༄༅། །དེ་རིང་འདིར་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་འཛམ་གླིང་ནང་ཆེས་སྙན་པར་གྲགས་པའི་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་བསྐྱངས་ཏེ་ལོ་ ༡༤ འཁོར་བའི་རྟེན་འབྱུང་དགའ་སྟོན་གྱི་མཛད་སྒོར་ཕེབས་ཞུགས་གནང་བའི་སྐྱབས་གནས་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་རྣམས་དང་། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་གཞུང་གི་འགྲིམ་འགྲུལ་དང་། ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་གྱི་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་བིཇ་ཡ་མན་ཀོ་ཊིཡ་མཆོག བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེན་མོས་དབུས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ལས་ཟུར་རྣམ་པ། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་བཀའ་བློན་ལས་ཟུར་རྣམ་པ། རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། སྤྱི་ཟུར་རྣམ་པ། དྲུང་ཆེ་ཆུང་གིས་གཙོས་གཞུང་ཞབས་ཆེ་ཕྲ། བཞུགས་སྒར་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོས་དབུས་ཚོགས་མི་རྣམ་པ། རྡ་ས་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་མི་རྣམ་པ། རྡ་ས་ས་གནས་འགོ་འཛིན། ས་གནས་རང་དབང་བདེན་པའི་ལས་འགུལ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམ་པ། སྡེ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་དང་། མཛའ་བརྩེ་དང་ལྡན་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཕྲན་གྱིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་དགའ་སེམས་འཁོལ་བའི་ངང་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དེ་རིང་ནི་དུས་ཆེན་གསུམ་འཛོམས་དགའ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་༸གོང་ས་ལྷ་མིའི་རྣམ་འདྲེན་༸སྐྱབས་མགོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་སྐུུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་ཆེན་པོར་མངའ་གསོལ་གྱིས་འཛམ་གླིང་ནང་སྙན་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ནོ་སྦལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་བསྐྱངས་ཏེ་ལོ་ ༡༤ འཁོར་བའི་སྐལ་བཟང་དགའ་སྟོན་གྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་པར་སོང་། རང་དབང་ཞི་བདེར་དགའ་བའི་འཛམ་གླིང་མང་ཚོགས་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་མགོན་པོ་གང་གི་སྐྱོང་ཡུལ་བོད་འབངས་རྣམས་ནས་དགའ་དད་སྤྲོ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་གང་གི་རླབས་ཆེན་མཛད་འཕྲིན་ལ་ཡིད་སྨོན་རྗེས་དྲན་དང་སྦྲགས་བསྟན་འགྲོའི་མགོན་དུ་སྐུ་ཚེ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་ཅིང་། རླབས་ཆེན་མཛད་བཟང་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་མཆོག་གསུམ་ལ་གསོལ་འདེབས་སྨོན་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོར་རྒྱ་དམར་དྲག་དཔུང་གིས་བོད་ཀྱི་ཤར་ཕྱོགས་ས་མཚམས་སུ་བཙན་འཛུལ་དཔུང་འཇུག་བྱེད་འགོ་བཙུགས་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་གཉན་འཕྲང་ཅི་ཆེར་གྱུར་སྟབས། བོད་མི་རྣམས་མ་བགྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བོད་ལྗོངས་ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བསྐྱེད་བཞེས་ཡོང་བའི་གསོལ་བ་ཕུར་ཚུགས་སུ་བཏབ་པ་བཞིན། སྐབས་དེར་དགུང་གྲངས་བཅུ་དྲུག་ལས་མ་སོན་ཡང་། སྔོན་གྱི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའི་གོ་ཆ་བཙན་པོས་ཐུགས་འགན་བདག་གིར་བཞེས་པ་ནས་བཟུང་། རྒྱ་དམར་དང་མཐུན་ལམ་མཉམ་སྡོད་བྱས་ཏེ་ལོ་དགུའི་རིང་རྒྱ་དམར་གྱི་ཞི་དྲག་འགོ་ལས་རྣམས་ལ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ་ཐབས་མཁས་ཐུགས་རྗེའི་མཛད་པས་འབྲེལ་ལམ་བསྟུན་མཁས་གནང་སྟབས་འཕྲལ་སྒང་བོད་མི་རྣམས་མི་བསད་ཁྲག་སྱོར་ལས་སྐྱོབ་ཅིང་། མཐའ་མ་བོད་ཁམས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་འོག་ཏུ་ཚུད་རྗེས་རང་ཡུལ་བྲལ་ཏེ་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་སྲིད་དོན་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཕེབས་མ་ཐག་རང་ཡུལ་རང་དབང་སླར་གསོའི་ལས་ཐབས་གཙོ་བོར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་གསར་བཏོད་མཛད་པ་སོགས་མདོར་ན་ད་ཕན་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་བཞི་ལྷག་ཙམ་རིང་བོད་འབངས་བདེ་ཐབས་ཁོ་ནར་ཐུགས་བརྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་ཞིང་། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་འབའ་ཞིག་ལྷུར་བཞེས་གནང་བ་མ་ཟད།
འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་ཞི་བདེ་འབྱུང་ཐབས་སུ་སྐུ་ངལ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷུར་བཞེས་ཀྱིས་ཤར་ནུབ་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོར་ཞབས་ཀྱི་པལྨོ་རྣམ་པར་བཀོད་དེ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགོངས་དོན་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་གཞི་རྩར་བཟུང་སྟེ་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་། གཞན་ཕན་བྱང་སེམས། བཟོད་བསྲན་ཁོག་ཡངས། དེ་བཞིན་ཆོས་ལུགས་མི་འདྲ་བ་ནང་ཁུལ་བཀུར་རེས་ཀྱིས་མཐུན་སྒྲིལ་གོང་མཐོར་སྤེལ་ཐབས་སོགས་འགྲོ་རྣམས་ཆོས་འབྱོར་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་དཔལ་ལ་སྤྱོད་ཐབས་ཆེད་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་རྩར་ཐུགས་ཁུར་མཛད་ཕྱོགས་བཅས་ལ་ཡིད་དབང་འཕྲོགས་ཏེ་གོང་གསལ་ནོ་སྦལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཀྱིས་གཙོས་རྟགས་མ་མང་དག་ཅིག་རིམ་ཕུལ་གནང་ཡོད་རེད། དེ་འབྲེལ་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༥ ལོར་དབུ་བརྙེས་ཏེ་དེ་རིང་ཡོངས་ཁྱབ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོར་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་གནང་བཞིན་པ་ལྟར་དགའ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་དམར་ནས་བོད་ཡུལ་བཙན་བཟུང་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ ༤༤ སོང་ཟིན་ཡང་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སྐོར་འཁྲུན་ཐག་ཆོད་རྒྱུ་ལྟ་ཞོག རྒྱ་དམར་ནས་ནུབ་བརྒྱུད་གསར་སྤེལ་ཆེན་མོ་ཟེར་བའི་མིང་ཐོག་ནས་བོད་ནང་མེ་འཁོར་ལྕགས་ལམ་བྲེལ་འཚུབ་ངང་ལས་གཞི་ལག་ལེན་བསྟར་ཞིང་། ཞི་དྲག་ལས་མི་ཁྱོན་ཆེའི་ཁྱིམ་གཞིས་སྤོ་ཤུགས་བྱེད་མུས་ཀྱིས་མཚོན་རྒྱ་བསྐྱེད་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བོད་མི་རྣམས་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་དུ་མུ་མཐུད་གནས་རྒྱུར་ཐབས་བརྒྱ་བྱུས་སྟོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་དང་གཏོང་མུས་ཀྱང་། འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་འོན་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་སྟེ་རྒྱ་དམར་གྱི་འཆར་ངན་ཁག་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ཚིག་ཙམ་ཡང་གསུངས་མ་ཐུབ་པ་ནི་བློ་ཕམ་གྱི་གནས་སུ་གྱུར།
དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པས་དྲག་ཐབས་གཏོར་རྒོལ་གྱིས་མི་བསད་ཁྲག་སྱོར་སོགས་དཀའ་ངལ་ཇི་སྙེད་ཅིག་གསར་དུ་འཕྲད་མུས་ལ་འཛམ་གླིང་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་དྲག་རྒོལ་ཡ་ལན་བྱེད་ཐབས་སོགས་ལས་ཐབས་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་མུས་ཀྱང་། འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་། སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་ད་ཕན་གནང་བབ་ཐད་འཇིགས་བསྐུལ་རིང་ལུགས་པ་སོགས་ཀྱིས་དྲག་ཐབས་གཏོར་རྒོལ་ཟིང་སློང་གི་ལས་འགུལ་བརྩམས་པར་དོ་སྣང་གཙིགས་ཆེར་བཟུང་སྟེ་ལམ་སེང་བདག་སྤྲོད་ཁ་ཡ་བྱེད་ཅིང་། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་བདེ་སྡུག་གནས་ཚུལ་ཞུ་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་བརྩམས་རིགས་ལ་སྣང་ཆུང་བསྐྱུར་འཇོག་གིས་བདག་མེད་རང་ཡལ་དུ་འགྱུར་ཐབས་གནང་བའི་སྲིད་བྱུས་འདིས་དྲག་པོའི་ལས་གཞི་བརྩམ་རྒྱུར་རྒྱ་བསྐྱེད་མང་འཕེལ་གྱིས་རྫོགས་མཐའ་མེད་པ་འགྲོ་མུས་ལ་སོང་། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་བདེ་སྡུག་ཞུ་མཁན་གྱི་མི་རིགས་ཉམ་ཆུང་དག་ལ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སོགས་ནས་ཐུགས་སྣང་སྔར་ལྷག་ཆེ་བསྐྱེད་ཐོག བོད་རྒྱའི་དབར་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་རྗེས་འབྲེལ་ལམ་བསྐྱར་གསོ་ཐུབ་སྟེ་༸གོང་ས་ཆེན་པོའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་རྒྱ་ནག་དང་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་འགའ་ཞིག་ནང་གཟིགས་སྐོར་སྔ་རྗེས་གཉིས་ཕེབས་ཞུགས་ཐུབ་པ་ལྟར། དགོས་དོན་སྙིང་པོ་གྲོས་མོལ་འགོ་འཛུགས་མགྱོགས་ནས་མྱུར་དུ་ཡོང་ཐབས་སྐོར་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྔར་ལྷག་ཡོང་བའི་འབོད་བསྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དེ་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་བརྩི་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟ་རྒྱ་མིའི་བཙོན་ཁང་ཁག་ནང་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ། དགེ་བཤེས་བསོད་ནམས་ཕུན་ཚོགས་སོགས་ཉེས་མེད་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གློད་གྲོལ་དང་། བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་ཐབས་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྔར་ལྷག་ཡོང་བའི་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་ཆབས་ཅིག་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཕྱོགས་མཚུངས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་དུས་སྟོན་ཚུགས་ཏེ་ལོ་ ༩ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཡང་ཆབས་ཅིག་སྲུང་བརྩི་གནང་མུས་ལྟར། ལས་གཞི་འདི་ཐོག་ནས་གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་མང་ཚོགས་དང་། སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་དབར་དམིགས་ཡུལ་ལྟར་མཐུན་ལམ་མཛའ་འབྲེལ་གོང་མཐོར་འགྲོ་མུས་ལ་སོང་བསྔགས་བརྗོད་དང་སྦྲགས་ལས་གཞི་འདིར་དཔལ་འབྱོར་རྒྱབ་རྟེན་སོགས་གང་ཅིའི་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་གནང་མཁན་མངའ་སྡེ་གཞུང་དང་། ས་གནས་རྫོང་དཔོན་ལས་ཁུངས། དེ་བཞིན་ད་ལྟ་ལས་གཞིར་དངོས་སུ་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམ་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ད་དུང་ལས་གཞི་འདི་བཞིན་མུ་མཐུད་མཇུག་འཁྱོངས་ཡོང་ཐབས་སྔར་བཞིན་ཐུགས་ཁུར་ཆེ་བསྐྱེད་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ།
ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་གར་དུ་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་འབྱོར་བ་ནས་དུས་ད་ལྟའི་བར་གཞིས་ཆགས་ལས་གཞི་དང་། གཏན་ཉིན་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་འཛིན་སྐྱོང་འགྲོ་གྲོན་སོགས་ལ་ལོ་ལྟར་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་མང་པོ་རོགས་རམ་གནང་དང་གནང་བཞིན་པར་ད་རེས་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་ཡོངས་ལ་ཐུགས་རྗེ་བཀྲིན་བླ་མེད་དུ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། མཐའ་དོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་ཚེ་ཞབས་པད་ཡུན་དུ་བརྟན་ཅིང་། ཐུགས་བཞེད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་། བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ ༢༠༠༣ ཟླ་ཚེས་ལ།།