༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༣༠ རེས་གཟའ་ལྷག་པ།
༄༅། །ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ཚ་མོ་ཉི་མ་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབས་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཚན་པའི་ Human Rights Subcommittee of the European Parliament བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་ཉན་ཞིབ་སྐབས། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་སྡེ་ཚན་གྱི་སྲིད་བྱུས་སློབ་སྟོན་པ་བགྲེས་པ་ལྕམ་སྐུ་ཌེ་རེན་ཌེར་ཡ་ Ms Deren Derya མཆོག་གིས་གསུང་དོན།
ཐོག་མར་ཞུ་རྒྱུར། སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སྐུ་གྲོངས་མ་ཐག་ཡུ་རོབ་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚན་པས་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བ་བརྒྱུད། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ནང་མི་སྤུན་མཆེད་དང་གྲོགས་པོ་གྲོགས་མོ། དེ་བཞིན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བཅས་ལ་ང་ཚོས་སེམས་གསོ་དང་སྦྲགས་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་ཤུགས་ཆེ་ཞུས་ཡོད། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་དུས་རྟག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་མགྱོགས་མྱུར་གློད་བཀྲོལ་གནང་ནས་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་སྦྱོར་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སྐུ་གྲོངས་རྐྱེན་ངོ་མ་གང་ཡིན་ཐད་ཞིབ་འཇུག་གནང་ནས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཐོག་མང་ཚོགས་ལ་གསལ་བསྒྲགས་བྱེད་རོགས་ཞེས་རེ་འདུན་བཏོན་པ་ནས་བཟུང་ད་ཆ་གནས་སྟངས་ཇི་འདྲ་ཞིག་ལ་བསླེབས་མིན་ཐོག་ང་ཚོར་ད་བར་བརྡ་ལན་ཁ་གསལ་ཞིག་གང་ཡང་འབྱོར་མ་བྱུང་།
སྤྱིར་སྟངས་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་སྐབས། རྒྱ་ནག་དང་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་གོང་འཕེལ་བྱ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་ནི་ཆ་རྐྱེན་གཙོ་བོར་འཛིན་བཞིན་ཡོད། ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་དེ་རྒྱབ་ལྗོངས་ལ་བཞག་ནས་ང་ཚོས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཇི་ཡིན་ཐག་ཉེ་པོའི་ཐོག་ནས་མཇུག་འདེད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། འདས་པའི་ལོ་ཤས་རིང་ནས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་མཐོང་བྱུང་། དེར་བརྟེན་ང་ཚོར་དོན་དམ་གྱི་སེམས་འཚབ་ཧ་ཅང་ཡོང་བཞིན་འདུག
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༧ ནས་བཟུང་ཡུ་རོབ་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་ཐོག་ཐབས་བྱུས་གསར་པ་ཞིག་གཏན་འབེབས་བྱས་ནས་འབྲེལ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཕྱི་ཟླ་ ༧ ནང་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་བྱུང་བ་དེ་དག་བརྩི་མེད་ཕྱིན་པ་རེད།
ཐབས་བྱུས་གསར་པ་འདི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞིང་། དེའི་ནང་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་སྐབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལ་གུས་བརྩི་ལྡན་ཞིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས་པ་རྨང་གཞིའི་ཆ་རྐྱེན་འདིའི་འོག་ནས། ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གཞི་རྩའི་ལྟ་གྲུབ་རྩ་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་དང་། ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་ཐུབ་པའི་སྲིད་བྱུས་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ། དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་འཚམས་པའི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་རྒྱུ། བཅས་སྲིད་བྱུས་དེ་གསུམ་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས་ད་ལྟ་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
ང་ཚོས་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐད་སེམས་འཚབ་ཀྱི་རྣམ་པ་འདོན་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་དཔེར་ན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ ༧ ནང་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་དབར་ཆེ་མཐོའི་བགྲོ་གླེང་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཌོ་ནལ་ཊ་སི་ Donald Tusk མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ལི་ཁི་ཅང་ཁོ་པར་ཐད་ཀར་རྒྱ་ནག་དང་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ལ་སེམས་འཚབ་ཧ་ཅང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་མ་ཟད། དེ་རྗེས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བ་བརྒྱུད་མང་ཚོགས་རྣམས་ལའང་རྒྱ་ནག་དང་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐད་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ལ་སེམས་འཚབ་ཧ་ཅང་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསུངས་ཡོད།
ང་ཚོས་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐད་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་སེམས་འཚབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེ་འདོན་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། པེ་ཅིང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་དང་འདི་ནས་པེ་ཅིང་དུ་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཕེབས་སྐབས་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐད་སེམས་འཚབ་ཡོད་སྐོར་པེ་ཅིང་གཞུང་ལ་ཡང་ཡང་ར་སྤྲོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
གཞི་རྩའི་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་ལས་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་མིན་ལ་རྩོད་པ་གང་ཡང་བྱེད་ཀྱི་མེད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོས་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཆེད་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་རྒྱུན་སྐྱོང་འོག་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་འབྲེལ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུས་ནས་བོད་མི་ཞི་རྒོལ་བ་ཚོར་རང་གི་མངོན་འདོད་ཕྱིར་འདོན་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་པ་ལས། དྲག་གནོན་བྱེད་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། ཕྱོགས་མཚུངས་རྒྱ་ནག་གི་ས་གནས་གཞན་ཁག་གི་ནང་དུའང་དེ་མཚུངས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པའི་རེ་འདུན་ཡང་ཡང་འདོན་བཞིན་ཡོད། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གསལ་བའི་ཐབས་ལམ་ནི་གྲོས་མོལ་གྱི་ཐབས་ལམ་ཁོ་ན་ཡིན། དེའི་ཐོག་ནས་བོད་མིའི་ཐུན་མིན་རིག་གཞུང་དང་ཆོས། སྲོལ་རྒྱུན་དེ་དག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐུབ།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་འདོད་ཡོད་པ་དེར་ང་ཚོས་དགའ་བསུ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་འཛུགས་སྐྲུན་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་ལ་ས་གནས་བོད་མིའི་ཁྲོད་འདོད་བློ་མི་འཁེང་པའི་རྣམ་པ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་ང་ཚོས་ཤེས་བཞིན་ཡོད། ལྷག་པར་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་གྱི་ལས་གཞི་དང་ཆུ་ཤུགས་གློག་ཁང་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་དེ་དག་ལ་ས་གནས་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཞི་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་འདུག
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཞི་རྒོལ་བ་དེ་དག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེས་འཛུགས་བྱས་ནས་བོད་མི་དེ་དག་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་མི་སྣས་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་པ་དེར་ང་ཚོར་སེམས་འཚབ་ཧ་ཅང་ཡོད། དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་བོད་མི་ལས་རྒྱ་ཧན་མི་རིགས་ལ་མང་བ་ཐོབ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། བོད་མི་རྣམས་རྗེས་ལུས་འཐེབ་བཞིན་ཡོད། དེའི་ཁར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཐོག་དྲག་གནོན་ཤུགས་ཆེ་བྱས་རྐྱེན་བོད་མིའི་ཁྲོད་འདོད་བློ་མི་འཁེང་པའི་སེམས་ཚོར་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། སྤྱིར་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་མཁན་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་ཀྱང་རྦད་དེ་མཚམས་ཆད་པ་དེ་འདྲའང་རེད་མིན་འདུག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ ༣ བར་བོད་མིའི་ཁྲོད་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་མཁན་ ༡༥༠ བྱུང་འདུག
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་བའི་ལས་འགུལ་དེ་དག་ཁྲིམས་འགལ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་དང་། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་མཁན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་གྲོགས་པོ་གྲོགས་མོ་དང་། ནང་མི་སྤུན་མཆེད་ཙམ་མ་ཟད། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་མཁན་དེའི་གྲོང་ཚོ་ཡོངས་རྫོགས་ལ་ཁྲིམས་ཆད་བཀལ་ནས། ལ་ལར་སྲོག་ཁྲིམས་དང་བཙོན་འཇུག་གི་ཉེས་ཆད་བཀལ་བ། གྲོང་ཚོ་ཡོངས་ལ་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་དོ་དམ་བཀག་བསྐྱིལ་བྱས་པ་སོགས་ཁྲིམས་ཆད་ནན་པོ་གཅོད་བཞིན་འདུག
བོད་ནང་དུ་བོད་མི་ཚོས་རང་གི་ཐུན་མིན་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དམ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་པ་དེར་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ལ་སེམས་འཚབ་ཧ་ཅང་ཡོང་བཞིན་འདུག འདས་ལོའི་ནང་བོད་མི་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་དྲ་རྒྱའི་རྩོམ་པ་པོ། དེ་བཞིན་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་པ་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ཉེས་ཆད་བཀལ་ནས་བཙོན་དུ་འཇུག་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་མཚོན་ན། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་སྐོར་གསལ་ཡོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆེད་མངགས་རྒྱ་ཧན་གྲངས་མང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཐོག་བཙན་དབང་གིས་དར་སྤེལ་བྱེད་བཅུག་ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིམ་བཞིན་རྩ་ཡལ་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པར་བརྟེན། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
ད་ལྟ་གསེར་རྟ་བླ་རུང་སྒར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དགེ་བཙུན་རྣམས་ཀྱི་གྲྭ་ཤག་གཏོར་བཤིག་གཏོང་བཞིན་པ་མ་ཟད། དགེ་བཙུན་ཞལ་གྲངས་ཚད་བཀག་གཏན་འབེབས་བཟོ་ཆེད་དགེ་བཙུན་མང་པོ་ཞིག་དགོན་པ་ནས་གནས་དབྱུང་གཏོང་བཞིན་པ་དེར་ང་ཚོས་སེམས་འཚབ་ཧ་ཅང་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས།།
མ་ཡིག་ནས་ཕྱི་དྲིལ་བོད་ཡིག་ཚན་པས་བོད་སྒྱུར་ཞུས་པས་ཨིན་ཡིག་ལ་རྩ་འཛིན་ཡོང་བ་ཞུ།