༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༥ རེས་གཟའ་པ་སངས།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་གཞི་རྒྱ་གཞི་ཆེ་བའི་ཡར་རྒྱས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་བརྒྱུད་ནས་གྲོང་གསེབ་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་འཚོ་གནས་དང་བདེ་འཇགས་ལ་སྣང་ཆུང་བྱས་རྐྱེན། བོད་ཁུལ་གྱི་ས་ཆ་གང་མང་ལ་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ཕྱུག་ཀྱང་ས་གཤིས་དང་སྐྱེས་ཁམས་ལ་གནོད་སྐྱོན་འཚབ་ཆེན་འཐེབ་རྐྱེན་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིའི་འཚོ་བ་མུ་མཐུད་ཉམས་ཞན་དང་སྐྱོ་བའི་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་བཞིན་ཡོད་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་༡༧ཉིན། རྒྱ་ནག་དབང་སྒྱུར་གྲལ་རིམ་གྱི་ས་བཅད་ལྟར་ན། ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་བདེ་ཆེན་རྫོང་། ཡོང་ལིན་ཞང་གི་གཡང་བྲེ་སྡེ་བའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ཚོའི་ས་ཞིང་བཙན་འཕྲོག་དང་གཙང་བོའི་ཁུག་བཅད་ཀྱི་དབང་གིས་འཐུང་ཆུའི་མཁོ་འདོན་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྐྱེན་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་བྱས་པར། རྒྱ་མི་ཉེན་རྟོག་པ་དང་དྲག་ཆོས་ཉེན་རྟོག་པ། དམིགས་བསལ་ཉེན་རྟོག་དཔུང་སྡེ་འབོར་ཆེན་སླེབས་ནས་བོད་མི་ཞི་རྒོལ་བའི་སྟེང་གང་བྱུང་བཅར་རྡུང་དང་བཀག་ཉར་བྱས་འདུག གཡང་བྲེ་སྡེ་བ་ནི་རོང་མ་བྲོག་གི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་པས་ཁོང་ཚོའི་འཚོ་གནས་ནི་ཞིང་ཁ་དང་རྩ་ས། ནགས་ཚུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་བཅས་ལ་བསྟེན་ཡོད།
ཉིན་དེར་ཕལ་ཆེར་མི་གྲངས་༢༠ཙམ་བཀག་ཉར་འཐེབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་དངོས་སུ་དྲག་རྡུང་བྱས་འདུག སྐབས་དེར་བརྙན་དུ་ཕབ་པའི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་ཁག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པ་ལྟར་ན། ཉེན་རྟོག་པས་ཞི་རྒོལ་བ་རེ་འགའ་འདྲུད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཁ་ཤས་ཡར་མར་ཕུད་རྒྱག་བཏང་གི་ཡོད་པ་གསལ་བ་མ་ཟད། བུད་མེད་ཅིག་གིས་དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་པས་ཞི་རྒོལ་བ་གཅར་རྡུང་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཅེས་ངུ་འབོད་བྱས་ཀྱི་ཡོད་པ་གོ་ཐུབ།
དེ་ནས་ད་ལྟའི་བར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་དྲག་བྱས་རྐྱེན་བོད་མི་བཀག་ཉར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཐབས་མེད་པར་ལྷག་ཡོད།
ཕྱི་ཚེས་༡༧ཉིན་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་བྱས་དོན་ནི། རྒྱ་གཞུང་གིས་ལོ་ངོ་ཁ་ཤས་ཤིག་གི་སྔོན་ནས་བཟུང་ས་ཁུལ་དེ་བརྒྱུད་ནས་མྱུར་ལམ་རྒྱག་བཞིན་པའི་ལས་གཞི་ཞིག་འགྲོ་བསྡད་པ་དང་། མྱུར་ལམ་གྱི་ས་ཐིག་གི་རྐྱེན་པགཡང་བྲེ་སྡེ་བའི་ས་ཞིང་བཅད་བཏུབ་དང་། བྲག་རི་འབར་རྫས་ཀྱི་གས་གཏོར་བྱས་པ། ནགས་ཚལ་རྩ་རྫོགས་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་དོ་དམ་དང་ལྟ་རྟོག་བྱེད་མཁན་སུ་ཡང་མ་བྱུང་བས། བོད་མི་རྣམས་ཐབས་ཟད་འུ་ཐུག་གིས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་རེད་འདུག ཡང་གཡང་བྲེ་སྡེ་བའི་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཀྱི་མཆོད་བཀུར་བྱེད་བསྡད་པའི་ཡུལ་དེའི་གནས་རི་གས་གཏོར་གནོད་པ་བྱས་པར་ཡུལ་མི་ཁོང་ཁྲོ་ཚད་མེད་སློང་ཐོག དམིགས་ཡུལ་གང་ཡིན་མ་ཤེས་པར་ཡ་ཆུ་ཞེས་པའི་གཙང་བོ་ཁ་སྒྱུར་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞིང་ཁ་སྐམ་ནས་སྟོན་ཐོག་འདེབས་ས་མི་འགྲོ་བ་བཟོས་ཡོད།
ཡང་བདེ་ཆེན་ལ་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཅིང་མིང་བརྗོད་འདོད་མེད་པ་ཞིག་གིས་བརྗོད་གསལ་ལྟར་ན། མྱུར་ལམ་རྒྱག་པའི་ལས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོར་ཡུག་གཏོར་སྐྱོན་བྱས་རྐྱེན། ས་ཁུལ་དེའི་གནམ་གཤིས་ཀྱང་དུས་རྒྱུན་ལྟར་མ་ཡིན་པར། ཆར་ཆུ་དཀོན་དུ་སོང་ནས་ལོ་ཏོག་རིགས་ལ་ཐམ་པ་བསྟུད་མར་བྱུང་རྐྱེན། ཉམ་ཆུང་བོད་མི་ལྷག་པའི་འདེམས་ཀ་ནི་རྒྱུག་ཆུ་སྐམ་ཟིན་པའི་ཆུ་གཞོང་ནས་བྱེ་མ་འོར་འདྲེན་དང་ཚོང་སྒྱུར་གྱི་སྒོ་ནས་ཡོང་བབ་ཏོག་ཙམ་ལེན་ནས་འཚོ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ཡང་། གོ་སྐབས་དེའང་རིང་བོ་མ་འགོར་བར་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་དེ་དག་གི་ལག་ནས་འཕྲོག་སྟེ་གཞུང་འབྲེལ་ཚོང་སྒྱུར་ས་ཚིགས་སུ་བཟོས་པ་རེད།
ལོ་ཤས་སྔོན་དུ་མྱུར་ལམ་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་གསར་དུ་གསལ་བསྒྲགས་སྐྱོང་སྐབས་སུ་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེའི་ཡུལ་མི་ལ། ལས་གཞི་དེས་ཡུལ་མི་ལ་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་དང་དཔལ་འབྱོར་ལོངས་སྤྱོད་ཁུར་ཡོང་ངེས་སོགས་ཞེས་བཤད་ཡོད། སྲིད་གཞུང་གིས་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་སྣ་མང་ཞིག་བྱས་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། ཡོང་ལིན་ཞང་གི་ཡུལ་མིས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་གནས་བབ་ཅི་འགྱུར་གསལ་ཁ་མིན་པའི་ཐད་ལ་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ལམ་ཁ་གང་ཡང་མཁོ་སྒྲུབ་བྱུང་མེད་ཐོག རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་ཆེ་ཆུང་འདྲ་མིན་ཁུར་ཡོང་བ་ལྷན་དུ། བོད་མིའི་སྟེང་དུ་ཚད་ལས་འདས་པའི་དོགས་ཟོན་ཡང་དུས་མཉམ་དུ་ཁུར་ཡོང་བ་ལྟ་བུ། བོད་མིས་ཐ་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་འཚོ་གནས་དང་ཁོར་ཡུག་ཐད་དྲང་སྙོམས་ཡོང་སླད་ཁྲིམས་ཁ་བརྒྱུད་ཀྱང་རུང་། ཕྱི་རུ་ཐོན་ནས་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཀྱང་རུང་། བོད་མིས་གང་བྱས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇིགས་ལ་འཇིགས་ཉེན་དང་ཁ་བྲལ་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་གཅིག་མཚུངས་སུ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཡི་ཡོད།
བོད་མིའི་གྲོང་པ་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་གནས་སྤོ་བྱེད་པ་བཅུག་པ།
ཡོང་ལིན་སྡེ་བ་གཅིག་པུ་དཀའ་ངལ་ལ་འཕྲད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་བརྡ་སྦྱོར་ཡི་གེ་ཞིག་ལག་སོན་བྱུང་བ་ལྟར་ན། ཟླ་སྔོན་མར། བདེ་ཆེན་རྫོང་གི་ཡན་མེན་ཞང་ཞེས་པ་དེའང་གནས་སྤོར་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་འདུག་པ་གསལ། དེའང་ཕྱི་ཟླ་༡༠ཚེས་༡༨ཉིན། སྲིད་གཞུང་གིས་<< བོའུ་ནང་ལུང་ཆུ་གློག་ས་ཚིགས་>>ཞེས་རྫ་ཆུའི་ཁུག་སོ་རུ་ཆུ་ཤུགས་༩༩༠ཅན་གྱི་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་སླད་དུ། ཡ་མེན་ཞང་གི་ཁང་ཁྱིམ་༢༠༠ཙམ་གནས་སྤོར་དགོས་པའི་བརྡ་ཡིག་བཀྲམས་འདུག་པ་མ་ཟད། ལས་གཞི་དེ་ཉིད་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༠་འགོ་བཙུགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༨བར་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་དགོས་པ་ཡིན་འདུག་ཀྱང་། ཡན་མིན་ནི་ཆུ་བཀག་ནས་ཆུ་མཛོད་རྒྱབ་སའི་ས་ཁུལ་དང་ཁ་ཐག་ཉེ་ཕྱིར། ཡན་མེན་ཞང་ལ་ལས་གཞི་གྲུབ་མཚམས་ལོ་རེར་གྲུབ་རྗེས་ཆུ་ལོག་གི་གནོད་པ་འབྱུང་ངེས་པ་རེད་འདུག
ཡང་སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཡན་མིན་ཞང་ལ་ས་ཆའི་སྐྱིན་གསབ་ལོག་ཀར་མི་སྤྲོད་པར། དེ་བས་ས་གནས་དེའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་མཚོ་བྲག་(Ch: Cizhong)ཞེས་པའི་སྡེ་བར་དུད་སྤྲེལ་བྱེད་དུ་བཅུག་འཆར་ཡོད་འདུག
ཆུ་མཛོད་ཀྱི་རྐྱེན་པའི་ཉེན་ཡོལ་འོང་བའི་ཡན་མིན་ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་སྡོད་གནས་མཉམ་སྤྱོད་གནང་དགོས་པའི་མཚོ་བྲག་ཡུལ་ཚོ་ནི། དེ་སྔ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ལུགས་བྱེད་མཁན་གྱི་ས་ཁུལ་ཞིག་དང་། ཁོང་ཚོར་མཚོན་ན་ཁོང་ཚོའི་ས་ཤུན་ཡག་པའི་ཞིང་སའི་ཆ་ཤས་ཤིག་བློས་གཏོང་བྱས་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་གྲོང་ཁྱེར་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་སྲིད་ཇུས་མུ་མཐུད་སྤེལ་བཞིན་པའི་ཉར་ལེན་གྱིས། ཡན་མིན་དང་མཚོ་བྲག་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཐེམ་ཐོ་ཐོ་འགོད་བྱ་དགོས་ཤིང་སླད་ཕྱིན་ཞིང་ལས་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྲལ་སོང་བ་ཡིན།
འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༩ནང་། ཡོ་རབ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་ཉམས་ཞིབ་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གིས་ཉམས་ཞིབ་གྲུབ་དོན་<<འཇིགས་དངངས་ཀྱི་སྐད་གསེང་>>(voiced their fears )ཞེས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡན་མིན་ས་ཁུལ་དུ་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་པའི་ལས་གཞི་བརྩམས་པ་ལ་བསྟེན་ནས། ས་ཁུལ་དེའི་བོད་མིའི་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཀྱི་ས་ཆ་གཞུང་བཞེས་གཏོང་རྗེས། ངེས་གཏན་མེད་པའི་འབྱུང་འགྱུར་དང་འཚོ་ཐབས་ལ་སེམས་ཁྲལ་དང་དངངས་སྐྲག་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་སྙན་ཐོ་འདོན་ཡོད། ཡང་<<བོའུ་ནང་ལུང་ཆུ་གློག་ས་ཚིགས་>>ཀྱི་ཆུ་གློག་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་གི་ཕུན་ཚོགས་ལོངས་སྤྱོད་ཙམ་ལས། ཡན་མིན་དང་མཚོ་བྲག་བོད་མིའི་ཆེད་དུ་རེད་མི་འདུག
རྒྱ་གཞུང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་གིས་ས་ཆ་གཞུང་བཞེས་གཏོང་བའི་ཀུན་ཚབ་ཁྲིམ་རའི་གོང་ཚད་ལྟར་སྤྲོད་རྒྱུར་འགན་ལེན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་དཔོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གོང་རིམ་དང་ལས་གཞིའི་སྦྱིན་བདག་གིས་སྤྲད་པའི་སྐྱིན་གསབ་སྒོར་མོ་ལྐོག་ཟ་བྱས་པ་ལས་ཏག་ཏག་ཅིག་བགོ་བཤའ་རྒྱག་མ་ཐུབ་པ་དང་། ཡང་སྲིད་གཞུང་གི་ཀུན་གསེབ་སྒྲིག་གཞིའི་ངོས་ནས་བོད་མིའི་ནང་ཁུལ་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ས་ཆ་བེད་སྤྱོད་ལམ་ལུགས་དང་བབ་བསྟུན་མ་ཐུབ་པ་བཅས། རང་བྱུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བོད་མི་འདུས་སྡོད་ས་ཁུལ་དུ་ག་དུས་ཡིན་ཡང་སྐྱིན་གསབ་དྲང་སྙོམས་ཤིག་ཡོང་གི་མེད།
ས་ཁྱོན་ཆེ་བའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་དེ་སྔ་ནས་”ནོར་གནག་ལ་རྩ་ཟ་སའི་རྩ་ས་དང་། ཁྲོམ་རར་ཚོང་སྒྱུར་བྱེད་འོས་པའི་ཐོན་སྐྱེན་དཔེར་ན། ཤ་མོག་དང་དབྱེར་རྩ་དགུ་འབུ་སོགས་ནགས་ཚལ་དང་རྩ་ས་ནས་ཐུས་པའམ་སྒྲུག་པ་”སོགས་ས་ཆ་ནི་སྤྱི་བར་དབང་པའི་སྤྱི་རྫས་ཡིན་པས། རྒྱ་ནག་སྐམ་པ་ལྟར་དེ་མུར་ཁྲོམ་རའི་གོང་ཚད་ལ་ཕབ་སྒྱུར་བྱས་རྒྱུར་སྟབས་བདེ་མེད། རྒྱ་ནག་ཏུ་ས་ཆ་གཞུང་བཞེས་དང་། ས་གནས་གནས་སྤོ་ཡི་དབང་གིས་གནོད་འཐེབ་ཚོགས་སྡེ་དང་སྒེར་བ་ལ་དགོས་ངེས་ཀྱི་སྐྱིན་གསབ་ནི་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་གནོད་འཐེབ་འབྲེལ་ཡོད་ལ་དོ་ཁུར་དང་བཀའ་འདྲི་མེད་པའི་ཐོག་སྐྱིན་གསབ་སྒྲིག་གཞི་དང་ཐག་གཅོད་བྱེད་སྐྱོང་བྱས་ཀྱི་ཡོད།
བོད་མིས་གནས་སྤོ་བཀའ་རྒྱ་ལ་གདེང་ལེན།
ཕྱི་ཟླ་༡༠ཚེས་༣༠ཉིན། བདེ་ཆེན་རྫོང་གི་ཧཱ་ཧྥིན་ཕན་(ཕན་བདེ་)གྲོང་བ་ཞིག་ལ་གོང་རིམ་ནས་གནས་སྤོ་དགོས་སྐོར་གྱི་བཀའ་རྒྱ་ཞིག་ཟླ་བ་དེའི་ཕྱི་ཚེས་༡༨ཉིན་སླེབས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་མོས་མཐུན་མེད་པའི་ཞུ་གཏུག་རྒྱབ་པའི་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་གནས་སྤོ་ཐད་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་མ་བྱས་པ་གསལ།
ཧཱ་ཧྥིན་ཕན་(ཕན་བདེ་)གྲོང་བའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཡོང་བབ་ནི་སྟར་ཀ་དང་ཞིང་ལས་ཐོན་འབྲས་གཞན་དག་རེད། གནས་སྤོ་ཡིས་ཐད་ཀར་དེ་དག་གི་སྟར་ཀ་སྡོང་བོ་དང་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཀྱི་ས་ཐོབ་ཀྱི་རིན་གོང་དོ་མཉམ་གྱི་སྐྱིན་གསབ་མེད་པར་གཞུང་བཞེས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
ཞུ་གཏུག་ཡིག་ཆ་དེས་ད་དུང་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་དང་། ལྷག་པར་གནས་སྤོ་ཐད་འགན་དབང་ཡོད་པའི་མི་སྣ་སླེབས་ནས། མི་མང་ཚོགས་འདུ་སྐོང་ནས་གནས་སྤོ་སྐྱིན་གསབ་ཐོབ་ཐང་དང་། སྡོད་གནས་དང་འཚོ་རྟན་བཅས་ཀྱི་ཐད་ལ་གྲོས་བསྡུར་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་འདོན་འདུག
ཡང་ཞུ་གཏུག་ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་དུ་”གནས་སྤོ་མི་དམངས་གནས་སྤོ་བྱེད་ཡུལ་དུ་སྤོར་རྗེས་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་ཤུགས་ཆེན་པོས་ཇེ་ཞན་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། རང་སྡེ་བའི་ཁང་བའི་ཆ་རྐྱེན་དང་སྐྱིན་གསབ་གནང་པའི་གནས་སྤོ་ཡུལ་གྱི་ཁང་པའི་པར་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཁང་བ་ཡི་ཆེད་དུ་སྡེ་དམངས་བུ་ལོན་ནང་ལྷུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དམིགས་བསལ་དུད་ཁྱིམ་གྱི་ཁང་པ་སྐྲུན་མི་ཐུབ་པས་སྡོད་གནས་མེད་པར་འགྱུར། གནས་སྤོ་པར་ཆུ་གློག་ས་ཚིགས་ནས་གནང་པའི་སྐྱིན་གསབ་ཀྱིས་སྡེ་དམངས་ཀྱི་ཟས་གོས་གནད་དོན་ཡང་ཐག་གཅོད་བྱེད་མི་ཐུབ། སྡེ་དམངས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ལ་ཞུ་འབོད་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་གནང་པར་མཁྱེན། གལ་ཏེ་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་མ་བྱུང་ན་སྡེ་དམངས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་གནས་སྤོ་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱེད་མི་ཐུབ། ཡིག་ཆ་འདི་འགྲེམ་སྤེལ་བྱེད་པ་ལ་ཧྭ་ཧྥིན་ཕན་སྡེ་དམངས་དང་མཐུན་སྦྱོར་གྲོས་མོལ་བྱས་མེད། དེ་མ་ཟད་སྡེ་བའི་ཚོགས་འདུ་སྐབས་སུ་གནས་སྤོ་ལས་གཞི་འགན་ཁུར་ཡོད་པའི་འགོ་ཁྲིད་གཅིག་ཀྱང་ཚོགས་འདུ་ཐོག་ཡོང་མེད། ཚོགས་འདུ་ནས་གནད་དོན་གཅིག་ཀྱང་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐུབ་མེད། དེ་བས་གནས་སྤོ་ལས་གཞི་འགན་ཁུར་ཡོད་པའི་འགོ་ཁྲིད་གཙོ་བོ་དངོས་སུ་ཡོང་ནས་ཧྭ་ཧྥིན་ཕན་སྡེ་དམངས་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་ཐོག་འབྲེལ་ཡོད་གནད་དོན་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་ལན་འདེབས་ཐག་གཅོད་གནང་དགོས་ “ཞེས་གསལ།
གོང་གི་ཞུ་གཏུགས་ནང་དོན་བརྒྱུད་ང་ཚོས་གནས་སྤོ་ཐག་གཅོད་འདི་ནི་ཐད་ཀར་སེནོ་ཆུ་གློག་བཟོ་གྲྭ་Sino-hydro Power Company ཞེས་རྒྱ་གཞུང་གི་གཞུང་འབྲེལ་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་པའི་བཟོ་གྲྭ་ཆེན་པོ་དེའི་དབང་ཚད་སྦྱད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ལ། སེནོ་ཆུ་གློག་བཟོ་གྲྭ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་མཁན་བཟོ་གྲྭ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་ལ། བཟོ་གྲྭ་དེས་ད་ལྟའི་བར་འཛམ་གླིང་གི་ཆུ་མཛོད་ཁྲོམ་རའི་མ་དངུལ་བརྒྱ་ཆ་༥༠་མཉམ་འཇོག་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡོད་ཆགས་ཡོད།
རྒྱ་གཞུང་གི་ཆུ་མཛོད་དང་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་གཞན་དག་བཞིན། <<བོའུ་ནང་ལུང་ཆུ་གློག་ས་ཚིགས་>སམ་ཆུ་མཛོད་རྒྱབ་པའི་གོ་རིམ་དུ་ཁོར་ཡུག་ལ་ཤུགས་ཆེན་ཅི་འཐེབ་ཀྱི་སྔོན་འགྲོ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་མེད།
དེའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཙང་བོོ་བདག་སྐྱོང་ཚོགས་པ་ཞེས་ཆུ་མཛོད་ལས་གཞི་ཡིས་གནོད་འཐེབ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་པའི་ཚོགས་པ་དེས། “ཁོར་ཡུག་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཅི་འཐེབ་སྔོན་འགྲོ་ཞིབ་འཇུག་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་པར་མཚོན་ན་སྐམ་ཆུང་ཞིག་ལས་ལྟ་རྟོག་མི་དགོས་”ཞེས་ཐེར་འདོན་བྱས་ཡོད།
རྒྱ་གཞུང་ལ་ད་དུང་ཆུ་མཛོད་དང་གནས་སྤོ་འཆར་གཞི་གང་མང་ཡོད།
རྒྱ་གཞུང་གི་ལྔ་ཚན་བཅུ་གསུམ་པའི་འཆར་གཞི་(༢༠༡༥ནས་༢༠༢༠ )ཞེས་པའི་ནང་དུ། ཡོན་ནན་དང་། ཟི་ཁྲོན། ཆིན་ཧེ་(མཚོ་སྔོན་)བཅས་བོད་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་མི་འབོར་ལས་ས་ཡ་༣ཟིན་པའི་་(༢༠༠༠རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ཞིབ་བཤེར་ལྟར་ན)ས་ཁུལ་དུ་ཆུ་མཛོད་གང་མང་རྒྱག་འཆར་more dams ཡོད་པ་བསྟན་འདུག བོད་ཁུལ་ལ་ཁོར་ཡུག་གཏོར་སྐྱོན་གྱི་དཀའ་ངལ་ཇེ་ཆེར་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆུ་མཛོད་རྒྱབ་ནས་ཁ་དབུགས་གསོ་རླུང་ཉུང་ཕྲི་ཡི་དགོས་འདུན་དང་དམིགས་འབེན་བཟུང་ཡོད། ཡང་རྒྱ་གཞུང་གིས་དམིགས་འབེན་གཙོ་བ་ནི་ནུས་ཤུགས་མང་འཕེལ་དང་གསོ་རླུང་ཉུང་ཕྲི་ནི་བོད་མི་གནས་སྤོ་མང་དུ་གཏོང་བ་དང་འཚོ་བའི་ཡོང་ཁུངས་དང་ཐོན་སྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པའི་བོད་མིའི་འཚོ་གནས་དང་། ས་ཐོབ་བདག་དབང་དང་ཟས་བཅུད་ཀྱི་ཁེ་དབང་མ་ལུས་པར་སྐྱིན་གསབ་ཉུང་ངུ་ཞིག་གི་སྒོ་ནས་བཙན་འཕྲོག་བྱས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
ཡང་རྒྱ་གཞུང་གི་ལྔ་ཚན་བཅུ་གསུམ་གྱི་འཆར་གཞི་གསར་བསྒྲགས་announcedལྟར་ན། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་། དཔལ་འབྱོར། ཆབ་སྲིད། རིག་གཞུང་། སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས། སྐྱེས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་མཉམ་རུབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་དམར་ཤོག་སྒྲིག་འཛུགས་རྩ་བརྟན་བཟོ་རྒྱུ་དང་། ཡང་སྤྱི་ཚོགས་འཆམ་མཐུན་དང་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་ཡོད་པ། ཡར་རྒྱས་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞིའི་གོ་རིམ་དུ་མིའི་བདེ་སྡུག་ནི་ཨང་དང་བོར་བཞག་ནས། སྤྱི་དམངས་ཡོངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྣ་མང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕུགས་སུམ་མངོན་འགྱུར་ཡོང་དགོས།