༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ཉི་ཧོང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཧི་རོ་ཤི་མར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནོ་བེལ་ཞི་བདེའི་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་ ༡༡ པའི་མཇུག་བསྡོམས་ཚོགས་འདུ་དེ་ཧི་རི་ཤི་མ་དྲན་རྟེན་སྐྱེད་ཚལ་དུ་ཚོགས་པའི་སྐབས་དེར། རྒྱ་རིགས་མི་གྲངས་ ༥༠ ཙམ་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པ་ཞེས་སྐད་འབོད་བྱས་པར་བསླེབས་ཡོད། སྐབས་དེར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་རིགས་སྐད་འབོད་བྱེད་མཁན་ཚོར་མཇལ་འཕྲད་དང་བཀའ་མོལ་གནང་རྒྱུའི་ཐུགས་འདུན་མཛད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ང་ཚོ་ངེས་པར་ཐུག་ནས་སྐད་ཆ་ཤོད་དགོས། དེ་མིན་ང་ཚོའི་བར་གོ་བརྡ་མ་འཕྲོད་པའི་དཀའ་ངལ་མུ་མཐུད་དེ་གནས་ཀྱི་རེད། ངོས་ནས་ཁོང་ཚོའི་སྐད་ཆ་ཉན་འདོད་དང་། ཁོང་ཚོར་གསལ་བཤད་བྱ་འདོད་ཡོད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་དེར་བདེ་སྲུང་མི་སྣ་དང་། ནོ་བེལ་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་གཞན་རྣམས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཐེངས་འདིར་སྐད་འབོད་བྱེད་མཁན་ཚོ་དང་མཇལ་འཕྲད་མི་གནང་རྒྱུའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག དེ་རྗེས་ནོ་བེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་ལྕམ་སྐུ་ཇོ་ཌི་ཝི་ལི་ཡམ་ Jody Williams མཆོག་དང་། ལྕམ་སྐུ་ཤི་རིན་ Shrin Ebadi མཆོག་གཉིས། དེ་བཞིན་གསར་འགོད་པ་ཁག་གཅིག་བཅས་སྐད་འབོད་བྱེད་མཁན་ཚོོར་ཐུག་འཕྲད་དུ་ཕེབས་ཡོད་འདུག འོན་ཀྱང་ལྕམ་སྐུ་རྣམ་གཉིས་དང་གསར་འགོད་པ་རྣམས་སྐད་འབོད་བྱེད་མཁན་ཚོའི་སར་འབྱོར་སྐབས་ཁོང་ཚོ་ཚང་མ་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་བྲོས་ཕྱིན་ཡོད། སྐབས་དེར་ལྕམ་སྐུ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་སྐད་འབོད་བྱེད་མཁན་ཚོར་སྐད་ཆ་ཤོད་རྒྱུར་འབོད་སྐུལ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། སྐད་འབོད་བྱེད་མཁན་གཅིག་མ་གཏོགས་གཞན་རྣམས་འཇའ་ཡལ་བ་ལྟར་གྱུར་ཏེ་བསྡད་མེད། མི་གཅིག་པུ་དེ་ནི་ཧ་ཅང་གི་སྤྱོད་པ་རྩུབ་ལ་དྲག་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་ཡོད། སྐབས་དེར་ཨི་རན་ནས་ཡིན་པའི་ལྕམ་སྐུ་ཤི་རིན་ཨི་བྷ་ཌི་མཆོག་གིས་གསུང་དོན། ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་མི་མང་ལ་དགའ་པོ་ཡོད། ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་དེ་འཆམ་མཐུན་བསྐྲུན་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ང་ཚོ་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་དབར་དཀའ་ངལ་ཡོད་པར་བརྟེན་ང་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་དང་ལྷན་གྲོས་མོལ་བྱེད་འདོད་ཡོད། ང་ཚོས་ཕྱག་སྦྲེལ་ལིའུ་ཞའོ་པོ་གློད་བཀྲོལ་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་མི་མང་གི་སེམས་བཟང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཁྱེད་ཚོས་སོ་སོའི་སྲིད་གཞུང་ལ་སྐུ་ཞབས་ལིའུ་ཞའོ་པོ་གློད་བཀྲོལ་ཆེད་ཞུ་གཏུགས་བྱེད་རོགས་གནང་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཁྱོག་བཤད་བྱས་པ་དེར་ཡིད་ཆེས་བྱས་ཏེ་གོ་ནོར་མ་ཐེབས་རོགས། བོད་ཀྱི་༸སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་མེད། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་མི་མང་ལ་རང་དབང་དང་བོད་མི་རྣམས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཐོབ་ཆེད་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་ཡོད།  ང་ཚོ་ཨི་རན་མི་མང་ཡང་རྒྱ་ནག་མི་མང་ལྟར་རང་དབང་འདོད་ཀྱི་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོའི་སྲིད་གཞུང་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་བྷར་མ་དང་བྱང་ཀོ་རི་ཡ་སོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་བཅུག་རྒྱུ་མེད། ཁྱེད་རང་ཚོས་དབང་འཛིན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་འཇིགས་སྣང་བྱ་རྒྱུ་མེད། ཁོང་ཚོ་ལས་ཁྱེད་རང་ཚོ་ནུས་སྟོབས་ཆེ་བ་ཡོད། ཅེས་སོགས་གསུངས་ཡོད། དེ་རྗེས་ཨ་རིའི་ནོ་བེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་ལྕམ་སྐུ་ཇུ་ཌི་ཝི་ལི་ཡམ་གྱིས་གསུང་དོན། ང་ཚོ་འདིར་སྐད་ཆ་ཁྱུག་ཙམ་བཤད་དུ་ཡོང་སྐབས་རྒྱ་རིགས་ངོ་རྒོལ་བ་ཚོ་བྲོས་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ནམ། ང་ཚོ་འདིར་ཁྱེད་ཚོར་ཁ་གཏད་བྱེད་དུ་ཡོང་བ་མིན། ཤི་རིན་ཨི་བྷ་ཌི་ངེད་གཉིས་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མྱོང་མཁན་ཞིག་ཡིན།  འདིར་ཉི་ཧོང་གི་ཉེན་རྟོག་པའི་མི་སྣ་མི་འདུག ཁོང་ཚོ་བྲོས་དགོས་དོན་ནི་ཁོང་ཚོ་ང་ཚོ་དང་ལྷན་གྲོས་མོལ་བྱེད་འདོད་མེད་པ་རེད། དེང་དུས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་ནང་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་བཟང་ཤོས་དེ་གྲོས་མོལ་ཡིན། ཤི་རིན་ངེད་གཉིས་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་བཀའ་མོལ་འདི་ཞུས་པ་ཡིན། ངེད་གཉིས་ནོ་བེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མྱོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་ནོ་བེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་ཕྱག་སྦྲེལ་དང་མཇལ་འདོད་ཡོད། དེ་བཞིན་ང་ཚོ་བོད་ནང་ཕྱིན་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་བཤད་པའི་བོད་ནང་གི་བོད་མིར་རང་དབང་ཡོད་མེད་དང། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་ལ་གུས་བརྩི་དང་གོང་སྤེལ་གཏོང་གི་ཡོད་མེད་བལྟ་འདོད་ཡོད། ང་ཚོ་འདིར་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་བྱེད་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་ཆེད་བསླེབས་པ་ཡིན། འཛམ་གླིང་འདི་སྐྱོབ་ཆེད་ཐབས་ལམ་བཟང་ཤོས་ནི་གྲོས་མོལ་ཡིན་ཞེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་བཅས།།