༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣༠ རེས་གཟའ་ལྷག་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཨ་རུ་ན་ཅལ་པར་དེ་ཤིའི་ Arunachal Pradeshམངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་ཌོ་ཡི་མུཀ་Doimukh ཏུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ར་ཇིབ་གྷན་དྷི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ Rajiv Gandhi University དུ་བོད་དང་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ། ‘Tibet’s Relations with the Himalayas ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པ་དེ་ཚོགས་འདུག ལྷན་ཚོགས་དང་པོ་དེ་ལ་དྭགས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༡༠ ནང་ཚོགས་པ་དང་། དེ་རྗེས་སྒང་ཏོག་ཏུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༤ ནང་ལྷན་ཚོགས་གཉིས་པ་དེ་ཚོགས་ཡོད།
དེ་ཡང་ཉིན་གསུམ་རིང་གི་ལྷན་ཚོགས་འདིའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་། སྲིད་དོན་ཆིངས་ཡིག གྲོས་མཐུན་དང་གྲོས་མོལ། བདེ་འཇགས་ཀྱི་གནད་དོན། བོད་ཀྱི་ཡུལ་བབ་སྲིད་བྱུས། geopolitics of Tibet སྤྱི་ཚོགས་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གནད་དོན། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག བོད་དང་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་ས་མཚམས་དབར་གྱི་ཚོང་འབྲེལ་བཅས་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་འདུག ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་གསར་པར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་ Foundation for Non-violent Alternatives ཞེས་པའི་བསྟི་གནས་ཁང་དང་ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་ཌོ་ཡི་མུཀ་ཏུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ར་ཇིབ་གྷན་དྷི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སྲིད་དོན་ཚན་རིག་ཚན་པ་གཉིས་ཐུན་མོང་གིས་གོ་སྒྲིག་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་འདུག
སྐུ་ཞབས་རན་ཇིཏ་གྷུཔ་ཏ་ Ambassador Ranjit Gupta མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ར་ཇིབ་གྷན་དྷི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཉེ་བའི་རིགས་བདག་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཏ་མོ་མི་བྷང་ Prof. Tamo Mibang ལགས་ཀྱིས་ཚོགས་འདུ་གཙོ་སྐྱོང་གནང་ཡོད། གཞན་ཡང་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་ཀ་ཤི་མིར་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་དང་ངེས་སྟོན་པ་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་སི་དིཀ་ཝ་ཧི་དི་ Prof. Siddiq Wahid ལགས་དང་། སྲིད་དོན་ཚན་རིག་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་ཌོག་ཊར་ན་ནི་བྷ་ཐ་ Dr. Nani Bath ལགས། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་དགེ་རྩའི་མ་དངུལ་དོ་དམ་པ་སྐུ་ཞབས་ཨོ་པི་ཊན་ཌོན་ Mr. O.P Tandon ལགས་བཅས་ཀྱིས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། སློབ་གཉེར་ཁང་འདྲ་མིན་ནས་མཁས་དབང་དང་ཉམས་ཞིབ་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ནས་མཁས་དབང་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ལྷན་ཚོགས་ནང་མཉམ་ཞུགས་ཐོག་གཏམ་བཤད་སྤེལ་ཡོད། ཕྱོགས་མཚུངས་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་ལགས་དང་། ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་བཀྲ་ཤིས་ཕུན་ཚོགས་ལགས། ཕྱི་དྲིལ་ཁོར་ཡུག་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་བསྟན་འཛིན་ནོར་བུ་ལགས་བཅས་ནས་ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་མ་ཟད། བརྗོད་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད།
སྐབས་དེར་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཏ་མོ་མི་བྷང་ལགས་ཀྱིས་དབུ་འབྱེད་གསུང་བཤད་གནང་དོན། ལྷན་ཚོགས་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་མི་མང་རྣམས་དང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་མི་མང་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་ཚོའི་ཕ་མེས་ཀྱི་བརྒྱུད་པ་ཡར་དེད་ན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་ནས་ཚུར་མཆེད་ནས་རིམ་བཞིན་ཁོང་རྣམས་བོད་ནས་སི་ཡང་གཙང་པོའི་ཡུལ་གཤོངས་ Siang river valley བརྒྱུད་ལྷོ་ཁུལ་དུ་གཞིས་སྤོས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ གོང་བོད་དང་ཨ་རུ་ན་ཅལ་དབར་ཚོང་འབྲེལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཡུལ་གཉིས་དབར་གྱི་འགྲོ་ལམ་དེ་དག་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་འགྲོ་ལམ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད་སྐོར་དང་། ཨ་རུ་ན་ཅལ་དམངས་ཁྲོད་ནང་གི་སྒྲུང་གཏམ་དང་གཏམ་དཔེ་སོགས་ཁ་རྒྱུན་རྣམས་བོད་དང་འབྲེལ་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་མ་གཏོགས་རྒྱ་ནག་སྐོར་ནམ་ཡང་བཤད་སྲོལ་མེད་པ་དེས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་དང་བོད་དབར་འབྲེལ་ལམ་ཉེ་པོ་ཡོད་པ་ལས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་གསལ་པོ་སྟོན་གྱི་ཡོད། ཅེས་གསུངས།
དེ་ཉིན་ཕྱེད་ཡོལ་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་བཀྲ་ཤིས་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དང་བོད་མིའི་དབར་གྱི་ད་ལྟའི་འབྲེལ་ལམ་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་མ་ཟད། འདས་པའི་བྱུང་རབས་ལུང་འདྲེན་གནང་ནས་ད་ལྟའི་བར་གྱི་གནས་སྟངས་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོ་ནས་ཟུང་བོད་མི་དང་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་མི་རིགས་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་ཁ་གསལ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། དེང་སྐབས་ཆ་བཞག་ན། རྒྱ་གར་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་ནང་སློབ་གཉེར་གནང་བཞིན་པའི་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་དང་སློབ་ཕྲུག་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེར་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་སོགས་ཞིབ་ཕྲ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སྐབས་ཚོགས་བཅར་བ་ཚང་མས་དོ་སྣང་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་གནང་འདུག
ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུང་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ས་བབ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གལ་གནད་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་རྗེས། ཕྱི་དྲིལ་ཁོར་ཡུག་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་བསྟན་འཛིན་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད། ཅེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད། ལྷན་ཚོགས་སྐབས་ར་ཇིབ་གྷན་དྷི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སྲིད་དོན་ཚན་རིག་ཚན་པའི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་དང་། དེ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་ཅིག་གིས་ཀྱང་ལྷན་ཚོགས་ཉིན་དང་པོར་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག་པ་བཅས།།