༢༠༡༤ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༤ རེས་གཟའ་མིག་དམར།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༣ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྔ་དྲོ་ཐོག་མར་གྷོ་ཧ་ཊིར་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ ༣༠༠༠ བརྒལ་བར་སྒྲོལ་དཀར་ཡིད་བཞིན་འཁོར་ལོའི་ཚེ་དབང་བཀའ་དྲིན་སྩལ་རྗེས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་མེ་གྷ་ལ་ཡའི་ (Meghalaya) རྒྱལ་ས་ཤི་ལོང་དུ་ཐད་འཕུར་གནམ་གྲུ་བརྒྱུད་༸ཞབས་སོར་འཁོད་སྐབས་མངའ་སྡེའི་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་དང་དྲུང་ཆེ། ཉེན་རྟོག་འགོ་དཔོན། དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་དང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་སོགས་ཀྱིས་ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད། དེ་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོག་མེ་གྷ་ལ་ཡ་མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི་བཞུགས་གནས་མགྲོན་ཁང་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་སྐབས་སྲིད་སྐྱོང་སྐུ་ཞབས་པོལ་ (Governor Dr KK Paul)མཆོག་གིས་ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས།
ཉིན་གུང་ལྗགས་སྨིན་གྲུབ་བསྟུན་མར་ཊིན་ལུ་ཐར་ཞེས་པའི་ཡི་ཤུའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ (Martin Luther Christian University) ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཇི་ལྟར་སྔོན་ནས་གསོལ་འདེབས་ཞུ་དོན་ལྟར་མངའ་སྡེའི་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོའི་ནང་བསླབ་པ་མཐར་སོན་གྱི་དགའ་སྟོན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དབུ་བཞུགས་མཛད། གཞན་ཡང་མཛད་སྒོའི་སྐབས་མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཀྱང་ཕེབས་ཡོད། དེ་ཡང་མཛད་སྒོའི་ཐོག་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་ཉེ་བའི་རིགས་བདག་སྐུ་ཞབས་ཨར་ཇི་ལིང་དོ་ (Vice-Chancellor RG Lyngdoh) མཆོག་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག དེ་བཞིན་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་མུ་ཀུལ་སངྒ་མ་མཆོག (Dr Mukul Sangma) བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་བཅས་ལ་ཕེབས་བསུའི་གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་བསྟུན།
གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་རིགས་ཀྱི་བདག་པོ་མཆོག་གིས་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་ལོ་འཁོར་ལས་སྡོམ་སྙན་སྒྲོན་ཞུས། དེ་ནས་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་མཆོག་གིས་བསླབ་པ་མཐར་སོན་པའི་སློབ་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་འབྱུང་འགྱུར་བྱ་བ་ལམ་ལྷོང་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུས་ཡོད། དེ་རྗེས་མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཐེངས་འདིར་བོད་ཀྱི་༸སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་མངའ་སྡེའི་ནང་ཆིབས་སྒྱུར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་པར་བརྟེན། མངའ་སྡེའི་ནང་ཞི་བདེ་དང་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད་སྐོར་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་བ་མ་ཟད། གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭས་ད་བར་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་འདྲ་མཉམ་ཐོག་ནས་ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས་བཏང་བ་བརྒྱུད་མི་ཚེའི་མདུན་ལམ་བཟང་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་དང་མཐུན་འགྱུར་སྦྱར་བར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་།
དེ་ནས་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་རིག་པའི་ཆུ་གཏེར་གྱི་ཕྱག་འཁྱེར་(Honorary Doctorate of Philosophy) འབུལ་ལམ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། བསླབ་མཐར་སོན་པའི་སློབ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཕྲག་འགའ་ཤས་ལ་ཕྱག་འཁྱེར་གནང་། དེ་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བསླབ་པ་མཐར་སོན་པའི་དགའ་སྟོན་མཛད་སྒོར་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། ངོས་རང་དེ་རིང་བསླབ་པ་མཐར་སོན་པའི་དགའ་སྟོན་ཐོག་བཅར་ཐུབ་པར་ཧ་ཅང་ཆེ་མཐོང་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་། ཐོག་མར་བསླབ་པ་མཐར་སོན་པའི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་དང་ཆབས་ཅིག་ཁྱེད་ཚོའི་མི་ཚེ་འགྲོ་སྟངས་གཞི་ནས་འགོ་བཙུགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། དེར་བརྟེན་མི་ཚེའི་ནང་རང་གི་སྦྱང་པའི་ཤེས་ཡོན་དེ་དག་ངོ་ཐོག་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་མང་པོ་ཡོང་གི་རེད། རང་གིས་སྦྱང་པའི་ཤེས་ཡོན་རང་ཉིད་གཅིག་པུའི་ཁེ་ཕན་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་མིན་པར་ཤེས་ཡོན་དེས་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་སོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་མང་པོ་བསྐྲུན་ཐུབ།
རྒྱ་གར་ནི་འཛམ་གླིང་ནང་མི་འབོར་མང་ཤོས་ཡོད་པའི་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་གར་ལ་རང་བཙན་ཐོབ་རྗེས་བརྟན་ལྷིང་ངང་གནས་ཐུབ་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་རྒྱ་གར་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་ནུས་པ་ལྡན་ཡོད། ང་ཚོས་ཨི་ཇིབ་དང་རྒྱ་གར། རྒྱ་ནག་སོགས་གནའ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་ཡོན་ལ་ཕྱི་མིག་ལྟ་སྐབས།ངོས་ཀྱི་བསམ་པར་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་ལྟ་གྲུབ་སྨྲ་བ་མང་ཤོས་རྒྱ་གར་ནས་བྱུང་ཡོད་པ་བསམ་བཞིན་ཡོད། གོང་དུ་མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གསུངས་པ་ལྟར་རྒྱ་གར་ནང་སྟག་ཤི་ཤི་ལ་ (Taxila) དང་ན་ལེནྡྲ། (Nalanda) དེ་བཞིན་ཝི་ཀ་མ་ཤཱི་ལ་ (Vikramashila) སོགས་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་སྙན་གྲགས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱུང་ཡོད།
ངོས་རང་ཡང་ན་ལེནྡྲའི་སློབ་ཕྲུག་ཅིག་ཡིན་བསམ་པ་དྲན་གྱི་འདུག ལོ་ཤས་གོང་རྒྱ་གར་གྱི་དངོས་ཁམས་རིག་པའི་ཚན་རིག་པ་སྐུ་ཞབས་ར་ཇ་ར་མ་ནན་(Rajah Ramanan) ལགས་དང་མཇལ་འཕྲད་སྐབས། ཁོང་གིས་དེང་སྐབས་ཚན་རིག་པ་ཚོས་ཕྲ་ཕུང་གི་རྣམ་གཞག་དང་ཀོན་ཊོམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ (Quantum Physics) སྐོར་གསར་རྙེད་བྱུང་བ་ཤོད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་དོན་དངོས་ཐོག་ལོ་ངོ་ ༢༠༠༠ གོང་ཕྲ་ཕུང་གི་རྣམ་གཞག་དེའི་སྐོར་རྒྱ་གར་ལྟ་གྲུབ་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་དཔལ་མགོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་ཟིན་ཡོད་སྐོར་ངོས་ལ་གསུངས་བྱུང་།
ཕྱོགས་མཚུངས་དེང་སྐབས་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་སྐོར་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱ་གར་ནང་ཆ་བཞག་ན་ནང་གི་བསམ་བློའི་རྣམ་གཞག་དང་འབྲེལ་བའི་ལྟ་གྲུབ་ཐོག་གནའ་སྔ་མོ་ནས་ཡར་རྒྱས་ཧ་ཅང་ཚད་མཐོན་པོར་བསླེབས་ཟིན། ངོས་རང་ས་གནས་གང་དུ་བསྐྱོད་ཀྱང་རྒྱ་གར་ནང་གནའ་རབས་ནས་དར་བའི་འཚེ་མེད་ཞི་བ་དང་། ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་སྐོར་སོགས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱ་གར་ནང་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་ཆོས་ལུགས་འདྲ་མིན་མང་པོ་འཆམ་མཐུན་ངང་གནས་བཞིན་ཡོད། གནད་དོན་དེ་དག་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱིས་འཛམ་གླིང་གཞན་ལ་སྣེ་ཁྲིད་ཐུབ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་སྩལ་ཏེ་ཐེངས་འདིར་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭས་རིག་པའི་ཆུ་གཏེར་གྱི་ཕྱག་འཁྱེར་འབུལ་ལམ་ཞུས་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཡོད། མཛད་སྒོ་ལེགས་པར་གྲུབ་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོག་མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་གི་བཞུགས་གནས་མགྲོན་ཁང་དུ་ཆིབས་ཞལ་བསྒྱུར། ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་པོ་ལོ་ཐང་ཆེན་ (Polo Ground) ཞེས་པར་བཀའ་ཆོས་སྩལ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག་པ་བཅས།།
