དེ་རིང་ནི་དུས་ཆེན་གསུམ་འཛོམས་གལ་ཆེའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་འགྲོ་བ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་མ་འདྲིས་པའི་མཛའ་བཤེས་ཆེན་པོ། འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན། གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའིི་དེད་དཔོན་ཆེན་པོར་མངའ་གསོལ་གྱིས་འཛམ་གླིང་ནང་སྙན་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ནོ་ཝལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་གནང་ནས། ལོ་ངོ་བཅོ་ལྔ་འཁོར་བ་ལྟར་མགོན་པོ་གང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གདུལ་ཞིང་གངས་ཅན་སྐྱེ་འགྲོ་རྣམས་སྨོས་ཅི། རང་དབང་ཞི་བདེར་དགའ་བའི་འཛམ་གླིང་མང་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་དགའ་སྒོམ་ཞུ་འོས་པའི་དུས་ཚིགས་དམིགས་བསལ་ཅན་ཞིག་ཡིན། ༧སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དགུང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལ་ཕེབས་སྐབས་བོད་ལྗོངས་ལྷ་སྡེ་མི་སྡེ་ཡོངས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་མཛད་འགན་བདག་གིར་བཞེས་སྐབས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་གཉན་འཕྲང་ཆེ་བས། བོད་མི་རྣམས་འཕྲལ་སྒང་མི་བསད་ཁྲག་སྱོར་ལས་སྐྱོབ་ཐབས་བོད་སྡོད་རྒྱ་དམར་གྱི་ཞི་དྲག་འགོ་ལས་རྣམས་ལ་ཐབས་མཁས་ཐུགས་རྗེའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་ལམ་དམ་ཟབ་དང་འབྲེལ་བོད་ལྗོངས་རང་དབང་སྔ་སོར་གནས་ཐབས་སུ་དགྲ་བོའི་འདུ་ཤེས་སྤངས་ཏེ་རྒྱ་དམར་རང་ལ་མེས་འཚིགས་མེར་གཏུགས་འབྲེལ་མོལ་གནང་བ་དང་། དེ་རྗེས་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཕེབས་པའི་གནས་སྐབས་སུའང་བོད་ལྗོངས་རང་དབང་སླར་གསོའི་ལས་ཐབས་གང་ཅིར་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་ལེགས་པར་གསུུངས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགོངས་དོན་དང་། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གྷྷན་རྡིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བཞེད་སྲོལ་ལྟར་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་བར་གཞི་བཅོལ་གྱིས་ད་ཕན་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་བཞི་ཙམ་རིང་ཐུགས་བརྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་ཞིང་། འཛམ་གླིང་ནང་ཕན་ཚུན་འཁྲུག་རྩོད་ཞི་ཞིང་། ཆོས་སྱོར་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་དཔལ་ལ་སྤྱོད་ཐབས་སུ་སྐུ་ངལ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷུར་བཞེས་ཀྱིས་ཤར་ནུབ་རྒྱལ་ཁབ་ཕལ་མོ་ཆེར་༸ཞབས་ཀྱི་པད་མོ་རྣམ་པར་བཀོད་དེ་བྱམས་བརྩེ་དང་། སྙིང་རྗེ། བཟོད་བསྲན། རང་ལས་གཞན་གཅེས་པའི་ལྟ་ཚུལ་ཟབ་མོའི་གདམ་ངག་ལྷུག་པོར་གསུངས་པ་སོགས་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་བདེ་ཐབས་ལ་དགོངས་བཞེས་མཛད་ཕྱོགས་ལའང་ཡིད་དབང་འཕྲོགས་ཏེ་གོང་གསལ་ནོ་ཝལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཀྱིས་གཙོས་རྟགས་མ་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་རིམ་བཞེས་མཛད་པའི་མཚན་སྙན་མཛད་འཕྲིན་ཡངས་པའི་ས་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་མུས་ཡིན། ཁྱད་པར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དགོངས་ཡངས་དཀྱེལ་ཆེས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་སུ་ཞི་བའི་དགོངས་འཆར་སྔ་རྗེས་སུ་ཕན་ཚུན་གཉིས་སྨན་ཆེད་འདོན་གནང་མཛད་ཡོད་པ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་གི་དབུ་ཁྲིད་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་སྐབས་གྲོས་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་རྒྱུན་བསྲིངས་རིམ་བསྟུད་གནང་མུས་ཀྱང་། རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་གུ་དོག་མཁྲེགས་བཟུང་ཁོ་ནས་ཡ་ལན་བདག་སྤྲོད་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་ཀྱི་མེད་ཅིང་། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་འགོ་འཛུགས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་འཛམ་གླིང་ནང་རྩོད་རྙོག་གང་ཅིར་ཞི་མོལ་གྲོས་བསྡུར་གྱིས་འགྲིགས་འཇགས་སེལ་ཐབས་གནང་མུས་ལྟར་རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་ད་ལྟ་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་བསྐྱར་མཐུད་ཀྱི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་དང་བསྟུན་བློ་སྟོབས་ཆེ་ཙམ་བླངས་ཏེ་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་གྲོས་མོལ་མཐའ་འཁྱོངས་གནང་ཚེ། རྒྱ་ནག་གི་ཆེ་མཐོང་དང་། ཡུལ་གྱི་ལྷིང་འཇགས། བོད་རྒྱའི་གནའ་འབྲེལ་ཡུན་གནས་ཡོང་རྒྱུ་ལས། འདི་སྐོར་༸གོང་ས་ཆེན་པོའི་སྐུ་ཚེར་ཚད་བཀག་གཡོལ་ཐབས་ཀྱིས་ཡུན་རིང་ནར་འགྱངས་འགྱུར་ཚེ་ནམ་ཞིག་རི་ལུག་པ་འཐག་པས་མི་འདུམ་ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར་འགྱུར་ཉེན་ཡོད་པས་བསམ་ཞིབ་མ་འཕྱུགས་པ་གནང་གལ།
དེ་རིང་ནི་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཡོངས་ཁྱབ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༥ ལོར་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་དུས་ད་ལྟའི་བར་རྒྱལ་ཁབ་བཅུ་ཕྲག་བཅུ་བརྒལ་བར་རང་དབང་རང་བཙན་ཐོབ་སྟེ་ཁེ་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་པ་ལྟར་དགའ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་མོད། བོད་དོན་ལ་མཚོན་ན་དེ་སྔོན་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་གྲོས་ཆོད་སྔ་རྗེས་ཁག་གསུམ་སྣོལ་འཇོག་ཐུབ་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། དེ་རྗེས་རྒྱ་དམར་གྱི་དབང་ཤུགས་བཀོད་བྱུས་འོག་ཚུད་དེ་བསྐྱར་དུ་གླེང་སློང་རིགས་བྱུང་མེད་ཁར། དེང་སྐབས་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ནི་ཛ་དྲག་གཉན་འཕྲང་ཅན་ཆགས་འཇིག་གི་སོ་མཚམས་སུ་སླེབས་ཤིང་། བོད་ཡུལ་རྒྱ་ཡུལ་དུ་འགྱུར་གྱི་ཡོད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་བདག་པོ་བོད་མི་རྣམས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སུ་གྱུར་ཟིན་ཐོག དེ་བཞིན་ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་སྲོག་ལ་ཉེན་འགན་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།
ལྷག་པར་རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ལ་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་རྐྱང་གིས་བློ་ཚབས་བྱེད་ཡུལ་དུ་གྱུར་སྐོར་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ལོ་རེའི་སྙན་ཐོར་ཐོན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་དམར་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། ད་ཕན་ཡར་རྒྱས་རྩ་བ་ནས་ཕྱིན་མེད་ཁར། རྒྱལ་གཅེས་པ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་མཆོག་ལ་འབར་གས་སོགས་ཀྱི་ཉེས་མིང་ཁག་གཡོག་གིས་དྲང་བདེན་རང་དབང་གིི་ཁྲིམས་གཅོད་མེད་པར་སྲོག་ཐོག་གཏོང་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་འདིར་བོད་མི་སྨོས་ཅི། འཛམ་གླིང་མང་ཚོགས་རྣམས་བློ་ཚབས་སེམས་ངལ་ཅི་ཆེའི་ངང་གནས་ཤིང་། སྲོག་ཁྲིམས་ལས་སྐྱོབ་ཐབས་དང་། བཙོན་ཁང་ལས་གློད་བཀྲོལ་ཡོང་ཆེད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་གྲོས་ཚོགས་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག བོད་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་སོགས་ནས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ནས་ལས་འགུལ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་དང་སྤེལ་བཞིན་པར་ལེགས་སོ་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་ནས་ཀྱང་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་དང་བསྟུན་ལས་འགུལ་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཡིན། དེར་བརྟེན་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་དབུས་རང་དབང་ཞི་བདེར་དགའ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་བོད་དོན་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་ད་ལྟ་ཛ་དྲག་ཆེ་བའི་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་མཆོག་སྲོག་ཁྲིམས་ཉེས་ཆད་ལས་སྐྱོབ་ཐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྔར་ལྷག་ཡོང་བའི་འབོད་བསྐུལ་ཤུགས་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་དུས་སྟོན་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་ལོ་བཅུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པ་ལྟར་འདིར་ཕེབས་ཧིན་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ་དང་། ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ཚོགས་མི་རྣམས་བརྒྱུད་རྒྱ་གར་བ་མང་ཚོགས་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ནི་ལོ་རྒྱུས་དང་ལྡན་པའི་གནད་དོན་ཡིན་སྟབས། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་སྨོས་ཅི། བོད་རང་དབང་སྔ་སོར་ཆུད་པའི་སྐབས་སུའང་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་འབྲེལ་ལམ་སྔར་ལྷག་གོང་མཐོར་གཏོང་གལ་ཆེ་ཞིང་། ད་ལྟའི་ཆར་ས་གནས་གཞུང་གི་ལས་སྣེ་དང་། ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ཐུགས་ཁུར་མཛད་བྱུས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་རྣམས་དང་། གནས་ཚང་ཡུལ་མིའི་དབར་མཛའ་འབྲེལ་དམ་ཟབ་ངང་གནས་བཞིན་པར་ལེགས་སོ་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུའི་ཐོག ད་དུང་མཛའ་གཅུགས་གོང་འཕེལ་ཡུན་གནས་ཡོང་ཐབས་ལ་ཐུགས་ཁུར་འབད་འབུངས་སྔར་ལྷག་ཡོང་བའི་འབོད་བསྐུལ་ནན་པོ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
བོད་འབངས་རྣམས་ལ་བཀྲིན་གྱི་མངའ་བདག་ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་དང་། སྔོན་བྱོན་ལོ་པཌྷ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རབས་རིམ་བརྒྱུད་སྐུ་ངལ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷུར་བཞེས་རྒྱུན་བསྲིངས་མཛད་པའི་བཀྲིན་ལས་བོད་དུ་དམ་པའི་ཆོས་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ལྟར་ནང་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་རིག་གཞུང་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་མི་རྣམས་ཞི་ཞིང་དུལ་བ་དང་། ངང་རྒྱུད་རིང་བ། བཟོད་བསྲན་ཁོག་ཡངས། ཚུལ་མཐུན་བག་ཡོད་དང་ལྡན་པ། ཕ་མ་དང་རྒན་རབས་རྣམས་ལ་སྲི་ཞུ་ཕུ་འདུད་བྱེད་པ། རྣམ་དཀར་དགེ་བའི་ལས་ལ་བརྩོན་པ་སོགས་འཇིག་རྟེན་ཡ་རབས་བཟང་པོའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བོད་མིར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པ་ལྟར་ཕྱི་མི་གཟུ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་བརྗོད་རྒྱུན་མར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མི་རྣམས་གནས་དུས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་གཅེས་ནོར་རྣམས་རིམ་པས་ཉམས་དམས་སུ་འགྲོ་མུས་དང་གཞན་ཡང་ཉལ་ཐ་བཟི་སྨན་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཡོང་བཞིན་འདུག་པས་བསམ་ཡོད་རྣམས་བློ་ཚབས་སེམས་ངལ་གྱི་གནས་སུ་གྱར་ཞིང་། གཞི་རྩ་འདི་སྐོར་གཞན་ལ་མཛུབ་སྟོན་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་བོད་མི་རྒན་བྱིས་ཡོངས་ནས་བསམ་ཞིབ་འགན་ཁུར་ཆེ་ཙམ་བླང་སྟེ་རང་བློ་རང་ལ་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་སྟབས་རང་སེམས་རང་གཅུན་གྱིས་སྤང་བླང་འཛོལ་མེད་ཚུལ་མཐུན་གནང་དགོས་ཐོག ཕ་མ་རྣམས་ནས་ཀྱང་རང་ཁྱིམ་དུ་རང་གི་ཕྲུ་གུར་བོད་མིའི་བཟང་པོའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སེམས་རྒྱུད་དུ་འཇགས་པའི་བསླབ་འདོམས་རྒྱུན་བསྲིང་ཆེ་བསྐྱེད་དགོས་སྐོར་ད་རེས་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ཆེའི་བོད་མི་མང་ཚོགས་ལ་འབོད་བསྐུལ་ནན་ཙམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན
། མཐའ་དོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་ཚེ་ཞབས་པད་ཡུན་དུ་བརྟན་ཅིང་། ཐུགས་བཞེད་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པ་དང་། ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཡུན་གནས་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།