༢༠༡༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༧ རེས་གཟའ་ཉི་མ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༦ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༤།༣༠ ཐོག་བཀའ་ཤག་ཡང་སྟེང་ཚོགས་ཁང་ནང་དཔལ་ལྡན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་ཚེ་རིང་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་དང་། དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་མཆོག བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་འབྲོང་ཆུང་དངོས་གྲུབ་མཆོག ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་སྟག་ལྷ་སྐལ་བཟང་དབྱངས་སྐྱིད་མཆོག འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་དཔལ་འབྱོར་ཚེ་རིང་མཆོག་བཅས་ལྷན་ཞུགས་ཐོག་བཀའ་ཁྲི་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བཀའ་ཤག་གིས་འཐོན་ཕྱག་གསུང་བཤད་གནང་དོན།
མཛའ་བརྩེ་དང་ལྡན་པའི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་གནས་པའི་བོད་རིགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བཀའ་ཤག་གི་ལས་དུས་གཙང་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་འདིར་ང་དང་ལས་རོགས་བཀའ་བློན་ཚང་མའི་ངོས་ནས་མཛའ་བརྩེའི་འཚམས་འདྲི་དང་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཚང་མས་དགོངས་མངའ་ལྟར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་འཕྲལ་ཕུགས་བདེ་དོན་ཆེད་བཙན་བྱོལ་དུ་༸ཞབས་སོར་འཁོད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་དར་སྤེལ་མཛད་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ཐུགས་བརྩོན་སྔ་རིམ་མཛད་པའི་མཛད་རིམ་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོ་ནས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་བོད་མི་ཚོས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱེད་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་གཏོད་པའི་སྐབས་དེ་ནས་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པ་དང་བཅུ་གསུམ་པའི་ལས་ཡུན་གྱི་རིང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ལས་འགན་དེ་ངས་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་རེད། ལས་ཡུན་དེ་གཉིས་ཀྱི་རིང་ལ་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་མ་བྱུང་ཡང་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཐུགས་རྗེས་བཀའ་དྲིན་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་ནོར་འཁྲུལ་དང་ཁ་ཆག་སྣ་རལ་ཆེན་པོ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་ད་ཆ་ལས་དོན་གཙང་ལ་ཉེ་བར་སོང་། གོ་སྐབས་འདི་བཟུང་ནས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་གནས་པའི་བོད་རིགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྙིང་ནས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ཐོག་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འཛིན་སྐྱོང་དང་ཆབ་སྲིད་དབང་འཛིན་པས་སྲིད་བྱུས་དང་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ལས་རིམ་གང་འདྲ་ཞིག་ཕྱིན་ཡང་དེ་ལ་ཡུལ་མི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་མོས་མཐུན་གནང་དགོས་པའི་ངེས་པ་ཆགས་མེད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོའི་སྲིད་བྱུས་དང་ལས་རིམ་ཐོག་དགག་བྱ་དང་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་མཁན་ཚོར་དང་པོར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཁྱེད་ཚོས་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོའི་ཐོག་ནས་དགག་བྱ་གནང་བར་བརྟེན་བཀའ་ཤག་གི་ལས་དོན་ཐོག་ཡོ་སྲང་བྱེད་རྒྱུ་དང་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ། གལ་ཏེ་ནོར་འཁྲུལ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ནོར་བཅོས་བྱེད་རྒྱུ་དང་། མེད་པ་ཡིན་ན་གསལ་བཤད་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡོང་གི་ཡོད། དེར་བརྟེན་འགལ་ཟླ་དང་དགག་བྱ་བྱེད་མཁན་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཚོར་དེ་བས་ཀྱང་མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྲིད་བྱུས་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནའང་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་མང་མོས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་མེད་ན་ལག་ལེན་བསྟར་ཐུབ་རྒྱུ་མེད། ད་བར་དུ་ང་ཚོས་སྲིད་བྱུས་དང་ལས་རིམ་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལམ་སྟོན་མཛད་པའི་བོད་རྒྱ་གཉིས་སྨན་གྱི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་མུ་མཐུད་ནས་འཛིན་ཐུབ་པ་དེ་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དུས་ནས་དུས་སུ་ཚད་མཐོའི་མང་མོས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན། དེར་བརྟེན་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་གསལ་པོར་གནས་ཐུབ་པ་དང་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་སེལ་བར་ཇེ་ཉེར་འགྲོ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། དེར་བརྟེན་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཚོར་དམིགས་བསལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན་མ་འོངས་པར་བཀའ་ཁྲི་སྐབས་གསུམ་པ་དང་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་བཞི་པར་ཡང་གཞིས་བྱེས་མང་ཚོགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་དེ་སྔ་ལས་ལྷག་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུར་ང་ཚོས་རེ་འདུན་ཆེན་པོ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་ངོ་བོ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ངོས་ནས་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་བྱ་བ་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་གྲྭ་བཙུན་དང་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་ལྟ་སྐྱོང་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཆོས་རིག་ལས་དོན་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་ཡོང་བ་བྱེད་རྒྱུའི་ལས་དོན་ཐོག་གང་ཐུབ་ཀྱིས་འབད་བརྩོན་ཞུས་ཡོད། ལྷག་པར་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་འདི་ཆོས་རིག་ལྷན་ཚོགས་སུ་འགྱུར་རྒྱུར་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་བརྒྱུད་ནས་ཆོས་རིག་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཡིག་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ་རིང་པོར་མ་ཐོགས་པར་ཚད་མཐོའི་སྐུ་དབང་ཡོད་པའི་ཆོས་རིག་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་འཛུགས་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན། བོད་མིའི་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་གནས་བབས་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོང་མིན་དེ་ད་ལྟའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་ལ་རག་ལུས་ཡོད་པར་སོང་། བོད་མིའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་མཐུན་པར་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་གཞིར་བཟུང་ཐོག་ལག་བསྟར་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡིན། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐུགས་རྗེས་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་ཕྲུག་ན་གཞོན་སུ་གང་ཞིག་ལའང་སྲོལ་རྒྱུན་དང་དེང་རབས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་མ་ཐོབ་པ་མེད་པར་འགྲོ་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དེ་ནི་གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་གནས་བབས་ཀྱི་ཆེད་ང་ཚོས་མ་འཛུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཞུས་ཡོད་བསམས་པའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན། གཞུང་གི་ལས་དོན་གང་འདྲ་ཞིག་བྱས་ཀྱང་དེའི་རྒྱབ་བརྟེན་དེ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དགོས་མཁོ་ཡོད་པ་ཞིག་དང་། ལྷག་པར་དུའང་བཙན་བྱོལ་གྱི་གནས་བབས་རིང་ལ་དཔལ་འབྱོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གཞན་བསྟེན་ཁོ་ན་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་བྱུང་བ་ཡིན་ན་མ་འགྲིག་ཞིག་ཡིན་པར་སོང་། ཐོག་མར་ང་ཚོ་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ལས་ཁུར་གནང་སྐབས་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་གནས་བབས་གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་འོག་གནས་ཡོད་པ་དེ་རིམ་པས་ཡར་རྒྱས་སོང་སྟེ་ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་ཕལ་ཆེར་དགོས་ཤིང་ངེས་པའི་རྒྱུན་འགྲོན་དེ་དག་དྭང་བླང་བཅའ་དངུལ་དང་མ་བཙུགས་ཀྱི་སྐྱེད་འབབ་ཀྱི་ཐོག་ནས་འདང་ཐུབ་པའི་གནས་བབས་ཤིག་ལ་བསླེབས་ཡོད། དེ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་ལ་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་ལོག་འཚོ་དང་མ་འབྲེལ་བ། ཡུལ་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པ། ཕྱི་ནང་དང་ངོ་ལྐོག་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་བབས་སུ་སླེབས་ཐུབ་པ་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐུགས་རྗེས་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ཡག་ཐག་ཆོད་བྱུང་སོང་བསམས་པ་དྲན་བཞིན་ཡོད།
འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ནང་བོད་མིའི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ལས་དོན་ཐོག་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་ཞབས་ཕྱི་ཞུས་ཡོད། ལྷག་པར་མ་དང་བྱིས་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་། མྱོས་རྫས་སྔོན་འགོག་ལ་སོགས་དེང་རབས་ཀྱི་གནས་བབས་དང་མཐུན་པར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་འབད་བརྩོན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ཉེན་སྲུང་ལྟ་སྐུལ་ལས་གཞིའི་ཐོག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་རིགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འཕྲོད་བསྟེན་ཐོག་སེམས་ཁྲལ་མེད་པ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུའི་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོད་བཞིན་ཡོད། དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཡང་རྒྱ་གར་གྱི་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ངོས་ལེན་ཡོང་རྒྱུ་སོགས་དང་། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་ཡིན།
བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན། སྒྲུབ་བྱ་གཙོ་བོ་དེ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུའི་ཉེན་སྲུང་ཞུ་རྒྱུ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་བདེ་འཇགས་ལས་དོན་ཐོག་ལྟ་རྟོགས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་རེད། གཙོ་བོ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་དང་། བོད་ཀྱི་ལྷ་སྲུང་གི་འཕྲིན་ལས། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་གཞུང་སྟེ་དབུས་དང་ས་གནས་གཞུང་གཉིས་ཕྱོགས་ནས་ཐུགས་འགན་གཙང་མ་བཞེས་པར་སོང་། ད་ཕན་ང་ཚོར་ཁ་ཆག་སྣ་རལ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཐོག་ནས་སྐུའི་ཉེན་སྲུང་ཞུ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། མ་འོངས་པར་ཡང་ང་ཚོས་འབད་བརྩོན་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱུན་མཐུད་ཞུ་རྒྱུའི་འབད་བརྩོན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་ཡིན།
ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན། གཞིས་ཆགས་ཁག་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་གཞིས་ཆགས་སོ་སོའི་ནང་དུ་འཚོ་བརྟེན་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུ་དང་། གཞིས་མི་གནས་སྡོད་ཐུབ་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ས་གནས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་དང་ལྷག་པར་བོད་མིའི་མཉམ་འབྲེལ་ལ་སོགས་པ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་ཆེད་སྒོ་ཀུན་ནས་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུ་དང་། དེ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ན་གཞོན་ཚོར་འཚོ་བའི་འདུན་ལམ་བསྐྲུན་རྒྱུ། དེ་བཞིན་ཉམ་ཐག་རིགས་ལ་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་གཞིར་བཟུང་ཐོག་གང་ཐུ་ཅི་ཐུབ་ཀྱི་འབད་བརྩོན་ཞུས་དང་ཞུ་བཞིན་པ་ཡིན།
ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན། གཙོ་བོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་འབྲེལ་ལམ་བྱེད་རྒྱུ། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་ཀྱི་གནས་བབས་གོ་རྟོགས་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་གཉིས་ཀར་ཚད་མཐོ་པོར་བསླེབས་ཡོད་པ་དང་། དུས་ནས་དུས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་འདུ་ཁག་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་འདུ་ཁག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རིམ་པས་སྐོང་ཚོགས་གནང་རྒྱུ། གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་དང་མང་ཚོགས་བཅས་པར་འབྲེལ་བ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་དག་དུས་ནས་དུས་སུ་རྗེས་ལུས་མ་ཐེབས་པ་ཞུས་པའི་ཉེར་ལེན་ལ་བརྟེན། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་གནས་ཚུལ་གང་ཅིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་གསལ་པོ་ཡོད་པའི་གནས་བབས་ཆགས་ཡོད་པ་བསམ་བློ་འཁོར་གྱི་ཡོད། ལྷག་པར་བོད་རྒྱལ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ལས་དོན་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྟབས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ནས་འབྲེལ་མོལ་མཚམས་ཆད་པ་དེ་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་བཀའ་ཤག་གིས་འབད་བརྩོན་ཡོད་དགུ་རྩལ་སྤྲུག་བྱས་པར་བརྟེན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་བསྐྱར་མཐུད་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། བསྐྱར་མཐུད་བྱས་རྗེས་འབྲེལ་མོལ་རིམ་པ་དགུ་གནང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བསམ་ཚུལ་དང་བོད་པའི་གནས་བབས་ཚང་མའི་ཐོག་ཕན་ཚུན་གསལ་པོ་ཆགས་ཐུབ་རྒྱུ་གཅིག་དང་། དེ་བཞིན་དོགས་པ་རྣམ་རྟོག་ཡོད་མཁན་དེ་དག་སངས་ཐུབ་རྒྱུ། ཁོང་རང་ཚོའི་སེམས་ཁྲལ་དང་དོགས་པ་ཆེ་ཤོས་ག་རེ་ཐོག་ཡོད་པ། ང་ཚོའི་ལངས་ཕྱོགས་ག་རེ་ཐོག་ལ་གཟབ་གཟབ་དང་བསྐྱར་བཅོས་བྱེད་དགོས་ཡོད་པ་དེ་དག་གསལ་པོ་ཆགས་པའི་ཉེར་ལེན་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཚུལ་མང་དག་ཅིག་གོ་བརྡ་འཕྲོད་ཐུབ་པ་དང་། ལྷག་པར་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་གནས་བབས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་དགོངས་གཞི་ངོ་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་གསལ་པོ་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་དང་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་གཞིར་བཟུང་ཐོག་ནས་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མདུན་དུ་བཞག་ཐུབ་པ་དང་། དེའི་ཐོག་ལ་ལོག་བཤད་བྱས་པ་དེ་དག་གསལ་པོ་བཟོ་རྒྱུའི་ཆེད་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་དགུ་པའི་སྐབས་སྤྲོད་ཐུབ་པ་དེ་དག གང་ལྟར་ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ངོས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཁ་བྲལ་དང་རང་བཙན་རྩོད་བཞིན་འདུག་ཅེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་མགོ་སྐོར་གཏོང་རྒྱུའི་གཞི་རྩ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་གསལ་པོ་བྱས་ཏེ་མཁྱེན་ཐུབ་རྒྱུའི་གནས་བབས་ཤིག་བསྐྲུན་ཐུབ་པ་དེ་གང་ལ་གང་ཙམ་གྱིས་སྒྲུབ་དོན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྙམ་གྱི་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ། ༢༠༡༠ །༢༠༡༡ སོ་སོའི་ཐོག་ལ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་འདིའི་སྐོར་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་ག་རེ་ཡོད་མེད་སྐོར་ལ་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དང་གཞུང་མང་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་ལ་སླར་ཡང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དགོངས་ཚུལ་བསྡུར་ཏེ། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་ཚད་མཐོའི་མང་མོས་ཡོད་པའི་གདེང་ཚོད་བརྟན་པོ་རྙེད་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དེ་ཡང་ང་ཚོའི་མང་གཙོའི་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་སྟངས་ཐོག་ནས་བལྟས་པ་ཡིན་ན། ཡང་དག་པ་ཞིག་དང་རྗེས་སུ་ལུས་མེད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་བསམ་པ་དྲན་གྱི་ཡོད། དེ་དག་འདས་པའི་བྱུང་རབས་མདོར་བསྡུར་ཙམ་ཞིག་ཞུས་ན་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད།
དེ་ནས་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ལ་བར་ལམ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དམིགས་བསལ་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་སྟངས་ཐོག་ལ་གསར་བརྗེ་དང་འགྱུར་བ་གང་ལ་གང་ཙམ་ཞིག་ཕྱིན་ཡོད། དེ་ཚོའི་ཐོག་སྤྱིར་བཏང་མང་ཚོགས་ཀྱི་མ་མཁྱེན་པ་དང་གནད་དོན་མ་རྟོགས་པ་དེ་འདྲ་ཡོད་མདོག་ཁ་པོ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་གལ་པོ་ཆེ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཚུལ་དུ་དེ་ཚོའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཕྲན་བུ་ཞུས་ན། ད་གིན་གོང་དུ་ཞུས་པ་ལྟར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་དག་པའི་མང་ཚོའི་ལམ་སྲོལ་མཐར་ཐུག་པ་ཞིག་ཏུ་འཁྲིད་གནང་མཛད་རྒྱུའི་དགོངས་གཞིར་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་པ་མ་ཐག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་དུས་ཚོད་ཐུང་ངུ་ཞིག་གི་ནང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་སོགས་པའི་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་གང་དང་གང་དགོས་པ་དེ་དག་གསར་འཛུགས་མཛད་རྒྱུ་དང་། མང་ཚོགས་ལ་མང་གཙོའི་ལམ་སྟོན་དང་གོ་བསྐོན་སྩལ་རྒྱུའི་ཐོག་ལ་རྒྱུན་དུ་འབད་བརྩོན་མཛད་ཡོད། དེ་ནས་ཡོང་མཚམས་ཤིག་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་སྨིན་དང་མ་སྨིན་ལ་སྒུག་གནང་མ་མཛད་པར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་ལ་ཕབ་གནང་མཛད་རྒྱུ་དང་སྒྲིག་གཞི་རིམ་པས་གཏན་འབེབས་བསྐྱངས་ཡོད།
དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་སྲིད་སྐྱོང་པ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་གནང་རྒྱུ། དེ་འདྲ་རིམ་པ་བྱས་ཏེ་ཐེག་པ་རིམ་འཛེགས་ཐོག་ནས་ཕེབས་པ་རེད། དེ་ཚོའི་ཚང་མའི་སྐབས་ལ་འདས་པའི་ལོ་སུམ་ཅུ་སོ་གྲངས་རིང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འབྱུང་འགྱུར་བོད་པ་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་ལྟ་བུ་གང་ཟག་གཅིག་གིས་མཚན་གནས་རྗེས་འབྲེལ་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པར་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་དུས་ནས་དུས་སུ་རང་རྐྱ་འཕེར་བའི་དབུ་ཁྲིད་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་བཀའ་སློབ་རབ་དང་རིམ་པ་སྩལ་དང་སྩོལ་བཞིན་པ་དེ་དག་ད་ཆ་ལག་ལེན་དུ་དངོས་སུ་བསྟར་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་སྨིན་པར་གཟིགས་ཏེ་འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་ལ་གསུང་འཕྲིན་ཕེབས་པ་དང་། གྲོས་ཚོགས་ལ་གསུང་འཕྲིན་མ་ཕེབས་པའི་སྔོན་ལ་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་གསུང་འཕྲིན་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཡོངས་རྫོགས་འོས་བསྡུ་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ལ་རྩིས་སྤྲོད་མཛད་རྒྱུའི་དགོངས་གཞི་ཡོད་པའི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་པ། དེ་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་ལ་གསུང་འཕྲིན་ཧ་ཅང་རྒྱས་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་དགོས་པ་དང་རྒྱུ་མཚན་གང་འདྲ་ཞིག་གི་སྒོ་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་སྐུ་དབང་རྩིས་སྤྲོད་མཛད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་དག་གསལ་བཤད་མཛད་ཡོད། དེ་གཞིར་བཟུང་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ལམ་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དེ་སྔ་ཕན་ཆད་ལ་རྒྱལ་ཁབ་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་དབུ་ཁྲིད་གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་གནས་བབས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་དང་སྐུ་དབང་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ། སྲིད་སྐྱོང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བས་དབུས་པའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམ་པ། དེ་དག་ལ་གང་ལ་ཇི་འོས་ཀྱིས་སྐུ་དབང་དང་ཐུགས་འགན་དེ་དག་བགོ་བཤའ་བསྐྱོན་ཏེ་ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་མཐུན་པའི་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཆ་ཚང་ལེན་ཐུབ་རྒྱུ་ཞིག་དང་། དེ་ཚོ་ལོ་ལྔ་རེའི་མཚམས་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐྱར་དུ་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་ཐོག་ནས་ཐེག་རིམ་འཛེགས་བྱས་ནས་ཕེབས་ཐུབ་རྒྱུ་ཞིག་དེ་འདྲ་ཞིག་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་ཡོངས་སུ་མཐུན་པའི་མང་གཙོ་འཕེལ་རིམ་མཐར་ཐུག་པ་ཞིག་ལ་བསླེབས་ཐུབ་པ་དེར་སྤོབས་པ་བྱེད་འོས་པ་ཞིག་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྔོན་མ་ནས་ཐུགས་ལ་བརྣག་པའི་དགོངས་གཞི་དེ་སྒྲུབ་པའི་གོ་སྐབས་ལ་སླེབ་པ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་འདས་པའི་ལོ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རེ་དགུའི་རིང་ལ་༸རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་གྱི་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་འོག་ལ་ང་ཚོ་ལས་སླ་པོ་དང་དོགས་པ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་སྐྱིད་ཉལ་བྱེད་རྒྱུའི་གོམས་གཤིས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དེའི་དབང་གིས་ད་ལྟའི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལམ་སང་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་ནང་ཐེག་དཀའ་བ་ཡོང་སྲིད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་དེ་ཚོ་འཕྲལ་ཕུགས་རྒྱང་གསུམ་གྱི་གནས་ཚུལ་དེ་དག་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་ན། གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་བདེ་དོན་ཁོ་ན་ཡིན་པ་མ་གཏོགས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐུགས་འགན་བཞེས་འདོད་མེད་པ་དང་། ཞེ་ས་མ་ཞུས་ན། སྒྱིད་ལུག་ལྟ་བུའི་ཐོག་ནས་དེ་འདྲ་མཛད་པ་མ་མིན་པ་དེ་ང་ཚོས་གསལ་པོ་རྟོགས་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། དེ་དག་ཞིབ་ཚགས་མཁྱེན་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འདི་ལོ་སྩལ་བའི་གསུམ་དུས་ཀྱི་གསུང་འཕྲིན་དང་དེ་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་ལ་སྩལ་བའི་གསུང་འཕྲིན། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་འདི་ལོ་ཆོ་འཕྲུལ་སྨོན་ལམ་སྐབས་སྩའི་བཀའ་སློབ་དེ་དག་བསྡོམས་ནས་གཟིགས་ན་དེ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་རྒྱལ་ཡོངས་གཞུང་མང་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམས་པ་ཚོར་སྩལ་བ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འོད་སྡེར་དང་དེབ་གཟུགས་གཉིས་ཀའི་ཐོག་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ནས་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས་ཡོད། མང་ཚོགས་ཀྱིས་དེ་དག་ཡག་པོ་བྱས་ནས་གཟིགས་ན་གསལ་པོ་མཁྱེན་ཐུབ་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད།
༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མ་སེལ་བར་དུ་བོད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཟིགས་གནང་གི་ཡོད། གཟིགས་པ་དེ་དོན་དང་མཐུན་པ་ཞིག་རེད་མ་གཏོགས་དོན་དང་མ་མཐུན་པ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མིན། དེ་གནས་ཐུབ་པ་ཡོང་རྒྱུའི་ཆེད་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་དང། དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་གྲོགས་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་སྐབས་སྐུ་ངལ་མི་ཡོང་རྒྱུ། ཆབ་སྲིད་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་འགལ་ཟླ་མི་འཕྲད་པ་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་འགོ་ཁྲིད་དེ་ཚོ་དུས་ནས་དུས་སུ་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་བྱས་ཏེ་འོས་འདེམས་བྱས་ནས་འགྲོ་དགོས་རྒྱུ་དེ་ཐུགས་འགན་ཆེན་པོ་གཅིག་རེད། ཉིན་མ་གཅིག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་མེད་པའི་དུས་ཚོད་ཅིག་ཤར་ན་གློ་བུར་ཞིག་ལ་དེ་དུས་ང་ཚོ་ཅི་བྱ་གཏོལ་མེད་ཀྱི་འགྲུལ་པ་ཕྱོགས་འཐོར་ལྟ་བུ་མི་ཡོང་རྒྱུའི་ཆེད་ད་ལྟ་ནས་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་འཚོ་བཞུགས་ཡོད་པའི་སྐབས་ནས་རང་མགོ་རང་འཐོན་བྱེད་རྒྱུའི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་བསགས་ན། དཀའ་ངལ་བྱུང་བའི་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བཀའ་འདྲི་བཀའ་སློབ་ཞུ་རྒྱུ་དང། ལམ་སྟོན་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡོད་པའི་ཐོག་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་ན་ཡག་པོ་ཡོད་པ་དེ་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་གཙོ་བོ་རེད། དེར་བརྟེན་ད་རེས་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་འགྲོ་ཐུབ་པ་བཟོ་དགོས་རྒྱུ་དེ་གཞིས་བྱེས་མང་ཚོགས་སྤྱི་དང། ལྷག་པར་བཙན་བྱོལ་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ལས་འགན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་དེ་ཚོའི་ཐོག་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོ་གནང་རོགས་ཞེས་གཞེན་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དེ་ནས་ཉེ་ཆར་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་བྱེད་པའི་སྐབས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་མཚན་བྱང་ལ་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པ་དང། དེ་བཞིན་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་དང་མ་མཐུན་པའི་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པ་རེད་ཟེར་རྒྱུའི་དགོངས་ཚུལ་དང་དེ་ལྟ་བུ་གསུང་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད། དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ཡིན་ནའང་ཞིབ་ཚགས་པོར་གཟིགས་ན་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་དངོས་ཡོད་གང་བྱུང་བ་དེ་ཞིབ་ཚགས་པོ་མ་གཟིགས་པའི་དབང་གིས་ཐུགས་དོགས་དང་རྣམ་རྟོག་སྐྱེས་པ་དེ་འདྲ་ཡིན་སྲིད་པ་རེད་སྙམ་གྱི་འདུག ང་ཚོ་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་འབྱོར་བ་ནས་བཟུང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞུང་ ༡༦༤༢ ལོར་དབུ་ཚུགས་པའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་རྒྱུན་མ་ཉམས་པའི་གཞུང་དེ་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གི་བཀའ་ཤག་དང་ལྷན་དུ་བཙན་བྱོལ་ནང་ཕེབས་ཡོད། བཙན་བྱོལ་ནང་ཕེབས་ནས་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་ག་རང་བཙན་བྱོལ་ནང་ཚགས་ཚུད་དེ་ད་བར་ཡོང་བ་ཞིག་རེད། འོན་ཀྱང་བཙན་བྱོལ་ནང་ཕེབས་མ་ཐག་སྒྲིག་འཛུགས་དེའི་མིང་ལ་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་ལ་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཚོན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ལས་སླ་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ངོས་ལེན་དང། དཀའ་ངལ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཐུབ་རྒྱུའི་ཆེད་(Central Tibetan Administration) ཞེས་པའི་མིང་དེ་བེད་སྤྱོད་བཏང་བ་རེད། མིང་དེ་བེད་སྤྱོད་བཏང་བའི་ཉེར་ལེན་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོའི་ཁྲིམས་མཐུན་གཞུང་གི་གནས་བབས་ལ་ཕན་གནོད་དང་འགྱུར་བ་འགྲོ་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་པ་ཞིག་རེད། མིང་དེ་བེད་སྤྱོད་བཏང་ནས་འདས་པའི་ལོ་ ༥༢ རིང་ང་རང་ཚོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་མིང་དེ་གའི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་བ་གནང་བ་ཞིག་རེད། འོན་ཀྱང་བོད་སྐད་ཀྱི་ནང་མཚན་དེ་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་པར་བརྟེན།
ད་ལན་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་བྱས་པའི་གོ་སྐབས་དེའི་ཐོག་ནས་མཚན་དེ་དབྱིན་ཇི་དང་བོད་སྐད་མཐུན་པ་ཞིག་བཟོ་གནང་བ་རེད་མ་གཏོགས་སྔོན་མ་མེད་པ་ཞིག་ད་རེས་གསར་པ་བཏགས་གནང་བ་ཞིག་མིན། དབྱིན་སྐད་དང་བོད་སྐད་མཐུན་པ་བཟོས་པ་དེའི་དབང་གིས་ཆབ་སྲིད་དང་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་སྐུ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་སེལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནས་བབས་ལ་བརྟེན་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དགོངས་པ་བཞེས་ཏེ་ལམ་སྟོན་ཕེབས་པ་ཞིག་རེད་མ་གཏོགས་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕྱིའི་གནོན་ཤུགས་དང། གནས་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་ཏེ་མཛད་པ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མིན་པ་མང་ཚོགས་ཀྱི་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་ཤག་རེད་ལ་དེ་ངེས་པར་དུ་མཁྱེད་དགོས་རྒྱུ་ཞིག་རེད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཚན་གནས་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་དེ་དག་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཁག་ནས་གསལ་པོར་བཀོད་ཡོད་པ་ཆ་ཚང་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ནས་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པ་རེད། འགྱུར་བ་ཕྱིན་པ་དང་ཆབས་ཅིག་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་སོ་སོར་གོང་དུ་ཞུས་པ་བཞིན་ཆ་བགོས་གནང་ཡོད། འོན་ཀྱང་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་དེ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་གདུལ་ཞིང་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་དང། བོད་ཀྱི་མང་ཚོགས། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཡ་བྲལ་འགྲོ་རྒྱུ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་མགོན་སྐྱབས་དང་མཚོན་རྟགས་ཡིན་པའི་དབང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞིའི་དབང་བཀུར་བ་མིན་པར་རང་བཞིན་གྱི་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཡོད་པའི་སྐུ་དབང་དང་ཐུགས་འགན་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ལེའུ་དང་པོའི་དོན་ཚན་དང་པོའི་ནང་གསར་འཇུག་བྱས་ཡོད། དེ་དག་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངེས་པར་དུ་གཟིགས་དགོས་རྒྱུ་དང་མཁྱེན་དགོས་རྒྱུ་ཞིག་རེད། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་གཞུང་ ༡༦༤༢ ལོར་ཚུགས་པའི་གཞུང་དེའི་རྒྱུན་ད་དུང་ཡང་ཉམས་མེད་རྒྱུན་གནས་ཡོད་པ་དང། དེའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གནས་བབས་གང་ཡོད་པ་དེ་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལའང་གནས་རྒྱུ་ཡིན་པ་གནད་དོན་ཁྲིམས་ཐོག་གསལ་སྟོན་བྱེད་རྒྱུའི་ཆེད་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ནང་སྔོན་གླེང་གི་ལེ་ཚན་གཅིག་གསར་འཇུག་བྱས་ཡོད།
སྔོན་གླེང་གི་ལེ་ཚན་དེ་དང་གསར་འཇུག་བྱས་པའི་དོན་ཚན་དང་པོ་གཉིས་པོ་དེ་བསྐྱར་བཅོས་ཕྱིན་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྙིང་དོན་གཙོ་བོ་ཆགས་ཡོད། དེའི་ཐོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐུགས་སྣང་དང་སློབ་སྦྱོང་གནང་རྒྱུ། དེ་ཚོའི་ཐོག་ནས་ད་དུང་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་རྒྱུའི་གནས་བབས་ཡོད་ན། ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོངས་འཆར་གནང་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་དང་སྐུ་དབང་ཡོད་པ་བཞིན་གནང་ཆོག་གི་རེད། འོན་ཀྱང་དེ་ཚོ་ཞིབ་ཚགས་པོ་མ་གཟིགས་པའི་ཐོག་ནས་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་གནས་ཚུལ་རྡོག་སྒྲུག་བརྒྱབ་བཞག་པར་གཟིགས་ཏེ་འགོ་ནས་མཇུག་བར་གྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཐུགས་ཞིབ་མ་གནང་བར་རྡོག་སྒྲུག་གནང་ན་དོན་མ་གོ་བའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ཡང་ཕྱོགས་ཁ་ཤས་ནས་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་སྐུ་དབང་རྩིས་སྤྲོད་མཛད་རྒྱུ་དེ་དུས་དང་མ་འཚམས་པ་དང། བོད་མིའི་རྩ་དོན་ལ་ཏག་ཏག་སྡོད་ཀྱི་མེད་པ། ལྷག་པར་དུ་མཚན་བྱང་འགྱུར་བ་བཏང་བ་དེ་ཚོའང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཞན་ཆའམ་ཕམ་ཁ་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་གསུང་མཁན་རེ་ཟུང་རེ་ཟུང་ཡོད། དེ་དག་ལ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དབུ་མ་འཁོར་བ་ཞིག་དང། ཁོ་ཚོས་གསུངས་རྒྱུ་དེ་སེམས་ཚོར་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་དྲངས་ནས་གསུངས་པ་ཞིག་རེད་མ་གཏོགས། ཆབ་སྲིད་དང་། ཁྲིམས་མཐུན། རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་ཡོད་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་གསུངས་པ་ཞིག་མིན་པ་ཚང་མས་གསལ་པོ་མཁྱེན་དགོས་ཀྱི་རེད་སྙམ་གྱི་ཡོད། དེ་དག་ཉེ་ཆར་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན་མང་ཚོགས་ལ་ཕྲན་བུ་མགོ་སྨྲོས་ཙམ་ཞིག་ཞུས་ན་བསམ་བྱུང།
ད་རེས་སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་དབང་འགྱུར་བ་བཏང་བ་དང་། ཆབས་ཅིག་ཏུ་སྐབས་གསུམ་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོས་བསྡུ་དེའང་ཧ་ཅང་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། ད་རེས་འོས་བསྡུ་འདིའི་ཐོག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལུང་ཚན་དང་ཆོལ་ཁ། ཆོས་ལུགས། མི་རབས་ལ་སོགས་གང་གི་འཐེན་འཁྱེར་དང་དུམ་བུ་མེད་པ་བཙན་བྱོལ་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་དེ་དམ་ཚིག་གཟོང་ཁ་ཆིག་སྒྲིལ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་བྱས་ཏེ་མཚོན་ཐུབ་པ་དེ་ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། མི་རབས་གསར་པའི་ནང་གི་དེང་རབས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་ཚད་མཐོ་ཡོད་པ་ཞིག་ད་རེས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་འོས་ཐོན་བྱུང་བ་རེད། ཉིན་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་དམ་འབུལ་གྱིས་ཕྱག་ལས་དབུ་འཛུགས་གནང་རྒྱུ་རེད། དེར་བརྟེན་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ངེས་པར་དུ་འབྱུང་འགྱུར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་ཁོང་གི་དབུ་ཁྲིད་པའི་བཀའ་ཤག་ལ་སྔོན་མ་ང་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ལས་ལྷག་ཙམ་ཞིག་མུ་མཐུད་ནས་མཐུན་འགྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ད་རེས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ལས་དོན་དེ་དག་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ལྷོངས་ཡག་པོ་ཞིག་མ་བྱུང་ན། དེས་ང་ཚོར་ཕམ་ཁ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ང་ཚོའི་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་དེ་ལག་བསྟར་རྒྱུན་རིང་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་ལ་བར་ཆད་ཡོང་རྒྱུའི་གནས་བབས་ལ་སོང་དེའི་ཐོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཆེ་བཞེས་ཐོག་ནས་དམ་ཚིག་གཟོང་ཁ་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་གཅིག་དང་། ལྷག་པར་བོད་པའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་འདི་ཕྱིའི་སྐྱབས་གནས་ང་ཚོ་བོད་པའི་གཏམ་དཔེར། ལྟ་བའི་མིག་དང་ཁོག་པའི་སྙིང་ལྟ་བུའི་༸རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་དང་མགོན་སྐྱབས་ངོ་བོ་ཞིག་ཏུ་བཞུགས་ཡོད། དེར་བརྟེན་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སྤྱི་དང་སྤྱིར་བཏང་འཇིག་རྟེན་ཡོང་གི་འགྲོ་བ་མི་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཡང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་གནས་བབས་དེ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་པད་བརྟན་མིན་ལ་རག་ལུས་པ་ཡིན་དུས་་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སྐུ་ཚེ་ཡུན་རིང་དུ་བརྟན་རྒྱུའི་ཐུགས་བསྐྱེད་སྨོན་ལམ་ཡོད་པ་དང་སྐུ་ཚེའི་ཚད་ལྟ་བུར་མཚོན་པ་ཡིན་ནའང་དགུང་གྲངས་བརྒྱ་དང་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཚད་ཡོད་པ་ལྷ་དང་བླ་མའི་ལུང་བསྟན་གསལ་པོ་ཡོད་པ་དེ་འདྲ་རེད། འོན་ཀྱང་བར་ལམ་ཞིག་ནས་གཞུང་བརྟེན་དགྲ་ལྷའི་གཙོ་བོ་ཚང་མས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་གསུང་རྒྱུར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུའི་ཚེ་ཚད་གང་ཡོད་པ་དང་ཐུགས་བསྐྱེད་སྨོན་ལམ་གང་ཡོད་པ་བཞིན་སྐུ་ཚེ་བརྟན་ཐུབ་དང་མི་ཐུབ་དེ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་མཐུན་བསོད་ནམས་དང་དམ་ཚིག་ལ་རག་ལུས་ཡོད་སྐོར་ཡང་ཡང་བཀའ་གནང་གི་ཡོད། དེར་བརྟེན་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་པད་ཡུན་ནས་ཡུན་དུ་བརྟན་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་བསོད་ནམས་གོང་མཐོར་སྤེལ་དགོས་རྒྱུ་དང་དམ་ཚིག་གཟོང་ཁ་ཆིག་སྒྲིལ་བྱས་ནས་བཞུགས་དགོས་རྒྱུ། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཅི་གསུངས་བཀའ་སྒྲུབ་ཞུས་ཏེ་བཀའ་བཞིན་སྒྲུབ་པ་མཆོད་པའི་མཆོག་གནང་རྒྱུ་དེ་ཞེ་དྲག་གི་ཐུགས་འགན་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་ཚང་མས་ལྷོད་གཡེང་དུ་མ་སོང་བར་དགོངས་པར་འཇགས་རོགས་གནང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དེ་ནས་སླར་ཡང་མཐའ་བསྡོམས་དེར་ཚང་མར་སྨོན་ཚིག་དང་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ང་ཚོ་ལོ་བཅུའི་རིང་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་གང་སྒྲུབ་མ་ཐུབ་པར་བློ་འགྱོད་དང་བཅས་ཏེ་མ་འོངས་པར་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་ཀྱི་སྣེར་མེད་པ་ཡིན་ཡང་། བོད་མི་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མང་ཚོགས་དང་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་དོན་ལ་ཕན་པའི་ཞབས་འདེགས་གང་ཞུ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་དག་མུ་མཐུད་ཞུ་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་དང་དམ་བཅའ་བརྟན་པོ་ཡོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཚང་མར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་གསུམ་གྱིས་མཐའ་མའི་འཐོན་ཕྱག་གི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་བཅས།།
