དེ་རིང་འདིར་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད། འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་འཛམ་གླིང་ནང་ཆེས་སྙན་པར་གྲགས་པའི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་བསྐྱངས་པའི་དགའ་སྟོན་དུས་དྲན་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་དུས་སྟོན་སྲུང་བརྩི་ཆབས་ཅིག་གནང་བའི་མཛད་སྒོར་ཆིབས་སྒྱུར་གནང་བའི་སྐྱབས་གནས་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་དང་། དཔལ་ལྡན་རང་གཞུང་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བས་དབུས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ལས་ཟུར་རྣམ་པ། དཔལ་ལྡན་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཚབ་དབུས་བཀའ་བློན་ལས་ཟུར་རྣམ་པ། ཕྱག་སྦྲེལ་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་གྱིས་དབུས་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཟུར་རྣམ་པ། རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་ལས་ཟུར་རྣམ་པ། དྲུང་ཆེ་ཆུང་གིས་དབུས་གཞུང་ཞབས་ལས་ཟུར་ཆེ་ཕྲ། རྡ་ས་ས་གནས་འཐུས་མི་ཚོགས་འདུའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་མི་རྣམ་པ། རྡ་ས་ས་གནས་འགོ་འཛིན། རྡ་ས་བོད་ཁྱིམ་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན། ས་གནས་བོད་རང་དབང་བདེན་པའི་ལས་འགུལ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་མི་རྣམ་པ། སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་སྤྱི་དགེ་ལས་རྣམ་པ། གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ཚོགས་གཙོ་རྣམ་པ། རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་དང་། བོད་མིར་དགའ་ཞེན་ཅན་གྱི་ཕྱི་རྒྱལ་བ་རྣམ་པ། བརྩེ་བའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམ་པ་བཅས་ལ་གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་པའི་ཉིན་མོ་འདིར་ཕྲན་གྱིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཞུས་ཏེ་དགའ་སེམས་འཁོལ་བའི་ངང་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དེ་རིང་ནི་རང་ཅག་ཁ་བ་རི་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་རྣམས་སྨོས་ཅི། འཛམ་གླིང་ནང་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་ཞི་བདེར་དགའ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཡོངས་ནས་དགའ་སྐྱིད་འོས་པའི་ཉིན་མོ་གལ་ཆེ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་༸གོང་ས་ལྷ་མིའི་རྣམ་འདྲེན་༸སྐྱབས་མགོན་༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་ཆེན་པོར་མངའ་གསོལ་གྱིས་འཛམ་གླིང་ནང་སྙན་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ནོར་ཝེ་ཡུལ་གྱི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བའི་གཟེངས་རྟགས་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་དེ་བཞིན་འབུལ་བཞེས་བསྐྱངས་ཏེ་ལོ་ ༢༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སོང་མགོན་པོ་གང་གི་གསང་གསུམ་མཛད་འཕྲིན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྐྱངས་དང་སྐྱོང་བཞིན་པར་དགའ་དད་སྤྲོ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་གུས་བཀུར་ཆེ་བསྟོད་དང་། བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་བཙན་བཟུང་བྱས་རྐྱེན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུས་བོད་མི་ཁྲི་ཚོ་མང་པོ་རྒྱ་གར་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ནང་བཙན་བྱོལ་དུ་མ་ཕེབས་མཐུ་མེད་གྱུར་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་བོད་མིའི་རང་དབང་སླར་གསོའི་ལས་ཐབས་གང་ཅི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགོངས་དོན་དང་། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གྷན་རྡིའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་དང་མཐུན་པའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ལ་མེས་འཚིགས་མེར་གཏུགས་དང་ལན་དགུ་ཆད་མཐུད་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་རྒྱུན་བསྲིངས་གནང་སྟེ་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་ཞི་མཐུན་ངང་འགྲིག་འཇགས་ཡོང་བའི་ཐུགས་ཁུར་ཆེ་བཞེས་མཛད་ཅིང་། དེ་མཚུངས་བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་མིའི་ངོ་བོ་མཚོན་པའི་ཆོས་རིག་དང་། སྐད་ཡིག ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས་སོགས་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་། བོད་མི་རྣམས་ཁ་འཐོར་དུ་མི་འགྲོ་བའི་འཚོ་རྟེན་བཟོ་གཞིས་ཁག་དང་། ཤེས་ཡོན་སློབ་གཉེར་ཁང་། དགོན་སྡེ་ཆོས་སྒར། ཁྱད་པར་མང་གཙོའི་གཞུང་གསར་འཛུགས་སོགས་རང་དབང་སླར་གསོའི་རྨང་གཞི་སྲ་བརྟན་དུ་མཛད་དེ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདྲ་འདྲའི་ནང་ནས་མི་འདྲ་བར་ཡར་རྒྱས་འབུར་ཐོན་ཀུན་གྱིས་བསྔགས་འོས་སུ་ཡོད་ཅིང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་དུ་རང་དབང་དང་བདེ་སྐྱིད་འབྱུང་ཐབས་སུ་སྐུ་ངལ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷུར་བཞེས་ཀྱིས་ཤར་ནུབ་ཡུལ་གྲུ་མང་པོར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་བཀྲིན་བསྐྱངས་ཏེ་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་། བཟོད་བསྲན། རང་ལས་གཞན་གཅེས་ཀྱིས་མཚོན་ལྟ་བ་རྟེན་འབྱུང་དང་། སྤྱོད་པ་འཚེ་བ་མེད་པའི་སྐོར་དོན་ཟབ་ལ་གོ་སླ་བའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཐོག་སྨན་ངེས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་བཀྲིན་བསྐྱངས་ཐོག གཞན་ཡང་འཛམ་གླིང་ནང་ཆོས་ལུགས་མི་འདྲ་བ་ནང་ཁུལ་དམ་གཙང་ཆིག་བསྒྲིལ་ངང་ཞི་བདེ་ཡུན་གནས་ཡོང་ཐབས་སུ་དམིགས་བསལ་ཐུགས་ཁུར་ཆེེ་བཞེས་མཛད་པ་སོགས་མདོར་ན་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་དང་། འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་འབྱུང་ཐབས་བཅས་པར་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་ལས་མ་འགལ་བའི་མཛད་བཟང་ཁྱད་འཕགས་ཅན་ལ་ངོ་མཚར་སྐྱེས་ཏེ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བའི་གཟེངས་རྟགས་ཀྱིས་གཙོས་གཟེངས་རྟགས་མང་པོ་ཞིག་སྔ་རྗེས་རིམ་ཅན་དུ་འབུལ་བཞེས་གནང་དང་གནང་བཞིན་པ་ཡིན། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་ཇི་ཙམ་རྒྱས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་འཛམ་གླིང་མང་ཚོགས་ནས་བོད་དོན་བདེན་པའི་གནས་ལུགས་ཤེས་རྟོགས་གོང་མཐོར་འགྲོ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་བདེན་རྒྱབ་དཔུང་གནོན་རྒྱ་ཆེར་འགྲོ་མུས་བཅས་ལ་བརྟེན་རང་རེ་ཚང་མ་དགའ་སྤོབས་བྱ་འོས་ཤིག་ཡིན།
ཕྱོགས་མཚུངས་དེ་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བའི་དུས་སྐབས་འཁེལ་བ་ལྟར་ཕྲན་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཞུས་ཏེ་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གཙིགས་ཆེན་བརྩིས་ནས་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་དང་། དེ་བཞིན་རང་དབང་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་ད་དུང་ཡང་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བརྡལ་བཤིག་གིས་དྲང་བདེན་མིན་པའི་ཁྲིམས་གཅོད་མུ་མཐུད་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་དཔེར་ན་ཉེ་སྔོན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ནང་ན་ནིང་བོད་ནང་བོད་དོན་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་ཁྲོད་ཞུགས་མཁན་བོད་མི་ན་གཞོན་ཁག་ཅིག་ལ་ནག་མེད་ཉེས་འཛུགས་ཀྱིས་སྲོག་ཐོག་བཏང་ཡོད་པ་དང་། ད་དུང་བོད་མི་དམར་གསོད་དང་། འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་གིས་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པར་ངོ་རྒོལ་དང་། དེ་དག་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་གྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཡོངས་ནས་བོད་ནང་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ལ་བདེན་རྒྱབ་དཔུང་རོགས་ངེས་གནང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཀྱང་ལུགས་མཐུན་ལག་བསྟར་ངེས་པར་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཤུགས་ཆེ་བྱ་བཞིན་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ནས་བཟུང་བོད་ནང་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་ཚང་མའི་དགོངས་པར་མངའ་གསལ་ལྟར་དུས་ད་ལྟའང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངན་བྱུས་དང་། བཙན་གནོན་འོག་གཞིས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་ཉིན་མཚན་འཁྱོལ་དཀའི་མནར་གཅོད་སྡུག་སྦྱོང་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་པའི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་བརྟེན་གཞིས་བཞུགས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་འདས་གསོན་ཚོའི་ལྷག་བསམ་དང་། དཔའ་མཛངས་སྙིང་སྟོབས། བླ་ན་མེད་པའི་མཛད་རྗེས་བཅས་ལ་འཛམ་གླིང་གང་སར་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་། བོད་མིའི་འདོད་དོན་སྙིང་པོ་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མྱུར་གསལ་སླད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆོན་པོ་མཆོག་གིས་དབུས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཡོངས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་སྣ་མང་སྤེལ་དང་སྤེལ་བཞིན་པ་ལྟར་ད་དུང་མུ་མཐུད་སྤེལ་རྒྱུ་དང་། སྐབས་དོན་ཁོང་རྣམ་པའི་དཔའ་མཛངས་སྙིང་སྟོབས་དང་། མཛད་རྗེས་ལ་གུས་འདུད་དང་། རྗེས་དྲན་ཞུ་སླད་རྡོ་རིང་ཞིག་བཞེངས་རྒྱུའི་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་བདུན་པར་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་བྱུང་དོན་ལྟར་རིང་མིན་བཞེངས་འཆར་ཡོད།
དེ་བཞིན་དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་དུས་སྟོན་སྲུང་བརྩི་དང་འབྲེལ་ས་གནས་ཡུལ་མི་མང་ཚོགས་ནས་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་མཛད་སྒོར་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་ཆེན་པོའི་མཛད་འཕྲིན་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཞུ་བ་ནི་ཧིན་བོད་མི་མང་དབར་མཛའ་བརྩེའི་ལར་ཞེན་གཡོ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་མཚོན་གྱི་ཡོད་སྟབས། ཧི་མ་ལ་ཡའི་དུས་སྟོན་གོ་སྒྲིག་འགན་བཞེས་གནང་མཁན་ཚང་མར་ལེགས་སོའི་བསྔགས་བརྗོད་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། རྒྱ་གར་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཕ་ཡུལ་གཉིས་པ་ཆགས་ཤིང་། ད་ཕན་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་དང་། མངའ་སྡེ་ཁག་གི་གཞུང་། ས་གནས་འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་ཁག་བཅས་ནས་བོད་མིའི་ཐོག་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་རོགས་མགོན་ཕན་གྲོགས་གནང་བའི་བཀྲིན་ནི་བརྗོད་ཐབས་གཏན་ནས་མེད་པར་བརྟེན་ད་རེས་གོ་སྐབས་འདི་བཟུང་སྟེ་བཀའ་དྲིན་བླ་མེད་དུ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དུས་སྟོན་གྱི་དགོས་དམིགས་ནི་ཧིན་བོད་གཉིས་ཀྱི་མི་མང་དབར་མཛའ་མཐུན་གོང་འཕེལ་མཉམ་གནས་ཆེད་ཡིན་གཤིས་ད་དུང་མུ་མཐུད་འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མས་འབད་བརྩོན་རྒྱུན་བསྲིངས་གནང་རྒྱུའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
མཐའ་དོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་པད་ཡུན་དུ་བརྟན་ཅིང་། ཐུགས་བཞེད་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པ་དང་། བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ལ།