༢༠༡༢ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༩ རེས་གཟའ་ཟླ་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༤ ཉིན་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་པདྨ་ཆོས་འབྱོར་མཆོག་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཛུ་རིཀ་གནམ་ཐང་དུ་ཕེབས་འབྱོར་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དང་རི་ཀོན་དགོན་པའི་མཁན་པོ། ས་གནས་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན། དེ་བཞིན་ས་གནས་བུད་མེད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བཅས་ཀྱིས་ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད།
དེ་ཡང་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༧༧ ལ་ཕེབས་པའི་སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩིའི་མཛད་སྒོའི་སྐབས། སུད་སིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཛུ་རིཀ་ཏུ་ Zurich རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རི་ཀོན་དགོན་པའི་ཚོགས་ཁང་དུ་བོད་རིགས་རྣམས་ལ་བཀའ་ཤག་གི་འཚམས་འདྲིའི་གསུང་བཤད་གནང་བ་མ་ཟད། སུད་སི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་ཐུན་མིན་ངོ་བོ་དང་རིག་གཞུང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གང་ལེགས་གནང་ཐུབ་པ་ནི་བོད་མི་ཚོར་དགའ་སྤོབས་སྐྱེ་གཞི་ཞིག་ཡིན་པ་དང། སུད་སི་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ རེ་གྲངས་ནང་ཐོག་མར་བོད་མི་ ༡༠༠༠ ཙམ་སུད་སིར་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ལེན་སྐབས། བོད་མིའི་ངོ་བོ་ཉམས་ཆག་འགྲོ་གི་རེད་བསམ་པའི་མི་མང་པོར་བློ་འཚབ་བྱུང་ཡོད། ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེར་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་རི་ཀོན་དགོན་པའི་མཐུན་འགྱུར་འོག་ནང་ཆོས་དང་ཚན་རིག་དབར་འབྲེལ་ལམ་གྱི་ཚོགས་པ་ Science meet Dharma ཞེས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་རྗེས་ཕྱི་ནང་གི་རིག་གཞུང་གཉིས་དབར་འབྲེལ་ལམ་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུར་ཧ་ཅང་ཕན་རླབས་བྱུང་བར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་ཡོད། ནང་ཆོས་དང་ཚན་རིག་དབར་འབྲེལ་ལམ་གྱི་ཚོགས་པའི་ལས་གཞི་དེ་བཞིན་ཐོག་མར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་བཞེད་ཡིན་པ་དང་།
མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ད་བར་ལས་གཞི་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཐུགས་ཁུར་ཧ་ཅང་མཛད་བཞིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས། མཛད་སྒོའི་མཐའ་མར་སྟོད་པ་སྐྱིད་སྡུག་ཚོགས་པས་གཞས་སྣ་འཁྲབ་སྟོན་གནང། ཉིན་རྒྱབ་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་རི་ཀོན་བོད་རིགས་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་རྣམས་དང་རི་ཀོན་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པར་ཐུག་འཕྲད་གནང་། སྐབས་དེར་ནོ་བེལ་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་སུད་སི་མི་རིགས་ཡིན་པ་སྐུ་ཞབས་རི་ཅ་ཌི་ཨེ་ཡེན་སི་ཊི་ Richard Ernst མཆོག་གིས་རི་ཀོན་དགོན་པའི་ལས་གཞིའི་འོག་བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་ཁྲོད་ནང་ཆོས་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུའི་མཚོན་ལས་གཞི་གཞན་ཁག་གཅིག་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་སྐོར་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་། དེ་རྗེས་རི་ཀོན་བོད་རིགས་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་རྣམ་པས་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་ལ་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་སུད་སི་དང་རྒྱ་གར་ནང་གནས་སྡོད་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རྣམས་ལ་ལས་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་ལས་དོན་གནང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད། རི་ཀོན་དགོན་པ་དེ་བཞིན་ཐོག་མར་རི་ཀོན་ཁུལ་དུ་གནས་སྡོད་བྱེད་བཞིན་པའི་སུད་སི་ཁྱིམ་ཚང་ཁུན་ Kuhn family ཞེས་པའི་རོགས་རམ་འོག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ རེ་གྲངས་ནང་བརྒྱབ་ཡོད། དུས་དེ་ནས་བཟུང་རི་ཀོན་དགོན་པས་སུད་སི་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གྱི་ལས་གཞིའི་ཐོག་ཧ་ཅང་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། སྤྱིར་རི་ཀོན་དགོན་པར་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཁོངས་ནས་དགེ་འདུན་པ་གྲངས་ ༩ ཡོད་འདུག
ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་པདྨ་ཆོས་འབྱོར་མཆོག་གིས་སུད་སིའི་རྒྱལ་ས་བྷན་ Bern ནང་སུད་སིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་རྒན་གྲས་ཁག་གཅིག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ཁོང་རྣམས་ལ་ཐེངས་འདིར་སུད་སི་ཁུལ་དུ་ལས་དོན་གང་ཞིག་ཐོག་ཕེབས་ཡོད་པ་རྣམས་ཞིབ་ཕྲ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་མ་ཟད། འདས་པའི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་སུད་སི་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་བོད་མིའི་བདེན་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་མ་ཟད། སུད་སིར་གནས་སྡོད་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རྣམས་ལ་རོགས་རམ་གནང་བར་བཀའ་ཤག་གི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུས་ཡོད།
ཕྱོགས་མཚུངས་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་དེང་སྐབས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཞིབ་ཕྲ༌གསལ་བཤད་གནང་དོན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྷ་ཡུལ་བསྐྲུན་ལུགས་བརྗོད་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་ད་བར་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་འོག་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་ ༤༠ བརྒལ་བས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་ཚོར་དམ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་པ་དེར་ཞི་རྒོལ་ཆེད་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་ཡོད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ཆ་མཚོན་ན། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོའི་ཐོག་ནས་སྔར་བཞིན་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད།
སུད་སི་ཁུལ་གྱི་ལས་དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་མཚམས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ནས་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ཨི་ཊ་ལི་དང་ཨོ་སི་ཊི་རི་ཡ། ཇར་མན་ནི་སོགས་སུ་ཕེབས་ཏེ་བོད་རིགས་ཚོར་ཐུག་འཕྲད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག་པ་བཅས།།
