞིག་ཡིན་བསམས་ནས་བློ་ཞུམ་དགོས་པ་རྩ་བ་ནས་མེད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་མཚམས་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་ཞུ་གཏུག་བྱས་པ་རེད། སྐབས་དེར་པཎྜི་ཏ་ནེ་རུ་མཆོག་གིས་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་ཐད་ཀར་སྐད་ཆ་བཤད་ན་ཡག་གི་རེད། ཅེས་ལམ་སྟོན་གནང་བྱུང་། ནེ་རུས་སྐབས་དེར་ཨ་རི་དང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་དོན་ཆེད་རྒྱ་ནག་དང་དམག་བརྒྱག་གི་མ་རེད། ཅེས་གསུང་བྱུང་།
དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ལོར་ང་ཚོས་བོད་རང་བཙན་མ་རྩོད་པར་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཟུར་གསལ་མི་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་སྐད་ཡིག་ཐ་དད་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་རྩོད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་དེ་དག་རྩོད་ཆེད་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་རེད། བོད་མི་ཚོར་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ཐ་དད་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཁ་བྲལ་བྱེད་དགོས་པ་མེད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་རེད། རྒྱ་རིགས་ཤེས་ཡོན་ཅན་མང་པོས་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བཞིན་ཡོད། དཔེར་ན་ཉེ་ལམ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་རྒྱ་རིགས་སྐུ་ཞབས་ལིའུ་ཞའོ་པོ་ Liu Xiaobo དམ་པ་ཁོང་གིས་ཀྱང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད། ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ བོད་ནང་ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོ་བྱུང་རྗེས་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཁག་གཅིག་གིས་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་བའི་ནང་བོད་མིའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་བྱས་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་བཟང་ཤོས་དེ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཡིན་སྐོར་གསུང་ཡོད།
ངོས་ལ་མཚོན་ན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ནས་བགྲེས་ཡོལ་ཆ་ཚང་ཞུས་ཏེ་དགའ་ཞིང་སྤྲོ་ཞིང་སྤོབས་པ་དང་བཅས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་མང་གཙོའི་ལམ་ནས་འོས་འདེམས་བྱུང་བའི་སྲིད་སྐྱོང་ལ་རྩིས་སྤྲོད་ཟིན་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ངོས་རང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་སྟབས་མ་འཆི་བར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འགན་ཞིག་ཡོད། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ལ་ད་ཆ་ངོས་ཀྱིས་ཐེ་བྱུས་གང་ཡང་མེད། སྲིད་སྐྱོང་གིས་གནང་རྒྱུ་རེད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་སྩལ།།
